Ka ishu ïakajia ha khappud kam dei shuh ka mat kaba dang shu mih thymmai mynta hynrei ka la long kum u ksai ba la thain sohkyrdot bad uba la suhsat wat ban loit ban law wat haba la pyrshang la bun bun sien. Toi, watla ka Sorkar Jylla ba la ïalam da ka NPP, UDP, HSPDP ka la leh ïa la ka jong ka kamram ban ïakren pynbeit ïa u pud u sam uba la sahteng mynta la 54 snem kynthihbad ka Sorkar Assam hynrei kine ki jingeh ki ïai mih shi mih na uwei u snem sha uwei pat u snem.
La sakhi ba ki jingshah thombor jong ki paidbah kiba shong basah ha shilynter u pud u sam bad ka jylla Assam, ka dei ka mat kaba hakhmat eh ba ka Sorkar Jylla lada synshar mano mano ruh, ka la dei ban shimkhia bha bad ban leh ei ei mardor.
Haba phai sha ka jingeh kaba ki paidbah nongshong shnong ki la mad kam dei tang na kawei ka jaka ne tang na kawei ka District, hynrei ka long na baroh sawdong na shatei, na mihngi bad sepngi la shah thombor ha ka sorkar Assam bad na shathie pat ha ka ri Bangladesh.
Ïa ka jingïakynad bad ka jingïakajia pud hapdeng ka Meghalaya bad ka Assam ka dang dei ka mat kaba lah ban pynbeit namarba ka Sorkar Pdeng ka tuklar ruh da lade. Pynban wat hapdeng kata, ka jingkylli kaba mih mynta ka long hato ka Sorkar Assam ka kloi neem ban pynphai biang sha ka Jylla Meghalaya ïa ki shnong kiba don hapoh ka thain Block-I bad Block-II kiba la shong la sah da ki Khasi Pnar da ki spah snem. Wat ka ishu ha Langpih, ka jingïakynad ka mih na ka daw ka jingbym don ïa u pud u sam uba thikna bad ka jingbuhai shnong jong kiwei pat ki jaidbynriew ha khappud ka pynlong ïa ka Sorkar Assam ban shim kabu ei da kaba ai ïa ki song pynroi bad wat ban register ïa ki jaka ki puta ha ka dor kaba jem.
Kum ka nuksa kaba la sakhi ha ki taiew baladep, ka jingïakynad hapdeng ki paidbah ka shnong Lapangap bad ka shnong Tahpat ka la pynsngewsih ïa ki nongrep ka Lapangap namarba kim ïohlad shuh ban leit ot ïa u kba uba la ih sa tang ban shu tlor noh. Kine ki jingïakynad ha khappud, ki ktah ym tang ïa ki kam pynroi kiba la mang pisa na ka sorkar jylla bad na ka sorkar pdeng, hynrei ka la ktah ruh ïa ka kamai kajih, ka ïoh ka kot bad wat ïa ka hok longbriew man briew.
Ka jingshah beh krad jong ki paidbah na ka thaiñ Langpih ha u snem 1979, ka jingsiat ïap jong ki pulit Assam ïa saw ngut ki rangbah Khasi ha Langpih ha ka 14 tarik Jymmang 2010. Ka jingbeh krad ïa ki paidbah nongshong shnong ha Sabuda, Block I & II, ka jingshah beh krad jong ki 575 ngut ki paidbah nongshong shnong ka Huhuapara ha ka miet 8 tarik Nailur, 2018, ka jingthmu ban tei ïa ka Dam ha wah Khri harum Kyrshai kaba lah ban pynkylla phetwir ïa ki paidbah jong 16 tylli ki shnong namar ka jingtap ka um.
Kine ki jingeh ba ki paidbah kiba sah ha khappud ka jylla Meghalaya ki ïakynduh na ka por sha ka por la dei ban shimkhia da ka sorkar Meghalaya ban pyni noh da ki kam bad ban ym shu shah pyndem tdong ha ka sorkar Assam.
Ka Sorkar kan mad beit ïa ka jingshah kynnoh, kynthoh bad shah kdew kti lada ki paidbah ha khappud kin nang mad ïa ka jingsyrtok, ka jingshah synreit kuli, ka jingshah pyndik ba laiphew jait na kawei ka sngi sha kawei pat.
