Ka Hindi ka Jingriam Balai- Murki ka upor Baranda Boitha

0

-B.M.Lanong
Shillong, Iaiong 18 : Da ka jingthmu ban thep lang ïa ngi ha ka duriaw bah ka ri India, tang ha kine khyndiat por, 3 tylli ki jingriam ka sorkar BJP na Delhi ki la mih bad kane mynta ka balai,kam dei shuh tang ka jingriam, hynrei ka hukum, ba ‘la phi mon ne phim mon, phi dei ban ïa pule Hindi noh.’ Tip sa kiba 4, 5,6…….kin dei pat kiei?
Ka jingpynmih hukum ka sorkar India mynta ba dei ban thoh bad pule noh da baroh ki khynnah skul ïa ka subjek Hindi haduh kyrdan Matrik, ka long ka jingpynbor (dictate) kaba pyrshah ïa ki riti synshar paidbah ka ri India namar dang don ki jingsohsat. Bun ki nongsynshar barim, wat u Morarji Desai, Prime Minister ehrang ha ki por ka Sorkar Janata,um shym leh ïa kane ka kam, namar ki kyndon ban pynjari ïa kane bynta ki dang kyllaiñ bha wat ha ka Constitution of India Art-343.
‘Unity in Diversity’ Nehru
Dei u Prime Minister Nehru banyngkong eh jong ka ri India laitluid, uba la pynwandur ïa katei ka phrase, ba ka jinglong ha ri India babun palat ki jait briew bapher- bapher, ka long kum kata ka jingïatylli hapdeng ki jingpharia, (Unity in diversity).
Mano ba ong ba ngim kwah ban kren Hindi? Ha ïew ha hat, shane-shatai, baroh ki ïa kren Hindi wat la ki kren kumne – “Murki ka upor Baranda Boitha.” Kum kine ki jingkren Hindi, baroh kiba pyrshang ban kren, ba ka baranda ka shong hajrong ki syiar. Ka jingmut te ka biang; sa kaei pat u ïa kwah?
Ka ri India ka kynthup ïa ki jait briew bapher-bapher, naduh ki Punjabi, ki Maharashtra, ki Bihari, ki Orya, Gujarathi, Tamils, Karalite, Bengali, Assamese ter-ter, haduh ki Arunachli, Tripuri, Mizo, Naga, ma ngi ki Khasi bad dang byllai bha, kiba kren la ki jong-ki jong ki ktien bad ki mane ruh la ki niam ki rukom bapher-bapher.
Kumta u Nehru u pynwandur ïa kine ki jait bynriew baroh kum kita kiba ïashong lang khrui hapoh kawei ka ri India baiar- ‘Unity in diversity’. Baroh ngi dei ki nong India. Hato ban long ki nong India, donkam ban nang kren Hindi?
Ka Rel ka Jingriam banyngkong
Ka jingriam ba nyngkong ka dei ka Rel, wat la baroh ki jylla kane ka thaiñ Mihngi ki la don lut ki Rel, kynthup sha Garo Hills, tip balei ki da kwah khyllah ban ïaid lyngba sa na sor Shillong?
ïa ki rel kit mar haduh Khanapara Byrni, la mynjur la slem. Hynrei ban wan palat ïa katei, kam long da lei-lei, namar kan pynmadan ïa ki lum ki wah, pynduh ïa ki khlaw ki btap, khapngiah ka leit ka wan, kynthup ïa ka jingwan boi ki poi-ei na kylleng pyrthei.
Ka Jingriam Svamitva Thew Khyndew
Shuwa ban mih katei ka hukum pule Hindi, la phah na Delhi sha ka sorkar Meghalaya ïa katei ka jingriam Svamitva, ban pynïoh jaka ïa ki nongwei leit thew khyndew sha kumba 6846 tylli ki shnong ha Meghalaya bad ba kin sah haduh 5 snem ei-ei, ban shim jingkheiñ na ki kot kudi-nar (Drones) ki ban her ha suiñ bad phah jingtip pat sha ryngkew ban lum kitei ki nongtrei survey. (Nga la thoh ha ki kot khubor halor kane ka bynta ha ka 11.01.2022)
Ha u bnai ba la dep haba ka sorkar Meghalaya ka pynpoi ïa katei ka kam sha KHADC, ka la don ka dorbar KHADC kaba la ïatai ïa kane ka mat, ïa kaba ka dorbar baroh kawei ka la pyrshah kum ïa kane ka jingthmu kynsha, kaba pynlyngngoh ïa baroh. U CEM Bah T.Chyne ula pyntip sha ka Sorkar ba ka District Council kam don khyndew bad kam lah ruh ban bthah ïa ki Hima bad ki shnong ki thaw bad ai jaka shong ïa kita ki nongwei.
Haba kata ka sorkar India ka kwah eh ban ïapule-ïathoh Hindi, kan leh kumno lada ka thoh sha China, US, UK, Japan ter-ter-ter hato kan thoh da ka Hindi?

Leave A Reply

Your email address will not be published.