Shillong, Naitung 14 : Ka shnong Lalpani bad Dangar Dop kidei sa ki ar tylli ki shnong nalor ka shnong Balat kiba la shah ktah na ka jingshah khlong ha ka wah Umngi bad kiba donkam kyrkieh ïa ki lad jingïada. Kine ki ar tylli ki shnong kiba don ha khappud bad ka ri Bangladesh kidei kiba hap hapoh ka Mawsynram Constituency East Khasi Hills District.
Ki dak ki shin ba ka wah Umngi ka la sdang ban tur bad khlong sha ki bynta jong kitei ki ar tylli ki shnong kadei ha u Jylliew mynta u 2022 ha ka por ba u slap bah bajur u la neh kumba shi taïew eiei ha kaba ka um ka la rat ruh ïa ka surok bad kumjuh ruh ïa ka jaka ap pahara jong ki BSF bad kaba ka la don ruh ka jingduh ki mynsiem briew ha Dangar. Ki paidbah nongshong shnong jong kitei ki ar tylli ki shong mynta ki don hapdeng ka jinglynga pisa bad ka jingshong syier namar lada jia ba slap jur biang, ki ïing ki sem kiba don marjan bad katei ka wah kin sa shah rong lut. Katkum ba long mynta ki don kumba phra tylli eiei ki ïing kiba don hapdeng ka jingma na ka wah Umngi.
Kumta hapdeng ka jinglynga pisa bad jingshong syier kumno ban leh ban lait na ka jingeh, ki nongïalam shnong ki la pynsngew sha u MLA jong ka thaiñ u Bah HM Shangpliang ba un wad ki lad ki lynti kumno ban leh ban ïada ïa ki na ka jingshah khlong ha katei ka wah Umngi.
Bad mar mar u Bah HM Shangpliang ha ka sngi Balang u la hiar hi dalade bad ïalam ruh ïa ki ophisar jong ka tnad Water Resources ba kynthup naduh u Bah ML Lawai uba dei u EE, Bah L Suting SE Shillong City bad Bah WL Nari SDO ban leit jurip ïa ka jinglong jingman jong kitei ki ar tylli ki shnong. Hashwa ban leit jurip sha ki jaka ba ka Wah Umngi ka la khlong, la ïoh ban pynlong shwa ka jingïalang kaba lyngkot ha community hall ha kaba ki nongïalam shnong ki la pynpaw bad ïathuh ïa ki jingma kaba ap ïa ki lada slem ki lad jingïada.
Haba ïakren bad u Mawphor hadien ba la dep jurip u Bah HM Shangpliang u la ïathuh ba ha u Jylliew 2022 ka jingneh jong u slap bah kumba shi taïew eiei ka la pynlong ïa ka wah Umngi ban khlong ïa ka khyndew kaba don marjan bad kitei ki ar tylli ki shnong. “Ha u Jylliew ngi la mad ïa u slap ba jur uba la neh kumba shi taïew eiei bad ka wah Umngi kaba tuid na Balat bad ka ïaid lynga na kine ki ar tylli ki shnong bad ka la bam ïa ka khyndew ha kine ki shnong bad ka la rat ruh ïa ki paiñkhana, ki sem sniang bad kumjuh ruh ïa ka surok ba la shna da ki BSF.”
U la ïathuh ba hadien ki nongïalam shnong jong kitei ki at tylli ki shnong ki la pyntip sha u ha ka sngi Ba ar u la hiar jurip ha ryngkat bad ki ophisar jong ka tnad Water Resources. “Hadien ba ngi la leit ban jurip ngi la shem shisha ba ki paidbah jong kine ki ar tylli ki shnong ki don hapdeng ka jingshong syier namar lada ka jia ba jur biang u slap kane ka wah Umngi kan sa bam ïa ki ïing kiba don hajan jong kane ka wah,” ong u Bah HM Shangpliang.
U la ïathuh ruh ba u la dep ban ïakren bad ki ophisar jong ka tnat Water Resources bad na ka liang jong ki ruh kin sa pynkhreh noh ïa ka mang tyngka bad shen ha ka taïew ban wan ki ophisar kin sa leit ban jurip biang ban thew ban woh khnang ban sdang noh ka jingtrei ban ïada na ka jingkhlong jong ka um.
U Bah HM Shangpliang u la bthah ruh ïa ki ophisar ba kin sdang noh ïa ka kam khnang ba ki paidbah jong kitei ki ar tylli ki shnong khamtam ki longïing kiba don marjan bad katei ka wah kin ym mad jingeh. U la ïathuh ruh ba ha ka sngi Thohdieng un shen un sa leit ban ïakynduh ruh ïa u Myntri ka tnad Water Resources Bah Brolding Nongsiej ha ryngkat ka dorkhas ba la aiti da kitei ki ar tylli ki shnong. Bad un sa ai jingmut ruh ban kynthup lang ïa kitei ki ar tylli ki shnong hapoh ka Brahmaputra Board.
Na ka liang u Bah ML Lawai EE ka tnad Water Resources u la ïathuh ba ka jingjulor jong ki jaka ka la long kaba khraw bad lada jia ba kam don kano kano ka lad jingïada kitei ki ar tylli ki shnong ha u snem ban wan kin sa jah syndon.
“Ngi la ïohi da la ki jong ki khmat bad ka jingjulor na ka jingkhlong ka wah Umngi ka la long kaba khraw bad lada jia ba kam don kano kano ka lad jingïada ka shnong Lalpani bad Dangar Dop ha u snem ban wan kin sa jah syndon. Ha kane ka jingpynjulor jong ka Wah Umngi ka ktah ïa ki longïing, ki jngri jingdup, ka ïoh ka kot namar kin phet shaei lada jia ba ki duh noh ïa ki ïing ki sem,” u la ong.
“Na ka liang ka tnad ngi la wan ban peit ryngkat u SE, SDO bad ngi la khmih bha bad ngin sa phah sha u Chief Engineer shwa ba ngin leh eiei bad ha ka taïew ban wan ngin sdang ban thew ban woh bad hadien ba ngi la dep lut ngin sa mang tyngka bad namar ka jingjulor ka long kaba khraw ngi sngewthuh ka jinglut ruh ka bun.”
U la pynpaw ruh ka jingeh kaba khraw khamtam ba ka mang tyngka na bynta ka tnad Water Resources ka long kaba rit. “Ngi kwah eh ban ïarap hynrei ka mang tyngka ïa ka tnad Water Resources ka long kaba rit, ngi sngewthuh watla ngi pyrshang ban ïarap hynrei long lehnoh ei ka jingtrei shitom jong ngi haba la poi sha ka mang tyngka.” la ong u Bah ML Lawai da kaba bynrap ba kin phah ka kaiphot khnang ban ïoh mang tyngka ban ïoh trei noh ïa ki jaka kiba la shah ktah.
