Shet shukor ka Sorkar Meghalaya ïa ki Nonghikai Deficit

-Babu Kular Khongjirem

0

Shillong, Nailar 29 : Ka jingkuman jong kane ka sorkar MDA ïa ki mat ba donkam eh jong ki nonghikai skul naduh ki nonghikai Adhoc, SSA, Deficit pattern haduh ki nonghikai Deficit ka la pynduh mynsiem shisha ïa ka lawei jongki bad khamtam eh ïa ka jingnang jingstad bad ka thoh ka pule ha ka jylla.Ki don bun bah ki hok ba ki nonghikai Deficit ki dang dei hok ban ïoh hynrei haduh mynta ki aiñ ki kanun bad ka rukom pynïaid ïa ki bor skul ki dang sah kut sah ha ka jinglong umdum. Ka arrear ba dang sahteng(pending arrears) jong ka tulop thymmai (revised pay) kaba la khmih lynti ba ka sorkar kan siew noh sa ïa ka 3rd installment(25 pc) naduh u bnai December 2021, pynban ka sorkar ka shu thok kai ïa ki nonghikai deficit.
Kane ka sorkar ka leh shiliang khmat bad leh bym hok ruh namar, ka 3rd installment ka la dep siew ïa ki nonghikai deficit ha ki kyrdan Primary/Upper primary schools katba ïa ki Secondary bad Higher Secondary pat ka dang pynsahteng ban siew haduh mynta. Mynta te, ym donkam siew installment shuh hynrei ka la dier palat ka por ïa ka sorkar wat ban siew lut baroh(full amount). Lada ka sorkar kan dang pynslem bad pynsahteng biang, ka Election Commission of India kan sa pynbna noh ïa ka tarik ban long election bad ka Model code of Conduct kan treikam ha Meghalaya.Lada jia shisha kumta, ka arrear ki nonghikai kan sa poi haduh kawei pat ka sorkar thymmai. Lada kane ka sorkar MDA kam lah pyndep ïa kane ka arrear ba dangsah, kata, ka la shah rem(failed) hakhmat ki nonghikai bad ka thoh ka pule ha ka state jongngi. Ka jingpynkiew ïa ka Gratuity(DCRG) kaba la tyrwa naduh u snem November 2018 na u Under Secretary Education Dept sha u Director of School Education and Leteracy (DSEL) bad u Director pat u la phah sha baroh ki DSEOs ha ka 21st February 2019 bad ki DSEO pat ki la phah sha baroh ki skul ha ka 7th May 2019,kane ruh ka la kylla kam kai lut khait mynta.Ki nonghikai deficit ki dang ïoh hi da kajuh ka dor 3.5 lakh kaba dei ka dor 16/17 snem tam mynshwa.Ka official order/notification jong ka sorkar ïa ka Gratuity thymmai ba 10 lakh ka dang sdien ldui mynta ha Secretariat. Sa kawei pat ka jinglehbeiñ (deprive)jong kane ka sorkar Meghalaya ïa ki nonghikai Deficit ka long ba ka khlem ai (grant) ïa ka shuti ïoh khun ki nonghikai khynthei(Ladies’ teachers) .
Ha ka jingshisha,ka kyndon kaba 36 jong ka ‘The Meghalaya Aided Secondary and Higher Secondary Schools Employees Rules,2018’ ka la thoh shai ba dei ban ai (grant) maternity leave ïa ki nonghikai kynthei haduh 3/6 bnai hynrei haduh mynta ka jingpyndonkam ïa ka maternity leave ka ïapher na kawei ka skul sha kawei pat kat kum ki bor pynïaid jong ki skul bapher bapher. Ki DSEOs kim dei shuh ban khang lad ïa ki nonghikai kynthei kiba apply maternity leave hynrei ki dei ban phah beit (forward) sha ka Education Dept.khnang ban leh ïa kaba donkam.Lada ka sorkar kam pdiang(not entertained) ïa ki aiñ ba ka thaw hi ma ka,kata,ka Kashari(Courts) ka lah ban tuklar ban pynïoh(grant legal redressal) ïa ka hok jongki nonghikai ba ki dei hok ban ïoh(deserving rights).
Ki dang bun bah ki hok jong ki nonghikai ba ka sorkar ka lehkam kai kum ka jingsiew tulop ba man u bnai,ka retirement benefit scheme,pension,ka MCPC,ka medical re-imbursement,etc kiba ka jingphohsniew jong ki nonghikai kam pat long kam satia.Lano pat kane ka sorkar kan pyrkhat haba sa tang khyndiat bnai kan pyrkhat noh sa ïa ka Election ïoh shah rem khlem raiñ pynban ha ka bor jong ki paidbah ba bun.

Leave A Reply

Your email address will not be published.