Nongstoiñ, Risaw, 25: Na ka bynta ban pynsgewthuh ïa ki paitbah halor ki aiñ kiba ïadei bad ki lad jingïarap na ka bynta ki nongshong shnong kiba shah pyngat ha ki mokutduma bapherbapher ba kynthup ïa ka jingshah ban beiñ kiba ktah ïa ka hok longbriew man briew, ki criminal case, ki mokutduma kiba ïadei bad ki kam ïa knieh ïa ki jaka puta, ki khynnah kiba hapoh khatphra snem bad kiwei kiwei ka ophis jong ka District Legal Service Authority West Khasi hills ka la pynlong ïa ka jingpynshai paitbah ha sor Nongstoiñ.
Ïa ka jingpynshai paitbah la pynïaid da u bah G.J.S.Marngar uba dei u nongsaid aiñ jong ka Ïngbishar District and Session Court West Khasi hills.
Ha kaba ïadei bad ki lad jingïarap na ka bynta kito ki nongshong shnong kiba shah pyn ngat mokutduma pat la pynshai da ka kong Eureka Myrthong kaba dei ka nongsaid aiñ kaba la ju tip kum ka Legal aid councel kaba dei ruh ka nong ïarap na ka bynta ki nongshong shnong kiba duk kibym don pisa ban thung ïa ki nongsaid aiñ kiban ïarap na ka bynta jong ki.
Ka kong Myrthong haba pynshai ïa ki lad jingïarap na ka bynta kito kiba duk kiba shah pynngat mokutduma ka la ong ba ki lad jingïarap ba kiba duk ki bym lah ban thung nongsaid aiñ ban ïarap ïa ki ka don ym tang ha ki District Court, District Council Court hynrei ki don ruh ki lad jingiarap na ka bynta ki mokutduma kiba hap ban leit shah bishar haduh ka Ïng kashari kaba ha khlieh duh jong ka ri ka Supreme Court bad ïa kitei ki lad jingïarap la mang kyrpang na ka bynta ki Sechedule Tribe, Sechedule Caste kiba dei ki Khasi Jaiñtia bad Garo.
Nalor kata ka la pynshai ruh ba ki nongshong shnong kiba lah ban ïoh ïa ki lad jingïarap na ki nongsaid aiñ khlem da siew dor ei ei ki dei kito ki nongshong shnong kiba don jingduna ha ki dkhot met bad ki nongshong shnong kiba ka jingïoh jong ki ha ka shi snem ka long hapoh shilak tyngka.
Ha kajuh ka por ka la pynshai ruh ba kino kino ki nongshong shnong kiba shah pyn ngat ha ki mokutduma bad kiba hap ha kitei ki bynta ba la kdew ki lah ban wad jingïarap na ki nongsaid aiñ ki jong ka District Legal Service Authority.
Ka la ong ruh ba ka ophis trei kam jong ka DLSA ka don ha District Court ha Nongstoiñ bad kiba don kam jingïarap ki lah ban wan mih ha ophis kata naduh ka por shiphew baje mynstep haduh saw baje janmiet bad ki sngi ba ki nongsaid aiñ ki don ka dei naduh ka sngi nyngkong haduh ka sngi thohdieng jong ka taïew.
Ha katei ka sngi ka ophis jong u District Transport Officer West Khasi hills ryngkat ka tnad pulit pynïaid kali ki la pynlong ïa ka jingpynshai paitbah ha katei ka juh ka jaka ka ophis jong u District Transport Officer la wan ban mihkhmat da u bah W.Kharbani katba na ka liang ka Traffic Department pat la wan ban mihkhmat da u bah I.Nongkynrih Sub Inspetor ka Traffic Branch West Khasi hills.
U Bah W.Kharbani haba pynsai paitbah ha katei ka sngi u la ong ba dang ha u snem 2019 ka sorkar ka la thaw shibun ki aiñ ba thymmai na ka bynta ki kali bad ki nongñiah kata naduh ki kali rit kiba kamai sor bad ki kali heh kata ki bus bad ki trok bad ïa kitei ki aiñ ka sorkar ka la dep ban mynjur ban pyntrei kam ha baroh kawei ka ri ïa kaba la pynbna paitbah ruh lyngba ki Notification kiba la pynbna ha ki por kiba pher bap her.
U la ong ruh ba ha shuwa u snem2019 ki aiñ kiba ïadei bad ki kali ryngkat ki nongñiah ki dang kham synjor hynrei katba nang mih ki sngi ki kali ki nang bun kumta ka sorkar ka la hap ban thaw da ki aiñ kiba kham pyrkhing kiba baroh ki nongñiah bad ki trai kali ki dei ban bud ryntih khnang ba kan ym don ka jingshah kynnoh lada jia kino kino ki jingjia kum ki jingïatyngkhuh kali bad ka jingmynsaw jong ki nongñiah bad ki nongshong kali ruh kumjuh.
U bah I.Nongkynrih uba dei peit ïa ka tnad pynïaid kali pat haba ai jingkren ha katei ka sngi u la ong ba ki nongñiah kali kiba ñiah ïa ki kali arsha ka ki dei ban kynmaw ba ki dei ban deng da ka Helmet lane ka jingda khlieh khnag ba kin lait na ka jingmynsaw haba ki ur ne kyllon.
U la ong ruh ba lada ki ba leit ba wan da ki kali ar sha ka ki shong arngut ki dei ban kynmaw ba baroh arngut ki dei ban deng ïa ka jingda khlieh.
Ha kaba ïadei bad ki nongñiah ïa ki kali saw sha ka pat u la ong ba ki dei ban kynmaw ban deng ïa u seat belt namar lada jia ba ki ïakynduh ïa ki jingaksident para kali ne ha ki kynroh kin lait na ka jingmynsaw khmamtam eh lada ki dei ki kali kiba dang pynmih thymmai namar ba lada ki kum tynrah ha kynroh ne para kali ka don ka airbag kaba mih ban ïada na ka jingtyngkhuh jong u steering ha ka shadem.
Nalor kata u bah Nongkynrih u la pynshai ba ki nongñiah kali kiim bit da lei lei ban dih kyiad ne ïakren mobile phone bad ki paralok ha ka por ba ki dang ñiah kali namar lada jia ba ki tyngkhuh bad ki briew ne para kali ne ha ki kynroh ïng bad kiwei kiwei kin ngat ha ka jingshah pynshitom.
U la ong ruh ba ki nongñiah kali ki dei ban kynmaw ba lada don ba phone ïa ki ha ka por ba ki dang ñiah kali ki dei ban ieng shuwa ha rud surok bad kren ïa ki.
Ha kajuh ka por u la kyntu ïa ki nongñiah kali ba kim dei ban pynïeng ïa ki kali ha ki No parking zone namar ka pynwit ïa kiba ïaid ba ieng bad ia kiwei pat ki kali bad ka lah ruh ban wanrah ïa ka jingïatyngkhuh para kali ne wat ïa kiba ïaid ba ïeng ruh.
U la ong ruh ba lada ki nongñiah kali ki pynkheiñ ïa kitei ki kyndon kin ngat ha ka jingshah pynshitom ha ka aiñ kaba long da ka jingshah daiñ kuna bad wat haduh ba kin shah set phatok ruh.
