Plie u Modi ïa ka bynta kaba 32 jong ka ICAE bad NASC Complex ha New Delhi
Shilong, Nailar 06: U Myntri Rangbah Duh, u Narendra Modi u la plie paidbah ïa ka bynta kaba 32 jong ka International Conference of Agricultural Economists (ICAE) ha ka National Agricultural Science Centre (NASC) Complex, New Delhi ha ka sngi nyngkong.
Ka phang jong kane ka jingïalang mynta u snem ka long “Transformation Towards Sustainable Agri-Food Systems.” Ka thmu ban pynbiang ïa ka jingdonkam ïa ka kam rep kaba ïaineh hapdeng ki jingeh ha ka pyrthei kum ka jingkylla ka suiñbneng, ka jingduh ki jingdon jingem ba ai ka mariang, ka jingkiew ka dor ban pynmih ïa ki mar bad ruh ki jingïathut. Kumba 1,000 ngut ki delegate na kumba 75 tylli ki ri ki la wan ïashim bynta ha kane ka jingïalang.
Ha ka jingai jingkren ha kane ka jingïalang, u Myntri Rangbah Duh u la ong ba u dap da ka jingkmen ba ka jingïalang International Conference of Agricultural Economists (ICAE) ka long ha India hadien 65 snem. U la pdiang burom ïa ki delegate da kaba ong, “Phi don ha ka ri kaba dei ka jaka sah jong palat 500 million tylli ki jingri. Nga pdiang sngewbha ïaphi sha ka ri India kaba dei ka ri jong ka rep ka riang bad kaba ieid ïa ki jingri,” la ong u Modi.
U Myntri Rangbah Duh u la kdew sha ka jingpeit bniah sha ka science ha ki kam rep ka India naduh ki por hyndai. U la ong ba ki kam rep ka India ki la kiew shaphrang na kane ka nongrim kaba ‘Krishi Parashar’, kaba la jan dap 2000 snem.
U la kren ruh shaphang ka kam wad bniah ïa ki kam rep da kaba ong, “Ka ICAR ka don palat 100 tylli ki jaka wad bniah,” da kaba bynrap ba ki don palat 500 tylli ki kolej ba ai jinghikai ha ki kam rep bad ruh palat 700 tylli ki Krishi Vigyan Kendra.”
U la ong ruh ba haba ki briew ki leit na kawei sha kawei ka jaka ha India, kin ïohi ba ki kam rep ki pher. “la ka dei ka kam rep ha ka thaiñ Himalaya, ki jaka shyiap, ki jaka ba duna um lane ki jaka khappud duriaw, kane ka jingïar ka kam rep ka long kaba kongsan na ka bynta ka jingshngaiñ jong ka pyrthei ha ka jingdon ki mar bam bad ka pyni ïa ka India kum ka nuksa ha ka pyrthei,” la ong u Myntri Rangbah Duh.
U la kdew sha ka International Conference of Agricultural Economists kaba la long ha India 65 snem mynshuwa, u Modi u la ong ba ha kane ka por, ka India ka dei ka ri ba dang shu ïoh jinglaitluid ha kaba ka dang bun ki jingeh ha kaba ïadei bad ka jingshngaiñ ha ki mar bam.
U Modi u la ong ba mynta ka India ka dei ka ri kaba pynmih tam ïa ki marbam, kaba pynmih bun tam ïa ka dud, ki shana dai bad ki mar bam, ka don ha ka kyrdan kaba ar ha ka jingpynmih ïa ki jait khaw, ki soh, jhur, cotton, shini, slasha bad ki dohkha na ki jaka ba la ri kyrpang.
U la ong ba ka India mynta ka pyni ïa ki rukom pynbeit ïa ki jingeh ha ka jingshngaiñ ha kaba ïadei bad ki marbam. U la ong ba ka dei namar kane ba ka India ka long kaba kongsan ha ki jingïakren shaphang ki jingkylla ha kaba ïadei bad ki mar bam ka ban ai jingmyntoi ïa ka thaiñ shatei jong ka pyrthei.
U Modi u la ong ba ka India ka ïeng skhem na ka bynta ka bha ka miat jong ka pyrthei kum ka’Vishwa Bandhu’. Ha kaba ïadei bad kane, u la kdew ïa ki mantra ba ka India ka la wanrah kum ‘Kawei ka Pyrthei, Kawei ka Longïing, Kawei ka Lawei’, ‘Mission LiFE’, bad ‘Kawei ka Koit ka Khiah’. “Ki jingeh ha kaba ïadei bad ka kam rep ba ïaineh ki dei kiba lah ban pynbeit tang lyngba ka rukom treikam pura kum ‘Kawei ka Pyrthei, Kawei ka Longïing, Kawei ka Lawei'”, u la ong.
“Ka kam rep ka dei kaba kongsan ha ki polisi ka India kiba ïadei bad ka ïoh ka kot,” la ong u Modi da kaba bynrap ba 90% ki nongrep ha India kiba don ki jaka puta ba rit ba ria ki dei ka bor kaba khraw tam ha ka jingshngaiñ jong ka ri ha kaba ïadei bad ka jingdon ki marbam.
U la ong ba kane ka long kumjuh ha ki ri ba dang kiew ka ïoh ka kot ha Asia ha kaba ka India ka lah ban long ka nuksa babha. U la kdew sha ka rukom rep tynrai kum ka nuksa ha kaba u la ong ba kane ka rukom rep kaba lait na ka jingpyndonkam ïa ki dawai ka wanrah shibun ki jingmyntoi. U la ong ruh ba la peit bniah ïa kane ka rukom rep ba ïaineh ha ka mang tyngka mynta u snem.
U Myntri Rangbah Duh u la pyntip ruh ba la ai palat 19,00 jait ki symbai kiba don jingïada na ki jingkylla ka suiñ bneng sha ki nongrep ha kine ki 10 snem ba la dep. Kine ki kynthup ïa ki symbai kba kiba donkam 25% duna ka um ban rep. “U khaw-ïong na Manipur, Assam bad Meghalaya u kham bha namar ka jinglong dawai ruh jong u,” la ong u Modi.
U Myntri Rangbah Duh u la kdew ruh sha ka jingkongsan jong ka jingeh ha kaba ïadei ba ki marbam ba tei met bad ruh ka jingkylla ka suiñbneng. U la ong ba u Shri Anna, Millet u la lah ban pynbeit ïa kane namar ka jingdonkam tang khyndiat ka um ban rep ïa ki. U la ong ba ka India ka kloi ban ïasam ïa kine bad ka pyrthei da kaba kdew ba une u snem ba la dep u dei u snem ba la rakhe kum u International Year of Millets.
Ha kaba ïadei bad ka jingpynïasoh ïa ka teknoloji bad ka kam rep, u Modi u la kren shaphang ka Soil Health Card, solar farming kaba la pynkylla ïa ki nongrep sha ki nongpynbiang bording elektrik, ka ïew ba ïadei bad ki mar rep lyngba ka lad Digital kum ka e-Nam, Kisan Credit Card bad PM FasalBima Yojana.
U la kren ruh shaphang ki nongrep tynrai, ki agristartup bad kiwei kiwei. U la ong ruh ka ka India ka dang ïaid shaphrang sha ka jingkhleh 20% ka ethanol da kaba bynrap ba ki kam rep bad ka mariang ki ïoh jingmyntoi na kane.
U la kren shaphang ka jingpyndonkam ïa ka teknoloji ha ki kam rep ka India da kaba kdew sha ka PM Kisan Samman Nidhiha kaba la phah pisa sha ki account jong 10 klur ngut ki nongrep, ki lad digital ba ai jingtip mardor shaphang ki kam rep.
U la ong ba da ki klur ngut ki nongrep ki ïoh jingmyntoi na kane. U la kren ruh shaphang ka jingpynkylla digital ïa ki jingtip shaphang ki jaka puta, ka jingkyntiew ïa ka jingpyndonkam ïa ki drone ha ki kam rep ha kaba la ai jinghikai ïa ki ‘drone didi’ ban pynher ïa ki drone. U la ong ba kine ki sienjam kin ïarap ïa ki nongrep jong ka India bad pynkhlaiñ ïa ka jingshngaiñ jong ka pyrthei ha kaba ïadei bad ka jingïoh ïa ki mar bam.
Haba pynkut ïa ka jingkren, u Myntri Rangbah duh u la kren shaphang ka jingïashim bynta shitrhem ki samla bad pynpaw ka jingngeit skhem ba ha ki san sngi ban wan yn sakhi ïa ki lad ki lynti ban pynïasoh ïa ka pyrthei bad ki rukom rep kiba ïaineh. “Ngin ïoh jingtip jingshemphang iwei na iwei bad ngin hikai ruh iwei ïa iwei,” u la pynkut.
U Myntri Sorkar Pdeng ba dei khmih ïa ka Tnat ka rep ka riang, u Shivraj Singh Chauhan, Dkhot ka NITI Aayog, Prof Ramesh Chand, Conference President, Prof Matin Qaim bad Secretary jong ka DARE bad DG, ICAR, Dr Himanshu Pathak ki la ïadonlang ha ka jingïalang.