Kumno yn lah ban weng ïa ka jingdheng kali ha nongbah Shillong

0

K um uwei na ki nongshongshnong ba la kham rim jong ka nongbah Shillong, ngi sakhi kumno ka sor Shillong ka roi bad ka khapngiah kynsan smam da ki nongshongshnong kiba wan buhai na kiwei pat ki bynta jong ka Meghalaya bad nawei kumjuh. Ha ki snem ’80 shaneng ki surok bad ki lynti synkien ki dang kylluid war war, ban beh kam beh jam ruh ka dangsuk bha namar ha kito ki por, lait noh iwei ar tylli ki taxi, kiba bun hi ki lad ban leit jingleit dei tang da ki City Bus bad ki state transports. Kiba kit jingkit na Ïewduh dei tang ki khardaju bad ki kali kulai ryngkat bad ki Kariwan na stand Garikhana. Ka jingdon ka Syndicate jong ki City Bus ka ïarap shibun ïa ki paid nongleit nongwan, nalor ka jingsngewshngaiñ, hap ruh ban ot ticket ban pynthikna ïa ka jingbeit jingkheiñ, ki Bus ruh kim ïohlad ban ïeng slem ha ki jaka hiar bad kiew passenger, lait ar bad lai minit duh. Ki Driver bad Conductor ki long kiba discipline bha ïalade.
Ímat ka jingroi kynsan jong ki nongshongshnong ha sor Shillong ka kurup kynsan ïa ki nongsynshar da ka jingbympoi pyrkhat. Dei namarkata ka daw ki khot ïa ka kum kata ka Unplanned city. Wat ha ka por ba dang kham kylluid ki ïing ki sem, ym don bor sorkar ba phohsniew ban pynkylluid lypa ïa ki surok bad lynti synkien, ïa ki Nala, Nur ba Muri um, ki jaka theh ñuit, ki jaka ïeng kali, ki jaka leit shabar jong ki paidbah bad kiwei pat ki basic amenities. Kane ka jingbym ïohi jngai ka wanrah pynban ka jingtim ïa ki longdien, la ha ka leit ka wan, ka jingsma iwtung, ka jingshlei um bad kumta ter ter.
Hynrei ka jingeh kaba ki paidbah ki ïa kynduh mawsiang eh ha kine ki sngi ka long, ka Jingdhengkali, ban leit jingleit na khlieh ha kjat ka sor kaba jngai tang kumba 12 Kilometre ei ei kan bam por kumba 2 ne 3 kynta ei ei. To mutdur kan jia aiu lada phi hap ban kit bad kiba pang ba shitom ban pynpoi sha ki jaka ai jingsumar. Ki emergency case lei kum ka accident ne ki jingsuhkhun ki longkmie, te la shu kut tang ha surok. Ha ka jingshisha don bun kiba pynkheiñ (violate) wat ïa ka One Way ruh, ki ïaid la ka ïaid, lada jia accident, mano keiñ ban kitkhlieh?.
To ngin peit khyndiat kiei ki daw ba pyllong ïa ka dhengkali ne Traffic Jam : Nalor ka jingkhim jong ki surok, duna sa ki parking space, shu ïeng lymmuh lyngmaiñ ha surok, don kiba ïeng wat hapdeng surok khlem salia ïa kiba nadien, i kumba kin shna syndon da ka sem hangto, don pat kiba ïeng wat ha khmat khyrdop ïing jong ki briew ruh, tang ban biang ïalade. Nangta, haba la bun ka traffic, jot kloi ki surok namar ha ki surok rit bad khapshnong ym shym la design paka ïa kata ka load bearing capacity jong ka surok. Shuh shuh, nalor ba la blocked, sa ka ïa shim pass, bsuh sha ka mon bsuh sha ka diang. Ka jingpynmih hukum jong u SP East Khasi Hills dangshen ba ki ar shaka kim bit satia ban overtake na ka wrong side, ym don ba patiaw !.
Ka daw ka long, ba shu pynmih tang ka order, ha field pat kam treikam, lada ka treikam fine da ka dor ba kham heh bad phah hajir lymda ki thngad artad, hynrei ka synjor na ka daw ba ki political master (blei khyndew) ki mushlia palat. Kat kum kawei ka Traffic Census, ka average Commercial Vehicles per Day (CVD) kam duna ïa ka 3183 tylli bad ka Passenger Car Unit (PCU) pat kam duna ïa ka 52373 ha ka shisngi.
Kawei pat, namar hangi ka dei ka private land, kaba mut kam dei ka government land, phin shem jynjar bha ban ïoh jaka pynheh surok tang shiphut arphet ruh. Katto katne snem mynshwa, ban lait na ka jingdheng kali ha Dhankheti Point, ka la don ka jingpyrshang na ka PWD (Roads) ban jurip (survey) ban shna Flyover na khlieh Loreto shaduh Assam House hynrei ki officer sorkar ki shu pynkhoi jabieng ei ïalade, kam poi hangno hangno ruh. Tip kita kiwei pat ki Flyover kiba ki Politician ki phohsniew da ki phewsnem, kum na Kachari shaduh Anjalee lano kan ïohi ïa ka jingshai jong ka sngi, tang u Blei uba tip. Nangta, ki phyllaw office sorkar mynshwa ki don tang ka kali jong ki officer bad contractor, mynta pat ki lower grade staff ruh ki ïa rah mar kawei.
Sa kawei pat, namar ba ki Financial institutions kum ki Bank bad kiwei ki hap ba beh ïa ka ïew, kim banse ban tyrwa airam kali ïa ki briew. Ngi kynmaw mynshwa, ki briew ki shem shitom bha ban shim ram na ki Bank hynrei mynta pat ki Bank ki wan kylla ha kyrpong ïing ban tyrwa ram. Dei hangne ba ki surokbah Highway bad surok shnong ki khapngiah shoiñ da ki kali. Kat kum ka jingtip ba thikna, tang na office DTO East Khasi Hills ruh, haduh 60 tylli (average) ki kali thymmai ki register ha ka shisngi shisngi, te kumno keiñ ka kynïan bad lynter (existing road-width) bakhim jong ka surok Shillong kan lah ban thynnian ïa ki kali thymmai ha ka shibnai, ynnai ïakren ïa ki kali ba la don lypa.
Nangta, nalor ka jingpynkheiñ ïa ki kyndon jong ka Traffic, ka jingdheng kali jong ka nongbah Shillong ka dei ha ki lad pakhet surok (junctions). Ngim tip dei na ka daw jong ka jingduna briew (shortage of manpower) ne kumno, ka police department kam lah ban tem ïa kane ka jingeh. Borabor, ka dhengkali ka dei beit ha ki junctions, lehse, bym biang ka rukom regulate traffic ne kumno. Kane ka jingeh ka ktah kumba ktah ba ka jingpang cancer ïa u briew khamtam ha ki sngi bad ki aiom kyrpang lei kum ki Puja, ki Shad Weiking, Shad Pomblang ne ki taïew Christmas, Newyear. Lymda ka sorkar kan shimkhia ïa kane ka mat ruh kum ka Law and Order problem te la eh shisha ban weng ïa ka. Ka Traffic Sensor Lights ba la pynlut da ki klur tyngka mynshwa, ka la shu pulom la ka pulom ei kha makha.
Ban kham pynduna ïa kane ka jingeh, lada ym lah ban weng jynduh ïa ka ruh, ki paidbah ki donkam ban ïatreilang bad ki bor pulit bad DTO. U Politician um dei ban ïada ïa u nongpynkheiñ aiñ, la dei u ne ka khun jong u ruh; namar kata ka dei ka daw kaba pynngiah bha ïa ki officer. Ki borshnong kim dei ban ailad ban pynïeng kali klumar, lada lah wat ban set kali mynmiet ha surok shnong ruh ym dei ban shah, namar lada jia ka pluhïing, lada jia ki kam emergency, kat ban poi sha kato ka jaka kumba jia ïa ka Ïingmane Church of God Qualapatty bad School KJP, la kylla dpei.
Khatduh eh, lada baroh baroh ngi ïakhñium ïa ka jingdheng kali; ki paidbah, ki Dorbarshnong, ki NGOs, ki dei ban ïatreilang bad ki bor sorkar la ka dei Police department ne na Enforcement, MVI na DTO, lym kumta ngin shu ïap tymmen tang ha ka jingkhñium khlem solution ei

Leave A Reply

Your email address will not be published.