Ki Nongshong shnong kiba aibor ïa ka jingïakhih na ka bynta ki surok bakhuid ha Meghalaya
Shillong, Nohprah 18: Ha Meghalaya, ka jingkylla kaba jar jar ka dang ïaid shakhmat katba ki nongshong shnong ki mih shakhmat ban pynkhuid ïa ki surok, ki shnong bad ki jaka paidbah kiba la kheiñ mynshuwa kum ki jaka bret jaboh. Da ki synsar ha kti bad ka jingthmu, kine ki nongshong shnong ba man la ka sngi ki dang kam trai biang ïa ki jaka paidbah kum ki bynta jong ki ïing ki sem lajong.
Ïa ki jaboh jabaiñ ha jaka sor la ju ïakren ha kaba ïadei bad ki jingduna ha ki jingdon jingem bad ki polisi treikam, hynrei ha ki surok jong ka Meghalaya, ka rukom treikam ka long kaba la ñiewkor shimet. Ki bilor plastic bad ki tin aluminium kiba sahkut da ki phew snem ki la kylla long kawei na ki dak ba paw bha jong ka jingbym shimkhia ha ki sorbah bad ki jaka nongkyndong.
Haba jubab ïa kane ka jingeh, ka Tnad Pynroi sor jong ka jylla Meghalaya ka la pynkhlaiñ ïa ka jingphaikhmat jong ka halor ka jingtehlakam ïa ki jaboh jabaiñ, ka jingpynïadei ïa ka polisi, ki jingdon jingem, bad ka jingïashim bynta lang jong ki paidbah ruh kaba la pynshlur da ka campaign jong ka ri baroh kawei ka Swachhata Hi Seva kaba la jop ban kyntiew ïa ka jingkitkhlieh jong ki nongshong shnong, da kaba kylla sha ka kam kaba lah ban ïohi.
Ka bynta kaba rah shakhmat ïa kine ki sienjam, ka dei ki briew kiba la jied ban trei ïa ka kam ban ïa ka jingbym shimkhia. Ha kylleng ki distrik, ki nongtrei mon sngewbha ki la shim ïa ka kamram ban pynkhuid ïa ki surok, ban lum ïa ki jaboh plastic, bad ban buh ki nuksa kiba wanrah jar jar ïa ki shnong baroh kawei bad ban pynkylla kumno ka jingkitkhlieh ha jaka sor ka long shisha.
Ha Dulong, West Jaiñtia District, u Bah Raju Najiar ha ka por mynstep u sdang ïa ka sngi ym da ka jingshongthait, hynrei da ka kam ba khlem ïoh jingsiew eiei ban lum ïa ki tin bad ki bilor thylli na ki surok, ban pynthikna ba ka dong jong u kan dang long kaba lait na ki jaboh jabaiñ.
U Bah Shynnaki Dkhar na ka shnong Nongkynrih, West Jaiñtia Hills District, u pyni ïa ka jingkut jingmut kaba phylla. Watla u long uba don jingduna ha ki dkhot met, hynrei u ju lum ïa ki jakhlia bad ki lyngkhot lyngkhai na ki jaka jong u bad na ki jaka ba marjan, kaba pyni ba ka jingkut jingmut ka kham khraw ban ïa ka jingeh. Ki nongshong shnong ha ka thaiñ ki la ong ba wat hapdeng ki jingeh ha ka met, u ju lum man ka por ïa ki jaboh plastic, ki bilor bad kiwei kiwei ki jaboh ha kylleng ki dong. Ka jingtrei jong u ka la pynduna shibun ïa ka jingdonkam ban pynkhuid man ka por ha katei ka jaka bad ka la pynshlur ïa ka jingsngewthuh kaba kham bha shaphang ka jingkhuid jingsuba hapdeng ki nongshong shnong