Ka long kaba donkam ban ïada ïa ka mariang

0

K i seng sain pyrthei baroh Ha kane ka jylla kiba pynieng kyrtong na ka bynta ka elekshon MP kaba dang shu dep ki kren ïa kiba bun ki mat ki phang kiba ki paidbah ki sngewtynnad ban ïohsngew. Ha man la ka elekshon ki kyrtong bad ki nongkyrshan jong ki, ki kren tang halor ka phang ban pyntieng ïa ki paidbah. Ka jingtieng ïoh long rit paid ha ka jylla lajong, ka jingtieng ba knieh noh kiwei ki ‘mynder’ is ki kam ki jam jongngi ki trai ri bad ïa ka khaii ka pateng; ka jingtieng ïoh kita ki mynder ki knieh noh ïa ka khyndew ka shyïap jongngi. Ïa ki mat kiba dei ban kren hakhmat ki paidbah ban pynsngewthuh ïa ki halor ka ïoh ka kot ka pule ka puthi; ban hikai ïa ki ban pyndonkam da ka jabieng bad ka jingkhein jingdïah kaba bïang shuwa ban leit thep vote ym ju don ba kren. Dei na kane ka daw ba ngi ki nongjied MLA/MP/MDC ngi shu shah pynïaid tang da ka jingsngew ym da ka jingthew jingwoh kaba wan na ka shlem jingsngewthuh jongngi.
Nga la sngap bhai a ki kyrtong baroh kiba leit ïalap elekshon ha kane ka kynti hynrei ym don uwei ne kawei ruh kiba kren shaphang ka marïang. Haba phai kylleng ngi ïohi da la ki jong ki khmat ïa ka jingjot jingpei jong ka marïang. Ki khlaw ki btap ki la synlen lut khamtam ha ki jak aba pom ïa ki dieng kiba dang lung ban ïoh thang rnga. Ha sawdong ka ri Khasi bad Jaintïa ngi ïohi ïa kane ka jingthang rnga wat la ka sorkar ka la maham ban trei ïa kane ka jait kam kaba pynjot marïang. Ha kane ka jylla ki par maw bad mawshun nalor ki par dewiong ki don haduh 1855 tylli ki par maw, par mawshun bad par dewiong. Na kine dong tang 155 tylli kiba da ïoh ïa ka lisen ban pyntrei. Kiwei pat ki shu tih ki katba mon. Ka jingjot jong ka marïang ka la nang palat phewse mangi ki briew pat ngi ïaid ngi ieng bad ngim sngew ktah eiei namar ngi long kum ki lang matlah.
Ka jingwan jong ka eriong erngit ha kane ka taiew ba la dep bad ka jingjur palat eh u slap ka la bam ïa ki mynsiem briew ha kane ka jylla ha kaba don kiba lah shah tep im ha ka jingwan tuid syndet ka umsaw kaba rong naphang ïa ki iing ki sem bad ki jingdon jingem jong ki briew baroh. Ka don ruh ka jingkhyllem khyndew ha kaba wat ki iing ruh ki la noh shilïang bad don kiba lah pra noh syndon. Ha sor Shillong mynno mynno ym pat ju ïohi ban shlei um ki surok bad ki lynti ïaid. Mynta pat namar ba la set lut ki nala um da ki pla plastic har rukom ka um ka la poi lut sha surok. Kham shathie sha Pynthor Umkhrah bad Langkyrding lei lei ki briew ki la shong da ki lieng namar ba lah shlei um bad ka kylla wah lut ki surok baroh khamtam hajan ka skul BDW. La ïohi ba ki kali ruh ki la ngam ha um bad la hap tan ïa ki shalor.
Balei ba leit jïa kine kiei kiei kiba pynjulor ïa ka marïang. Mynta la bun snem ki sorkar kylleng ka pyrthei ki la kren khïa haor kata ka jingkylla jong ka marïang lane ka Climate Change. Mangi hangne ngi ïohi ba u slap mynta ka kynti u la jur tyngeh bad ki dieng ki siej ki la kyllon; ki kynroh kiba malu mala ruh ki la pra. Ïa ki tnum iing jong ki briew sha kiba bun ki shong ka la rong ka eriong. Ka jingshit ha kane ka jylla ka la nang kiew. Sha kiwei pat ki bynta ka ri Indïa kum sha Delhi ka jingshit ka la kot ïa ka 50 degree Centigrade. Wat shane sha ka rilum jongngi ruh ka suinbneng ka la kylla. Tang shu ym don slap ka jingshit ka la kiew sha ka 27-28 bad teng teng haduh 29 degree Centigrade. Kane ka la dei ban pynkyndit bynriew ïangi ba ngin kylla noh ka jinglong laitlan bad khlem jingkitkhlieh jong ngi.
Ha kiba bun ki jylla ka ri Indïa lah khang ban pyndonkam ïa ki pla plastik kiba tang shisien pyndonkam lah bret noh. Kine ki pla la pyndonkam ha ki iew ki hat ha ki dukan die jhur, lane die marbam mardih. Kine ki plastik ki dei ki nongshun bah jong ka mei marïang namar kim um shuh da ki spah snem. Ki sahkut sah ha ka khyndew da ki spah snem bad ki pynsniew ïa kata ka khyndew. Lada kine ki plastik ki lang lut ha ki wah jongngi ki pynjyndong ïa ka wah bad ka um ha ka jaka ba kan tuid beit ka poi lut pynban sha surok.
Tip katno ngut na ngi, ngi la ju poi leitkai shathie sha Mawlyndep kaba ïakhap bad ka Wah Umïam. Ha kine ki por mynta ba lah jur eh u slap shane sha Shillong bad kylleng sawdong, ki jakhlïa kiba kynthup kham bun eh ka plastik ki lah shul um thup halor wah bad ynda lah khïa ki ngam shapoh bad pynjyndong ïa ka wah. Kane ka ktah ïa ka bor pynmih ding elektrik na ka Wah Umïam. Man la u snem ki briew na ka shnong Mawlyndep ki hap ban pynkhuid ïa kane ka jaboh kaba tuid n asor Shillong. Hato ngim sngew ïamrem ïa kum kane ka jingjïa ïa ka marïang?
Sa kawei kaba i saitmet ka long ka jingtei iing halor ka wah haba lah don ka ain da dei ban kïar la kumno kumno haduh 6 phut na ka wah. Lada ngi ïaid lynti sha Saw Furlong – Demseining- Nongmynsong ter tern gin shem ba ka Wah Umkhrah mynta ka la nang rit ka pyngkïang jong ka namar ba ki heh spah ki la tur bad pynrit ïa ka lynti tuid ka wah khnang ba kin ïoh tei ïa ki iing bad ki ophis bun mala. Kiba don spah ha kane ka jylla ki lah ban pynkhein lut ïa ki ain baroh. Kaba phylla ka long ba ki District Council kim leh eiei ruh halor kane ka jingtap palat pud jong kine ki heh spah, haba ka kam kaba la pynkhamti sha ki District Council ka long ba kin peit pyrman ïa ki khlaw ki btap, ki um ki wah bad ban pynjari ïa ki ain ban teh lakam ïa kito kiba shim ïa ka ain ha ki kti lajong.
Mynta u bnai Jylliew ha ka 5 tarik ka dei ka sngi burom kyrpang ïa ka marïang. Kin sa don bun ki prokram kiba tang shisngi. Kin sa don ki myntri bad heh sorkar kiban leit thung dieng kylleng. Hynrei hadien ba la thung ïa ki dieng hato don pat mo ba leit jngoh bïang ban peit la ki im ne u ïap? Ki khynnah skul bad kolej kin sa mih bad leit thung dieng kylleng lem bad ka jingpyrta ban pynneh pynsah marïang hynrei kine baroh ki long ki rongphong kiba tang shisngi.
Ka jingkylli ka long haduh katno ka marïang kan shah ïa kine ki jingleh palat jingngi ki khun bynriew. Kynmaw ba ynda la bitar ka marïang kab sa jynrat naphang. Ha kata ka por lehse ngin sa shu ïam briew. Hynrei ha kata ka por ym lah leh eiei shuh namar la dier than eh.

Leave A Reply

Your email address will not be published.