Ka jingma kaba ap na ka daw ka jingshahteh mraw ha ka jingmut jingpyrkhat

Kawei ka jingma ka ba ngi ïohi bad ngi shem bha mynta ki por khamtam ha ki khun samla jong ngi ka dei ka jingpang ha ka jingmut jingpyrkhat. Haoid, ha ki ba la san la rangbah ruh ka don tangba ngan kren bha ha ka ba ïadei bad ki khun samla jong ngi, ïoh lehse bun napdeng jong phi la shait iohi bad la mad ïa kum kine ki jingpang ha ka jingim jong phi, bad ruh ïoh ba kane ka jingpang la don kiba la mat na ki ba ha ïing ha sem jong phi, lane ïoh lehse phi ba pule ïa kane ruh ph la mad ne la juh ngop ha kum kane ka jait jingpang, lada kam jia ha phi ruh nga ngeit kin don beit ki ba haiïng hasem ne ki paralok parajor bad ki ba ieit bathoiñ jong phi ki don ha kum kane ka jing eh.
Lada ngi don kum ha kane ka jing eh bad lada ngim lah ban mih kloi na ka te ngin ym lah shuh ban im kumba ngi thrang bad kwah, lada kane ka jait jingpang kan iohlad ban neh slem te kan pynkylla long ïa ngi kum ki mraw, ki mraw ha la ka jong ka jingim.
Ka jingkylli ngan buh hangne ka long balei ka kynrei bha kane ka jait jingpang ha kine ki sngi?
Jubab:- Bun napdeng ki jong ngi, ngi lap kiei kiei ki jingeh ha ka jingim jong ngi, te ngim lah ban ïaleh pyrshah ïa ka jingeh jong ngi/ lane ngi sngew kum ba ng la kut lad bad bunsien ngi sngew kum ba ngi la duh jing kyrmen ha ka jingim jong ngi, te ngi la set ha lade ia ka jingeh jong ngi, te ka jingeh jong ngi ka pyn kylla noh ïa ngi sha ka jinglong mraw.
Nga kyrpad ïa kiba la tip bad kito ki ba shemphang bha shaphang kane te sngewbha ban ïarap ïa ngi ki ba bun ha kino kino ki rukom ba phi lah khang ba ngi lah ban ialeh bad tehlakam ïa kane. Phi lah ban thoh da ki jingthoh ha ki print media ne bad ka video ruh ha ki social media.
Lada ngim ïarap bad pyni lynti ïa ki hynmen, para jong ngi te kan long ka ba ma bad kan sa buh jingeh bha ïa ka ri bad ka jaitbynriew, ngin sa duh ei ïa ki samla ki ban mihkhmat, kiban ïalam bad ïada ïa ka Ri bad ka lawei jong ngi. kumba ong ki kyntien, “ka lawei ka shong ha ki samla”. Te lada ki khun samla jong ngi ki tlot bad shah teh mraw ha ka jingmut jingpyrkhat te shano keiñ kan ïalam ïa ngi.
Kum ban ai mynsien bad pyni nuksa ïa phi ba kane ka jingpang kaba kum kane kam dei tang ha phi wei ne ar pynban kan don beit la ha baroh, tangba , ki ba khlaiñ ka jingmut jingpyrkhat bad ki bym lehraiñ ban kylli bad wat jingtip bunsien hi kam juh lah ïa ki, wat lada nga kren kumta ruh ym dei ban pynduh jingkyrmen ïa phi hynrei nga pynshlur ïa phi ban mih bad iathuh (open up) ha ki ba lah ban ai jingmut ne pyni lad ïa phi. Haoid ha ka jinglong briew ka jinglehraiñ ne ka jingtieng ba kiwei ki ong kumno kan don beit, tangba phi sngew khraw ïa kata ne ïa ka jingkoit jingkhiah jong phi hi, kynmaw ruh lada ngi set beit ha lade ruh kan sa buh jingma, ba ynda ka btei lei te kan long shisha ka jingshitom ym tang ïa phi wat ïa kiba haiïng hasem jong phi hi ruh. Nga ong ïa phi hangne wat tieng hynrei long ki bashlur bad ki bastad.
Nga kyntu ïa baroh ba lada phi lap ne don ki ba haiïng hasem ne ki paralok parajor to long kiba kloi ban sngap bad ai mynsien ïa ki bad pynslur ruh ba kin leit ne mih ban shim dawai sha ki doctor ba dei peit ïa kum kine ki jait jingpang. To ai ba lyngba kane ka jingthoh barit jong nga kan long kum ka jingiasyllok bad phi khamtam kiba pang bad shitom ha ki ne ki rukom kiba teh ba khum ïa ka jingmut jingpyrkhat. Sa kawei ruh wat klet ïa kane katba long ruh buh ïa ka jingkyrmen bad jingdwai ha u Blei. To ai u Blei un ri sumar bad kyrkhu kyrdoh ïaphi baroh.
Lada phi sngew ioh jingmyntoi na ki jingthoh jong nga lyngba ki Article, te sngewbha ruh ban peit ïa ki video jong nga ha YouTube (U DO IT) (@udoi981) ha kaba nga ju kren bha shaphang ki jingeh ka ri bad jaitbynriew bad ruh ha ka ba iadei bad ka jingeh (issues) ki khun samla jong ngi.