Ka jaitbynriew Khasi ka dei barabor ban ai burom ïa la ka ktien la jong ha kaba ïadei bad ka thoh ka tar

K um ka jaitbynriew Khasi, kaba dei ka jaitbynriew kaba donbok shibun, namar ba naduh ba dang shu sdang ka thoh ka pule jong ngi, ngi la nang ban thoh bad ban kren English bad ngi dei ban ai burom ïa U Thomas Jones lem bad ki mishoneri kiba la wan rah ïa ki dak thoh, ha kaba ki la hikai ruh ïa ngi ban nang ban kren bad ban thoh da ka english kaba janai bha bad kaba ïa ryngkat dor bad ki jingkren English kiba bha tam ha ka pyrthei hi baroh kawei.
Katei ka mat, ka la mih ka jingïakren kaba jur ha ka twitter, haba ki don kiba kynnoh ba U Narendra Modi, myntri rangbahduh, um nang ban kren English, tang shikyntien ruh bad haba u ïakynduh ïa ki heh sorkar jong ka pyrthei, ba u kren da ka hindi. Kam dei tang kata, hynrei U Amit Shah, myntri kam Pohïing, ula takraiñ ïa kiba bang English, da kaba u ong, ba kito kiba kren English, kin sa jah burom shen ha India.
Ha Ri Khasi bad ha India, haduh ha kine ki sngi, ka English bad ka ktien kmie, ki dei ki ar jait ki kyntien kiba la pyndonkam bha, ha ka kren bad ha ka thoh bad ka dei kane, kaba la pynmih ïa shibun ki riew khraw jong ka jaitbynriew Khasi bad jong ka India hi ruh, kiba la ithuh ha ka pyrthei hi baroh kawei, namar ba kat shaba ki leit, ki kren ïa ka ktien kaba ka pyrthei ka burom haduh ha kine ki sngi.
Ki stad ka India, ki don mynta ha bun bah ki ri sepngi, lada dei kum ki nongthaw aiñ, lane ha ki kompeni, lane ha ki kam doktor, ha kaba ïadei bad ka saïan, ka haw haw bad kiwei kiwei bad kitei ki donkam ïa ka ktien kaba ïakren lang ha baroh ka pyrthei, namar ba kim lah satia ban ïalam bad ban siew tulop ïa u nongpynkylla ktien kat shaba ki leit, kum ki leh ki heh sorkar.
Kam dei tang katta, ki don da ki phew lak ngut ki nong India, kiba don sha kylleng ka pyrthei, lada dei ha United Kingdom, kaba dei ka kmie jong ka ktien English, nangta ha United States of America, ha France, Germany, Japan, South Korea bad kylleng kylleng bad nangta sa ki samla pule, kiba bun bah kiba leit sha ki skul bad ki kolej kiba bha tam ha UK, US, Germany bad kitei kim lah satia ban pule da ka ktien lajong, lada kim nang ban kren ne thoh ïa ka ktien pdeng kaba dei ka ktien English bad ka jingshisha, ka long ba ki nongïalam saiñ pyrthei ne ki nongtrei kam lajong, kiba paw ha India, ha kine ki sngi, ki dei kiba la pynmih da ki kolej ne ki University kiba na UK, US.
Lada kren beit da kaba shai, ka ktien Khasi ne ka ktien Hindi, kam pat ïarap satia ban ai kam ïa ki samla jongngi haei haei ruh, lait noh tang ka kam hikai, hynrei ha ki ophis sorkar jylla ne jong ka India, ka jingthoh jingtar, ka dei beit da ka English bad sa ka hindi (ha ki katto katne ki jaka). Hynrei haba ong kumtei, kam mut ba ngim donkam ïa ka ktien kmie lajong, namar kane ka ktien ka dei kaba pyni ïa ka jinglong jingman jongngi, kum ka jaitbynriew Khasi, hynrei ban kren ñiew beiñ, da kaba ong, ba ka ktien english kan pynlehraiñ ïa kito kiba kren, ka dei ka jingkren bieit bad kaba kheiñ poh ïa ki phew lak ngut ki nong India, kiba trei ba ktah bad kiba kamai jakpoh, lyngba katei ka ktien ha ki ri bapher ka pyrthei.
Kumta ha kaba ïadei bad kane ngi donkam shisha ban burom ïa la ka jong ka ktien ka ban long ka burom ïa ka jaitbynriew baroh kawei bad ka pateng ban wan nangne shakhmat, haoid wat la ka ktien phareng ka dei kaba donkam hynrei hap pat ban burom ïa la ka jong.