Haduh lano ngin shah ïalam bakla ma ngi ki paidbah

Kong Patricia Mukhim 

0
Ngi ju sngew sarong ban pynbna sha ka pyrthei ba ngi long kata ka jaitbynriew kaba shim jait na ka kmie hynrei nalor kata hato don jingmyntoi aïu ïa ki kynthei Khasi-Pnar?  Hooid bun ki kdew ba ha ka dustur Khasi-Pnar ka khun khatduh ka ïoh bynta ïa ki jingdon jingem jong ki kmie ki kpa, kynthup ïa ka ïing shong ïa kaba la ju khot ka ïing khatduh. Bun ki bynñiaw ba ka khun khatduh ka ïoh bynta tang marwei ïa ka spah ka phew ki kmie ki kpa bad don kiba la sdang sa ka jingïakhih ban ïasam mar ryngkat ïa ki jingdon jing-em jong ki kmie ki kpa hapdeng ki khun baroh.
Ha kane ka juk mynta, ngi ïohi ba ki kmie ki kpa kiba don palat ïa kawei ka ïing shong, lane kiba don ka jaka ka bri ki ju ïasam lem ïa kita hapdeng ki khun baroh kynthup ïa ki khun shynrang ruh. Hynrei haba don tang iwei i tnum ïing te ym banse ba kata kan hiar pateng ha ka khun khatduh namar ka hap ban peit ban sumar ïa ki kmie ki kpa katba ki dang don ha kane ka sla pyrthei. Mynta ha kane ka juk leilei haba tang ka ïing la jong ruh bun ba ngim ïadon shuh te ka bapli ka khun khatduh kan ïoh pateng aïu shuh?.
Ngi ki Khasi-Pnar ngi ju kheiñ kor ïa ka khyndew ka shyiap bad la bynta ïa kane ka jylla baroh kawei ha ki bynta bapher bapher katkum ka rukom bat khyndew bat shyiap. Ngi don ïa kita ki Ri-Raid ïa kiba ngi ong ba ki dei ki jaka kiba dei ban ïasam hapdeng ki nongshong shnong jong kano kano ka shnong. Ha ka jingsaiñdur ki kulong kumah bad ki kmie ki kpa tymmen jong ngi yn ym dei ban don ki Khasi-Pnar kiba khlem khyndew bad khlem ka tnum -ka mut kiba shu shong wai ïa ka ïing. Ka don ka dustur ha kaba hap ïarap ban shna ïing lem, ban pom ïa ki dieng na ki khlaw kiba ïalong nongkynti lang ki nongshong shnong jong kata ka shnong. Katkum ka jingmutdur ki longshuwa manshuwa ym dei ban don u/ka Khasi-Pnar kiba duk tasam haduh ba ka ïing ruh ki hap ban shong wai bad ban siew bai wai.
Mynta ka jinglong jong ngi ka la kylla pyrdet lut.  Ym lah ban sngewthuh ïa ka rukom pynïaid ïa kita ki Ri Raid bad ki khlaw ki btap kiba ki nongshong shnong ki ïadon bynta lang ym ban shu pom dieng pom siej bad pynsyllen lut ïa khlaw hynrei ban pynneh pynsah ïa ki.
Ha ki por mynshuwa imat ki Khasi-Pnar kim pat long kiba khwan myntoi tang ïalade shimet hynrei haba bishar na ki khanatang te imat ki long ki briew kiba trei minot ban kamai la ka jakpoh. Hato mynta pat ngi dang ïalong mo kumta? Ki jingkylla ki long kiba ishyrkhei bha.  La mih bun tylli ki seng kiba kam ba kin trei na ka bynta ka jaitbynriew. Ngim tip pat ki trei kam aïu ban bsa jakpoh ïalade bad ïa ka ïing ka sem.  Ha kajuh ka por ki don ruh ïa ki kali kiba remdor kiba ki ñiah khaiñ. Ym don ba nud ban kylli ïa ki naei ki ïoh pisa ban thied ïa kum kita ki kali remdor bad kaei ka jingtrei kaba ki trei ban ïoh ïa ka pisa buk buk?
Don katto katne ki seng “bhalang” kiba khrong pisa na ki trok kit marbam mardih kiba ïaid lynti na Ri Bhoi.  Dei na kata ka daw ba ki mar bam mar dih ki kiew dor sha bneng sha khyndew namar ki nongñiah trok bad ki mahajon die mar ha ïew ki hap ban ïoh kylla ïa ka pisa kaba ki hap siew sha ki seng bapher bapher.  Te ha kaba kut dei ma ngi ki paidbah kiba hap ban thied remdor ïa ki mar ki mata baroh ha sor Shillong bad sha kiwei ki thaiñ ka jylla ruh. Haba kumta hato kita ki seng ieid ri ieid jaitbynriew ki da ieid shisha mo ïa ngi?
Kumba la don ka jingïatai nia ha kine ki khyndiat sngi, ka jingpyrshah ban wanrah ïa ka lynti rel ka dei ka buit jong ki trai kiba buh trok namar shisien ba la wan ki rel haduh ha Byrnihat bad lehse haduh Shillong ruh, ka dor bai kit ïa ki mar baroh kan sa hiar namar ki rel ki lah ban kit bun bah ki mar shisien kit katba ki trok pat ki kit khyndiat pa khyndiat. Kaba sngewsih ka long ba ha kane ka jylla jong ngi ym ju don ki jingïatai halor kine ki mat ki phang kiba donkam eh bad kiba ktah ïa ka pla pisa jong ngi ki nongthied. Shisien ba la pyrshah kano kano ka seng bhalang ïa kano kano ka phang baroh baroh la shu ïa sngap jar. Dei na kane ka daw keiñ ba ka kiew ka jingsniew ha ka jylla.
Wat ha ka jylla Mizoram kaba riat ram ram ruh mynta ki la wanrah ïa ka lynti rel namar ki briew shato ki long kiba ïohi jngai, ym kum ma ngi shane ba shu shah pyntieng koh tympan beit hana ba ïoh wan rung kiba nabar jylla ban pynhiar ïa ki mar ki mat na ki rel. Lada ki trai ri trai muluk kim kloi ban trei ïa kano kano ka kam te balei ngin sngew phylla lada wan rung kiba nabar jylla ban pyndap ïa kata ka jingdonkam nongtrei?
Sa kawei kaba i kynsha ka long ba ngi jied ïa ki MLA ba kin leh ïa kaei kaei kaba bha tam na ka bynta jong ngi ki paidbah. Te haba ki ïohi ba ka lynti rel ka long kaba donkam eh ba kan ïaid shaphrang ka jylla bad ban kham hiar ka dor ki mar bam mar dih bad ki mar shna ïing har rukom, ki la dei ban ïeng tylli ban kyrshan ïa ka jngthmu ban wanrah ïa ka lynti rel. Hynrei kita ki MLA ruh la shu long kum kiba mihkhmat pynban ïa ki seng bhalang. Dei na kane ka daw ba ka hiar ka synshar ka khadar ha kane ka jylla.  Ka sorkar kam donbor ban leh ïa kaba bha tam uba bun balang namar ka hap ban pynjem khnap ha ki seng bhalang. Mano ba bha da ka jingdon kine ki seng? Kaei kata ka jingbha kaba ki paidbah ki ïoh? Hato don mo kiba lah ban batai?
Bunsien ngim kwah ban peit ïa ki jingduna la jong hynrei shu kynnoh beit ïa uta u mynder ri. Ïa u briew uba la kha la heh ha kane ka jylla lah bun pateng, hato ngi lah ban khot ïa uta kum u bar jylla?  Hynrei ngi pynrung ïa kine ki jingmut ha ki samla kiba dang khie dang san bad ngi kynnoh ba u bar jylla u la knieh lut ïa ki hok jong ngi? Hato ka long shisha mo kumta? Katno ngut eh u bar jylla uba trei kam sorkar lait noh ki IAS.  Hynrei hato ka kam sorkar ka ïaid beit ïaid ryntih? Ka jingsniew ki surok ki lynti syngkien baroh dei na ka daw jongno? Ki kontraktor baroh ki dei ki Khasi-Pnar. Ki Engineer ruh ki Khasi suda mynta. Te mano ba pynpoi pisa sha ka pla la jong ha ka jaka ban shna ïa ki surok kiba bha ba neh?
Kane ka jingpynthame ïa ngi ki paidbah ka la ïaid mynta lah palat 50 snem. Kiba myntoi na kine ki jingpynthame ki dei ki seng bhalang, ki politishan, ki nongtrei sorkar kiba trei torti ïa ka kam bad jur ka bamsap. Lada ma ngi ki paidbah ngi dang ïai shah ïalam bakla ha kine baroh, ka lawei jong ngi kan long kaba dum bad ka ban nang jynjar nangne shakhmat.
Leave A Reply

Your email address will not be published.