Haba im ka Ktien im ka jaidbynriew : Jur ka jingdawa ban ïoh jingithuh ka ktien Khasi ha Delhi
Jah rngai ki Liang Pyrshah kynthup ka VPP

Shillong , Risaw 02 : Ha kine ki arsngi bala leit noh, ka Nongbah Delhi ka la sawa da ka sur jingdawa ban ai jingithuh noh ïa ka Ktien Khasi kum ka Official Language hapoh ka Khyrnit ba phra jong ka Riti Synshar ka Ri bad bun ki seng saiñ pyrthei, ki Sengbhalang bad ki riewshemphang ki la ïatylli kawei ban pynpaw ïa ka jingsngewkhia ha ka jingïashong kyllaiñ myngngor ha Jantar Mantar, kaba long ha ka sngi U Blei. Balei ki shim khia namar ki sngewthuh shai ba haba im ka ktien ka im ka jaidbynriew.
Hynrei kaei kaba pynkyndit ïa ki paidbah pat ban ïohi ba ym shym la ïohi syrngiew satia ïa ki seng saiñ pyrthei ka Liang Pyrshah khamtam ka Voice of the People Party (VPP) kaba ju kren ieid jaidbynriew na ki rynsan bapher bapher ba kin ai ka jingkren kyrshan lyngba ki lad pathai khubor wat la kim lah ban ïadon lang ban ïashong kyllaiñ myngngor lang ha nongbah Delhi ruh.
ïa kane ka jingïashong kyllaiñ myngngor la pynlong da ka Khasi Author Society (KAS) bad la ïashim bynta da ki Myntri Sorkar ba kynthup ïa ka Nongïalam ka NPP Dr Ampareen Lyngdoh, Myntri kam jngohkai bad Working President ka UDP Bah Paul Lyngdoh, u President ka UDP bad Lamphang Barim bah Metbah Lyngdoh, MLA Bah Renikton Lyngdoh Tongkhar bad kiwei.
Kane ka jingïakhih ka la ïohi ruh ïa bun ngut ki riew saiñ pyrthei ba kynthup ïa u Myntri barim bad Nongïalam ka NPP Bah Hamletson Dohling bad Bah Samlin Malngiang, kiba la wan ai ka jingkyrshan ba pura ïa kane ka jingdawa.
ïa ka kynhun na ka Khasi Hills Autonomous District Council (KHADC) la ïalam da u Chairman Bah Lamphang Blah nalor kiwei kiwei ki MDC.
Hynrei ym don uwei ruh u nongïalam na ka VPP, HSPDP, BJP ban ïadonlang ha kane ka jingïakhih ban ïoh jingithuh ïa ka ktien Khasi ha ka khyrnit ba phra namar ki dang ïa bun kam ban pynkhreh ïa ka elekshon MDC ha Ri-lum Khasi bad Jaintia.
Ym shym la ïohi ruh ïa kiwei ki Nongïalam ka Liang Pyrshah ba kynthup ïa u Nongïalam ka Liang Pyrshah bad MLA ka Congress Bah Ronie V Lyngdoh lem bad u Nongïalam ka AITC Bah Charles Pyngrope.
Lah ban kdew ba ka jingdawa ban pynrung noh ïa ka Ktien Khasi ha ka khyrnit ba phra ka dei kaba la sdang naduh ki 40 snem ba la leit noh ïa kaba la lamkhmat da ka Khasi Author Society.
Ha kane ka jingïakhih ba long myn ha ka sngi Saitjaiñ bad Sngi U Blei, ki Nongïalam jong ki Sengbhalang bapher bapher ruh kila wan ïashimbynta ban pynpaw ïa ka jingkyrshan ïa kane ka jingdawa. Kine ki Nongïalam ki kynthup jong ka seng Khasi Students’ Union (KSU), Federation of Khasi Jaiñtia and Garo People (FKJGP), Hynniewtrep Youth Council (HYC), Jaiñtia Students’ Union (JSU) bad baroh kine ki seng ki la pyrta ïa ka kyntien “Ïm ka ktien, ïm ka jaidbynriew,” kaba la sawa jam ha Jantar Mantar.
U Bah Kynpham Sing Syiem, Nongïalam ka KAS ula ban jur halor ka jingdonkam ban pynlong noh da ka ‘mass movement’ khnang ba kane ka jingdawa kaba la slem bah kan urlong bad seisoh noh. Ka KSA shuwa kane, ka la pynlong ïa ka National Seminar halor ka ‘Ktien Khasi, ka thoh ka tar bad ka kolshor’ ha Delhi.
U Bah Kynpham ula ong ba ka jingthmu jong kane ka National Seminar ka long ban pynkhlaiñ ïa ka jingdawa jong ki bad ban pyni hakhmat ka Sorkar Pdeng ïa ka jingdonkam kyrkieh bad jingshim khia ha ka ban ithuh noh ïa ka Ktien Khasi.
Haba ban jur ïa kajuh ka mat, ka Myntri Sorkar Dr Ampareen Lyngdoh ka la kyntu ïa baroh ban iasnohkti lang. Ka la ban jur halor ka jingdonkam ba baroh ki seng saiñ pyrthei kin ïa mih ryntih khlem ka jingleh politics bad ban ïatreilang kum kawei ka bor ha ka ban tynruh ïa kane ka jingdawa ba kan seisoh noh.
“Ngi donkam ban phaikhmat noh sha ki jingïalum paidbah, lah biang ka jingïakren ha ïing Dorbar khnang ba ngin lah ban pyni sha ka Sorkar India ba ka jingithuh ïa ka Ktien Khasi ka dei kaba ka jingphohsniew kaba la slem jong ki paidbah” ka la ong.
Ka kong Ampareen ka la ong ba ki Sorkar Jylla kynthup ïa kaba mynta bad kiba la leit noh, ki la shim shibun ki sienjam ban lah pynurlong ïa kane ka jingphohsniew hynrei “ngim pat ïohi satia ba kan seisoh” kala ong.
Ka Myntri ka pyntip ba ka Ktien Khasi ka dei kawei na ki 38 tylli ki Ktien kiba la don ha ka thup ban ai jingithuh noh da ka Sorkar India ha ka jingpynkylla ïa ka Khyrnit ba phra ka Riti Synshar ka Ri.