Dei ban pynbha ka KHADC ïa ka jingïoh lum khajna na ka tyllong la jong: Kaiphod CAG

Shillong, Lber 30: Ka Kaiphod jong Comptroller and Auditor General of India (CAG) ka la mynjur ba ka Khasi Hills Autonomous District Council (KHADC) ban pynbha ïa ka jinglum khajna na ka la jong ka tyllong ban pyntreikam ïa ki kam bad ban lait na ki lait tuh ki khajna.
Ha ka kaiphod kaba la kut ha ka 31 tarik u lber, 2020, ka kaiphod CAG ka la ong ba baroh ka khajna receipt kaba T. 96.23 klur, na ka liang ka KHADC ka la bynta ïa ka jingïohlum royalty halor ka jingtih ïa ki mar poh khyndew bad ka GIA kaba la long kumba 82 percent kaba pyni ïa ka jingshaniah jong ka KHADC na ka shabar khlem da la don ïa la ka jong ka tyllong pynmih pisa.
“Shuh shuh ka Council general ka revenue na la jong ka pyni ïa ka jinghiar kaba 12.16 per cent (T 2.34 klur) na ki snem kiba la dep ha kaba kane ka pyni ïa ka jingktah ha ka jingïohlum khajna,” ong ka kaiphod.
Ka jingïoh lum khajna kaba la ïohpdiang da ka KHADC ka la kiew da 49 percent na ka T. 64.66 klur ha ka snem 2018-19 bad sha ka T. 96.23 klur ha ka snem 2019-20.
Kane ka jingkiew ka jingïoh lum khajna ha ka snem 2019-20 ka dei na ka daw ka jingkiew ha ka Grants-in-aid ba la ai da ka sorkar India da 690 percent haba nujor jong ka snem 2018-19.
La ong ba ka jingïoh lum khajna hapoh ki Mines & Minerals kaba la sam lyngba ka royalty bad ki khajna ha ki kali kiba la ïoh na ka sorkar ka la hiar da 93.27 per cent bad ka 100 per cent haba nujor jong ki snem ba la dep na ka daw jong ka jingbym ïoh ïa ki khajna na ka sorkar jylla, ong ka kaiphod bad kane ka khajna ka la hiar na ka 61 per cent jong ka revenue baroh ba la ïohpdiang ha ka snem 2017-18 sha ka 2 per cent kaba dei ruh ha ka snem, 2019-20.
Shuh shuh ka kaiphod CAG ka pyntip ba ha ka snem 2019-20, ka KHADC ka la pynlut T. 52.37 klur na ka khajna kaba la ïoh lum kaba dei T. 96.23 klur kaba pyni ïa ka jingpynlut kaba T. 54 per cent haba nujor ïa ka 91 per cent kaba dei jong u snem 2018-19.
Ka jinghiar ka jingïoh khajna bad ka jingpynlut ha ka snem 2019-20 ka dei na ka daw ka jingbym lah ban pyntreikam ïa ki kam kumba la long ha ki snem ba la dep.
Ka jinghiar ka khajna ha ka snem 2019-20 ka dei na ka jinghiar ka jingpynlut kaba hapoh ka Information & Publicity kaba dei na ka T. 0.76 klur ha ka snem 2018-19 sha ka T. 0.03 klur ha ka snem 2019-20 (96 per cent) bad ka Social Security & Welfare na ka T. 7.59 klur ha ka snem 2018-19 sha ka T. 0.55 klur ha ka snem 2019-20 (93 per cent).
Shuh shuh ha ka snem 2019-20, Secretariat General Services (45 percent), Public Works (15 per cent) bad ka Forest (13 per cent) ki la ïoh ka khajna kaba 3 per cent.
Ka kaiphod CAG ka la ïathuh ruh ba ka capital expenditure jong ka KHADC ha ka snem 2019-20 ka la hiar da 74 per cent na ka pisa T. 69.00 klur ha ka snem 2018-19 sha ka T. 17.67 klur ha ka snem 2019-20.
Ka kaiphod ka ïathuh ruh ba ka pisa kaba don kaba dei T. 237.12 klur ha ka snem 2019-20, tang kumba 7 per cent kaba long T. 17.67 klur la pynlut kum ka capital expenditure, kaba pyni ïa ka jingduna haba nujor ha ki snem ba la leit bad ka daw ka long ba ym shim la pyni ha ka kaiphod.
Ka kaiphod ka ïathuh ba ka Council ka la pyndonkam tang 29 percent na ka pisa kaba don ha ka snem 2019-20, ha kaba na kane kumba 22 per cent la pynkut halor ka revenue expenditure katba 7 per cent la pynlut halor ki capital project jong ka Council.
Ha kajuh ka por ka kaiphod CAG ka la ai jingmut ruh ïa ka jingdonkam ka Council ban pynbha ïa ki rukom pynlut pisa bad ba dei ban pyntreikam ïa ki skhim ha ka por ba la buh.