Ka jingïapynbeit pud hapdeng ka Meghalaya bad ka Jylla Assam na ka bynta ki hynriew tylli ki jaka kiba don hapdeng ka jingïakajia pud ki la long u sohkyrdot uba jyrwit jyrwat haduh katta katta ïa ka Sorkar Meghalaya bad ïa ka Sorkar Assam. Kine ki ar tylli ki jylla ki la ïakynduh mawsiang ha kane ka jingïapynbeit pud naba ki don ki shnong kiba ju don naduh hyndai hynthai ha ka jyllla Assam kim kwah ban leit sha ka jylla Meghalaya bad ki don pat ki shnong na ka jylla Meghalaya kim kwah satia ban shah khynñiat sha ka jylla Assam.
Une u sohkyrdot uba la thaiñ sohkyrdot la san phew snem kynthih u buh jingeh ïa ki shnong kiba don ha ki shnong khappud kiba la ïakynduh mawsiang na ka daw ka jingbym ïabeit bad ïasngewthuh jingmut. Haba bishar ïa ka jingïakajia ha khappud la shem ba ka Sorkar Assam kaba kham leh hymmen ka la kyntur pud na ka por sha ka por. Ka jingshah pynngat jong ki shnong kiba don ha ka Block-I bad ki shnong kiba don ha Block-II ka dei na ka daw ka jingleh ka Sorkar Assam. Ka jingïai kyntur pud ka Assam sha kine ki shnong kiba don ha khappud ka la wanrah ïa ka jingeh jong ki paidbah ha kane ka jingïapynbeit pud. Kliaw! ka Assam ka ap kmang ban ïoh klun lut ïa ki jaka kiba ladep kyntur jubor ha kine ki san phew snem kiba la leit noh.
Ka nuksa kaba la paw tyngkreiñ ha ka jingïapynbeit pud ka paw shai ba ki paidbah kim hun satia. Ki paidbah jong ki shnong khappud kiba shong basah ha Khappud bad ka Jylla Assam kiba mad ïa kane ka jingsyrtok bad kiba im syier mynsiem ki shu duwai miet la bad sngi ban lait na ka jingshah khynniat sha ka Jylla Assam namarba kim tip satia aiu u Myntri Rangbah ka Jylla Meghalaya u Conrad Kongkal Sangma bad u Myntri Rangbah jong ka Sorkar Assam u Himanta Biswa Sarma ki ïasoi ha ka Dulir jingïasngewthuh jingmut lane ka Memorandum of Understanding hakhmat u Myntri ka tnat Kam Pohing ka ri u Amit Shah ha New Delhi.
Kaba sah mynta ka long ba kine ki shnong khappud kin shu ap sa tang ïa ka rai kaba mih na ka Parliament jong ka ri India ka ban ai jingmynjur halor kane ka jingïapynbeit pud bad ynda ka tnat Survey of India ka la leit sorjamin ïa ki shnong ha khappud khnang ban dro ïa u laiñ jong ka Map kaba thymmai ka ban pynïakhlad ïa ka jylla Meghalaya bad ka Jylla Assam.
Ki nongïalam jong ki shnong kiba shong ha Block-I bad ha Block-II da ka jingsyier mynsiem thot thoh ïoh ba ka jingïakren pynbeit pud ha ka kyllla kaba ar (Phase-II) kan kylla khongpong da kumwei pat, kim banse ban leit tied ïa ka jingkhang jong ka Sorkar Jylla haduh tyngkong jong ka Secretariat khnang ban pynkynmaw lypa ïoh ba ka jingangnud jong ki ban ïaineh bad ïasah ha Meghalaya kan jia long markhongpong.
Ka West Jaiñtia Hills bad ka Ribhoi District ki dei ki ar tylli ki District ha ka Jylla kaba mad jingeh bha na ka jingleh donbor ka Jylla Assam namar ka ïohi ba ka Sorkar Meghalaya ka shah jem baroh shikatta ki snem. Lada ka Meghalaya ka dei kaba la ïoh la don ïa u pud u sam uba biang bad uba thikna, ki khun ki hajar bad ki paidbah nongshong shnong kin ym mad ïa ki jingshah pyndik wat haduh u pud ban kin shah dkhat jubor ka jingim ha ki Pulit ka Sorkar Assam bad ha ki mynder ri Nepali kiba wan buhai shnong ha ki shnong khappud ka Meghalaya bad Assam. U paidbah nongshong shnong ka Jylla, um pat klet ïa ka jingsynreit kuli ki pulit Assam ïa ki paidbah ha Iew Langpih, West Khasi Hills District ha kaba saw ngut ki rangbah Khasi ki la duhei ïa la ka jong ka jingim bad ïa ki jingshah thombor jong ki paidbah Khasi Pnar ha Khappud.
Ki paidbah kiba shong basah ha ki bynta khappud ki sngewthuh shai ba ka Sorkar Assam kam burom satia ïa ka Status Quo ba la ïasoi bad ka Sorkar Meghalaya. Ka jingshah jem bad ka jingaimon ka Sorkar Meghalaya ka pynlong ïa ka Sorkar Assam ban phah pyntieng pynsmiej da ki shipai ki swar ban pynkbum da ki ktang suloi khnang ba ki paidbah Khasi kiba shong ha ki shnong khappud kin kohnguh bad kin pyndem hakhmat ka Sorkar Assam.
Lada phai sha Block-I, ki shnong kiba ïatakhuh bad ka Jylla Assam ki mad ïa kajuh ka jingshah pyndik namar ki paid Khasi Pnar ki la mad teng ïa ka jingkylla phetwir ha la ka jong ka ri tang namarba ki sheptieng ïa ki ktang suloi jong ki Pulit Assam kiba pyntieng pynsmiej ïa ki paidbah thik kum ki lehnoh.
Haba bishar ïa ki High Level Meeting hapdeng ki heh ophisar ka Sorkar Meghalaya bad Assam ki shu long tang kum ki jingïalang dih sha dih coffee ba pyngngad jabieng namar ynda la kut ka jingïalang, ki paidbah ki ïai mad hi ïa kajuh ka jingeh.
Lada ka Sorkar MDA ba la ïalam da ka NPP ka don shisha ïa ka jingsngewkhia ïa ka jingim jong ki paidbah kiba shong basah ha khappud ka ladei ban im sngi ban wad ïa ki lad ki lynti ban pynkut noh ïa kane ka jingshah klun ha ka Sorkar Assam khamtam ha ka jingïapynbeit pud jong ka kylla kaba ar (Phase-II ka ban sa long la kumno kumno ha u bnai Jylliew lane Naitung mynta u snem 2022.
