48 tylli ki jubab ïoh u rangbah ba pas klas 1 na Markasa na ka Right to Information Act

Nongstoiñ, Naitung 19: Ka hok wad jingtip kaba ki paitbah ba bun ba lang ki ju tip kum ka Right To Information Act (2005), ka dei kawei na ki kyndon kiba ka sorkar pdeng, ka la pynlong aiñ na ka bynta ba ki paitbah nongshong shnong ha ka ri baroh kawei. Kat kiba la kynjoh khatphra snem shaneng, ki don ka hok ban wad jingtip ïa ka jingpyntrei kam ïa ki skhim sorkar da ki tnad treikam bapher bapher kiba ka sorkar ka la mang na ka bynta ki paitbah.
Ha kaba ïadei bad ka jingpynlong aiñ jong ka sorkar pdeng ïa ka hok wad jingtip, u bah Syrpailin Sohlang sordar barim ka shnong Markasa, u la ïathuh ba naduh ba ka sorkar pdeng ka la mynjur ban pynlong aiñ ïa ka hok wad jingtip ha u snem 2005, ha u 2006 u la sdang ban pyndonkam ïa katei ka aiñ, da kaba u la leit ban pan jingshai na u Information Commissioner bad hadien ba u la ïoh jingshai kumno ban aplai bad ban wad jingtip kat kum ki kyndon jong katei ka aiñ, u la pyrshang bad katei ka jingpyrshang jong u ka la sei soh.
Nalor kata u la ïathuh ruh ba naduh ba u la sdang ban pyndonkam ïa katei ka aiñ haduh mynta, haduh sawphewphra tylli ki alikeshon u la dep applai lyngba ka hok wad jingtip na ki tnad treikam bapher bapher kiei ki skhim, katno jait ki don bad u la ïoh ïa ki jubab kiba shai bha ba ki Public Information Officer jong ki tnad treikam jong ka sorkar.
U bah Sohlang u la ong ruh ba ban ïoh ïa ki jingtip kiba shai bad kiba thikna ha kaba ïadei bad ka jingdon jong ki skhim sorkar bad ka jingpyntrei kam ïa ki, kam shym mut ba ynda u la ïoh un ai da ka mokotduma halor ka jingbym pyntreikam hok ïa ki skhim sha ki paitbah, hynrei ka jingkwah jong u ka long tang ba un tip bad lada ki paitbah ki kylli un lah ban jubab da kaba pynshisha lyngba ki jingthoh ba u la ïoh na ki ophisar.
Ha kajuh ka por u la ong ba ka jingkwah jong u ka long ba lada don kiba kwah ban wad jingtip, un pynshai ïa ki kumno ba kin leh, namar lada shu leit pan RTI khlem da bud ryntih ïa ki kyndon ba la buh da ka sorkar, ki ophisar kin ym ai jubab satia. Nalor kata u la ong ruh ba ha kine ki sngi ki don shibun bah ki samla kiba la nang la stad, hynrei kim tip satia kiei ki jait skhim kiba ka sorkar ka la mang kyrpang na ka bynta ki paitbah. Kumta lada ki kwah ban tip kan ym don jingeh ba kin ïoh lada ki aplai lyngba ka hok wad jingtip bad kan long ruh ka jingmyntoi kaba khraw ïa ki ba kin pynshai sha ki paitbah kat kum ki jingshisha.
Nalor kata lada baroh ki samla kiba la nang la stad ki sngewkhia ha kaba ïadei bad ka jingsahdien jong ka jylla, khamtam eh ka jingbym pyntrei kam hok jong ka sorkar ïa ki skhim ha ki nongkyndong, kan pynsngewthuh ïa ki paitbah kumno ba kin leit pynsgew ïa ka jingdon kam jong ki sha ki heh sorkar. U la ong ruh ba wat la u dang pule tang klass 1, hynrei ka jingpynlong aiñ jong ka sorkar ïa katei ka hok wad jingtip, ka dei ka kabu kaba khraw ïa kiba kwah ban tip ïa ki jingshisha.