Ym don bakhraw ne barit ban pynkylla ïa ka histori tang da ka jingkren shi laiñ : Paul

Shillong, Nailur, 28: U Bah Paul Lyngdoh uba long nongïalam jong ka UDP bad Myntri barim ka Sorkar Jylla ha ka sngi Balang u la ong ba ym don mano mano ruh ba kham khraw ne barit ban pynkylla ïa ka pakit ki mynnor lane ka histori tang da ka jingkren kaba shi laiñ.
U Bah Paul u la kren ïa kane haba kynthoh ka jingkren jong u Nongïalam ba hakhliehduh jong ka Rashtriya Swayamsevak Sangh (RSS) u Dr. Mohan Madhukarrao Bhagwat uba ong ba baroh ki nongshong shnong ha ri India ki dei ki Hindu.
“Ngi ju khot ïalade borabor ba ngi dei ki Khasi, u Khun Hynñiewtrep Hynñiawasa- kata ka dei ka thymmei jong ngi bad ym don mano mano ruh ba kham heh ne ba kham khraw ban pynkylla noh ïa ka lynnong histori da da ka jingkren kaba tang katto katne laiñ,” ong u Bah Paul Lyngdoh, uba long ruh u MDC ka Jaïaw Constituency ha ka jingïakren bad ki lad pathai khubor.
Haba kdew ïa ki jingshisha katkum ka histori, une u nongïalam ka UDP, u la ong, “ngi la shah dakhol namarba ki Phareng ki la dakhol ïa ka India haduh Myanmar namarba ki Burmese ki la hap ban ïasoi ïa ka soskular Treaty of Yandaboo ha u snem 1826. Mynta, ka mat kaba ar ka long naduh mynno ngi la kylla sha ka Niam Khristan. Bun na ngi, ngi la kylla sha ka Niam Khristan ha ki snem 1841- 42. Ha u snem 1841 jong ka 2 tarik u bnai Jylliew, u Reverend Thomas Jones u la wan poi ha Sohra. U la kham shimpor katto katne ban nang ïa ka Ktien Khasi shwa ba un ïalap, namarkata, ngi shim ba ki Khasi banyngkong eh ba la kylla Niam Khristan ki dei ha ki snem 1841 -42. Nangta, ka la wan sa ka Presidential Order jong ka Schedule Tribes bad ïa ki Khasi la ñiew ba ki dei kiwei na ki ST ha u snem 1950. Ngi la shah dakhol ha u snem 1826, ngi la long ki nong India ha ki snem 1947-48, shwa kata ngi la long ki Khristan ha ki snem 1841-42 bad ki Scheduled Tribe ha u snem 1950 bad kum ki nong Meghalaya ha ki snem 1970-72.”
Haba kylli, hato ka jingkren jong u heh nongïalam ka RSS kan ktah neem ïa ka BJP ha ka elekshon 2023, u Bah Paul u la ong, “kata ka dei ka jingkylli kaba jwat ïa nga ban jubab namarba ngam lah ban sngewthuh ïa ka jingmut ka jong ki. Nga shu tip ba u la kren lypa ïa kane naduh saw bnai shwa ba ka elekshon kan sa long ha Meghalaya. Kaei ka jingmut, kaei ka mat u kham tip bha ma u.”
U Bah Paul u la pynkut da kaba ong, “hynrei kaba nga lah ban ong ha kane ka por sha ki paidbah ka Jylla Meghalaya ki angnud ban ïohi ïa ki jingkylli namarba ki lah ban ïohi tang ïa ki san snem kiba lehnohei lait noh tang katto katne ki bynta kiba thaba jingshai.”