U jhur ‘Kerala’ u dei uta u jait jhur uba ju pyndonkam bha ha ki katto katne ki ri Asia, u long uwei na ki jaitjingbam jhur ba tyrnai jong ki nong India ba shaphang Shathie. U don ki jingmyntoi na ka bynta ka koit ka khiah ba ngi lah ban ioh na une u jhur bad ka jingpynduna ïa ka blood glucose ha kito ki briew kiba don ia ka jingpang shini (diabetes).
Ïa une u jhur kerala la ju pyndonkam na ka bynta ban sumar ïa ka jingpang shini ha kita ki dawai kynbat bad ioh kynrei bha na iew. Kiba bun na ki nongshna ne nongpynmih kim shym pyni ïa kita ki jinglum jingkheiñ ba la pynshisha da ka jingstad saian kiba wan jingtip bniah shahang ka bor bad jingmyntoi ka koit ka khiah na uneu jhur . Ha ki snem ba dang shen ki stad pule bniah ha ka pyrthei baroh kawei ki la sdang ban pynleit jingmut ban wad jingtip kaba kham bniah shaphang ka bor treikam u jhur kerala uba don ia ka bor ialeh pyrshah ïa ka jingpang shini (diabetes) bad uba pynduna ruh ïa ka blood glucose.
Ka bor u jhur kerala u don ka umphniang kaba aibor ia ki cell haka met ki briew bad la pynshisha ruh ba u don ïa ki kynja dawai ha une u jhur ba pynduna ïa ka blood glucose. Une u jhur um long kum kiwei kiwei jhur kiba trei kam tang ïa ki tissue lane dohjem; u odn ka bor ban ïada ïa ka jingpang shini bad pynduna ruh ïa ka jingtylliat ïa ka carbohydrate ba ngi ïoh na ka bam. Ka glucose ba donkam ha ka met u briew ka sdang ha ka kpoh. Ki carbohydrate bad shini ki long kiba la pynkylla sha ka glucose (kawei pat ka jait shini) ha shuwa bsa ïa ka glucose na ka kpoh sha ka snam.
U jhur kerala u pynduna ïa ka jingbun ka glucose kaba pyllait sha ka snam da kaba khanglad ïa ka enzyme jongkita ki disaccharides sha ki ar tylli ki monosaccharides. U kerala u don bynta ban khanglad bad pynduna ïa ka jingtuid glucose sha ka snam. Bad pyndunn bad ïarap na bynta ka jingsumar ïa ki nongpang Type 1 bad Type II diabetes bad khanglad ïa ka jingbun ka blood sugar hadien ba la dep bam.
U ksang u ialeh pyrshah ïa ka jingbun ka blood sugar da kaba pynmih ïa ka insulin hapoh ka snam. Kane ka insulin ka ïarap ban pynpoi ïa ka shini na ka snam sha kita ki dohksah jong ki shyieng. Ka insulin kan pynsangeh ïa u dohnud na kaba pynmih ïa ka shini na kita ki glycogen bad ban pynmih ïa ka shini shapoh ka snam.
Ka insulin ka long kaba donkam na ka bynta ban pynduna ïa ka jingbun ka blood sugar. Ha ka jingpang Type 1 diabetes, ïa kaba la khot ruh ïnsulin-dependent diabetes ne ka jingpang shini ba shaniah ha ka ïnsulin, u ksang um lah ban pynmih ïa ka insulin ha ka rukom kaba biang ban pynduna ïa ka blood sugar.
U kerala u don ia kata ka bor ba maian ha kaba sumar ïa ka type 1 diabetes bad pynkhlaiñ ïa u ksang kaba pynmih ïa ka insulin. Ka insulin ha u kerla ka long kaba kongsan na bynta ka koit ka khiah.
