Thung ka HC ïa u Justice Katakey ban buddien ïa ki hukum ka SC bad NGT halor u dewiong

Shillong, Iaiong 19 : Ka ïing bishar High Court jongka jylla ka la thung ïa u Nongbishar ba la shongthait u Justice B.P Katakey ban khlieh ïa ka Committee ka ban bud dien bad ai jingmut ïa ka sorkar jylla na ka bynta ban pyntreikam ryntih ïa ki hukum ka ïing bishar Supreme Court (SC) bad National Green Tribunal (NGT) ha kaba ïadei bad ka jingtih bad jingdie ïa u dewiong uba la dep tih lypa bad lum thup ha kiba bun ki jaka.
Haba bishar ïa ka mukotduma PIL ki Nongbishar baroh jongka ïing bishar ba la khlieh da u Chief Justice Sanjib Banerjee la pynmih ïa ka hukum “ ïa u Justice Katakey la thung na ka bynta ban peit bad bishar bniah haduh katno ka sorkar jylla ka la pyntreikam hok ïa ki jingbthah bad hukum jongka ïing bishar Supreme Court bad ka NGT. U Justice Katakey un ai jingmut ruh ïa kiei kiba dei ban leh kloi ban pyntreikam ïa kiei kiba dang dei ban pyntreikam kynthup ruh ha kaba die ïa u dewiong uba la lum thup da ka Coal India Limited”.
Kham mynshwa u Justice Katakey uba dei u nongbishar jongka ïing bishar High Court Guwahati u la khlieh ïa ka Committee ba la thung da ka NGT ban bud dien halor u dewiong ha Meghalaya. Hynrei ha u Kyllalyngkot 2020 u Justict Katakey u la hiar shuki noh kum u Chairman ka NGT Committee hadien ba ym shym la ïoh ka jingïatrei lang na ka liang ka sorkar. Namar bun ki jingai jingmut ba ka Committee ka la phah kat kum ka jingbthah bad hukum ka ïing bishar SC kat kum ka hukum ba la pynmih ha ka 3 tarik u Naitung 2019 hynrei ym shym la ïoh jingïatrei lang na ka sorkar.
Kane ka rai jongka ïing bishar mynta ka sngi ruh ka long kat kum ka hukum ba ka la pynmih ha ka 4 tarik mynta u bnai kaba la rai ban thung da ka Committee kumba la thung da ka NGT mynshwa ban bud dien la ka sorkar ka pyntreikam hok ne em ïa ki rai ka SC nad NGT hangne ha Meghalaya halor u dewiong.
Kawei na ki mat ka long ka jingdie ïa u dewiong uba la dep tih lypa bad lum thup kata naduh ka por shwa ba ka NGT kan khang tih dewiong. Halor kane ka ïing bishar SC ruh ka la pynmih ka hukum na ka bynta ban die ïa utei u dewiong.
Namar ba la dep die noh ïa u dewiong uba rim la pynlong ka jingtih dewiong beaiñ da ki nongtih beaiñ bad lum thup ïa u dewiong ban pynpaw ba u dei u dewiong uba rim hynrei ka jingshisha u dei uba dang shu dep tih.
Na ka liang u Justice Katakey ruh ula mynjur ban peit ïa kane ka kam ban bud dien la ka sorkar ka pyntreikam hok ne em ïa ki hukum jongka ïing bishar SC bad NGT bad ban peit ruh kiei kiba dang dei shuh shuh ban pyndep.
Ka ïing bishar ka la bthah ruh ïa une u nongbishar ba la shongthait ban ai ïa ka kaiphod ba nyngkong eh hapoh ka saw taiew halor ki hukum ka ïing bishar SC bad NGT kumno ka sorkar ka pyntreikam ïa ki bad lada jia bym pat pyntreikam lut kiei ki lad ki lynti ba dei ban leh kloi ban peit ba ka jingpyntreikam ka long kaba ïaid beit ïaid ryntih.Nalor kane la bthah ruh ïa u nongbishar ba un peit ba kam dei shuh ban dang bteng ka jingtih dewiong beaiñ ha ka jylla Meghalaya.
Na ka liang ka ïing bishar ka la ailad ïa ka sorkar ba kan pynkhreh ïa ki lad ki lynti kumno ban tih dewiong kat kum ka aiñ hapoh ka jylla ym ban tih beaiñ shuh bad ïa kane ka jingtih beaiñ dei ban pynsangeh noh mardor. La bthah ruh ba dei ban pynshitom kat kum ka aiñ ïa kito kiba donkti. Namar ka long kaei kaei kaba ym lah ban pdiang ba wat hadien ba la pynpaw na ka por sha ka por bad lap ba ka don ka jingtih dewiong beaiñ hynrei katta ka dang ïai bteng bad kane kan ym long khlem ka jingïadon kti lang ki bor synshar district hynrei ka sorkar haduh mynta kam pat pynshitom ïano ïano ruh na kita kiba donkti pynpaw ka ïing bishar.
Ka ïing bishar HC ka la hukum ïa ka sorkar ba ka dei ban ïatrei lang bad u Justice Katakey bad ban pynbiang ruh ïa ka jaka sah, ka leit ka wan jongu ban pyndep ïa ka jingleit jurip bad pynkhreh ïa ka kaiphod ha ka por kaba biang. Ka sorkar ka dei ruh ban siew 1 lak tyngka na ka bynta ki jingdonkam jong u nongbishar.
Ha ka jingbishar na ka liang ka sorkar ka la pynpaw hakhmat ka ïing bishar ba ka jingtih dewiong beaiñ haka jylla baroh kawei ka la sangeh mynta. Ka sorkar ka la pynkhreh ruh ïa ki SOP hadien ba la ai jingbit da ka sorkar kat kum ka Mines and Minerals (Development and Regulation Act 1975 ban tih dewiong kat kum ki kyndon jongka aiñ. Ka ïing bishar kan shong bishar biang halor kane ha ka 24 tarik Jymmang.