Shah ktah jur ki jingthung jingtep na ka jingther u ‘lap bah ‘lap san

Nongstoiñ, Jymmang 16: Ka jingther jong u ‘lap bah ‘lapsan ha ka taïew ba la dep ka la ktah haduh katta katta ïa ki jingthung jingtep ha kylleng ki jaka. Ha kaba ïadei bad ka jinglong jingman ha West Khasi Hills ha kaba 70 % ki paitbah nongshong shnong ki dei kiba im da ka rep ka riang, ha kane ka kynti ki la shah ktah haduh katta katta, namar ha kajuh ka por ka lyer ruh ka jur bha.
Ha kaba ïadei bad ka jingjulor jong ki jingthung jingtep u Bah T.Marngar uwei na ki nongrep u la ïathuh ba ki jingthung kiba la julor palat ki dei u riewhadem, u phan, bad kiwei kiwei. Nalor kata ka jingsyllad jong ka um ïa u kba u ba dang shu sara dang tang kumba katto katne sngi, ka jur bha ha kaba ki don katto katne ki nongrep kiba hap ban leit puh biang bad sara da uwei pat.
Hynrei ki don ki jaka kum ha ki thaiñ Umyiap ba ka por ban sara ïa u kba ka la dier, hynrei ki don pat ki jaka kum ha ki thaiñ Riangdo ba ka por ban sara ïa u kba ka dang biang ha kaba kam pat da ktah eh ïa ki nongrep. Haba phai pat ha ka jingbun jong ki nongrep rep riewhadem ha West Khasi Hills, ki shnong kiba don ha ka thaiñ Rambrai haduh Mawdoh, Tyllang haduh Mawlangsu, ki dei kiba dang rep bun bha u riew hadem. Hynrei na ka jingkhyrwit jong u slap bad ka lyer, palat marshiteng u riewhadem ha ki kper ki phrah ki la dkut lut, namar ka dang dei ka por ba ki mat ki dang lung bha.
Ha kaba ïadei bad ka jing julor jong ki jingthung jingtep, ka Eastern West Khasi Hills District ruh ka la don ka jingshah ktah kaba jur bha ha ki thaiñ Myrïaw, Mawkamoit haduh Massar, namar kitei ki thaiñ kidei kiba khlaiñ bha ban rep riewhadem, sohsaw, sohphlang, jhur, sohmynken bad kiwei kiwei.
U bah G.Parïong sordar barim ka shnong Mawkamoit, u la ong ba ka jinghap slap khah khah ha une u snem ka ktah bha ïa ki nongrep sohsaw, namar ha kine ki sngi ka dang dei ka aïom ban sdang phuh syntiew bad ha ka jingjur slap, ki syntiew ki tlor noh khlem pat dei ka por namar ki kem pyut. Nalor kata u la ong ba lada ka jinghap slap ka shu biang naduh ka taïew ba khatduh jong u bnai Jylliew, ki nongrep sohsaw ki la sdang ban ïoh kheit.
U la ong ruh ba haba jur than u slap wat u jyntang ruh u jlep kloi. Wat la katta ruh ki nongrep sohsaw ha katei ka thaiñ ki la ïaleh katba lah ban sumar da kaba thaw ki buit ki lad kumno ban pynneh ïa u jingthung.