Rakhe ka synjuk ki nongthoh kot Khasi ïa ka sngi kyrpang u Thomas Jones ha Nongstoiñ

By Mawphor Editor On Jun 23, 2022

Nongstoiñ, Jylliew 22: Ka Khasi Authors Society ka kynhun jong rangbah Khasi Jaiñtia kiba la nang la stad bad kiba la shemphang bha ha ka thoh ka tar kaba la tip kum ka Khasi Authors Society ne ka (KAS), kaba la thaw da ka kynhun naduh u snem 1979, katba nangmih ki sngi bad katba ka jingnang jingstad ka nang kiew, ki riew shemphang ha ka thoh ka tar ha ka ktien Khasi, ka la ju pynlong ïa ka jingrakhe kynmaw burom ïa u sahep Thomas Jones u Missionary na ri Bilat, u ba la wan poi ha Sohra ha ka 22 tarik Jylliew 1841 bad kumba long mynta katei ka synjuk ka la pynïar ruh ïa ki shnat treikam jong ka haduh West Khasi Hills.
Kumta katei ka shnat treikam jong ka KAS West Khasi Hills, ka la pynlong ïa ka jingrakhe kaba kyrpang ïa katei ka sngi ha Nongstoiñ College mynta ka sngi balang 22 tarik Jylliew bad ka dei ruh ka sien kaba nyngkong ba ki nongïalam ba hakhmat jong katei ka synjuk ki la wan ban ïadon ryngkat.
Ha kane ka sngi la pynïaid ïa ka jingrakhe da u Piem Phylla Singh Syiem u Syem ka hima Nongstoiñ, ha kaba u bah Macmilan Byrsat MLA u la long u kongsan. Kiwei kiba la ïadon ryngkat ki dei ki nongthoh kot napoh ka District, u Rev Fr A.Nonglang Diocesan Administrator Nongstoiñ Dioceses, ki Pastor, ki Nonghikai jongka Collge, ki khynnah pule na kiwei pat ki College bad ki riew rangbah kiba la shah khot sngewbha.
Na ka liang ki nongïalam ba hakhmat jong ka KAS la wan ban ïadon lang da u Se. K.D Ramsiej Vice President, u Dr Kampher Phawa bad u Rev A.I .Kharshiïing kiba dei ki dkhot jong ka KAS seng kmie.
Ha katei ka sngi ïa ka jingrakhe la phah ha ki ar bynta, kata ha ka sien shong ba nyngkong la ïoh ïa ka jingpynshai halor ka jingsdang jong ka thoh ka tar ha ka ktien Khasi da u Dr.K.D Ramsiej vice president ka KAS.U Dr Ramsiej. Haba pynshai halor ka jingsdang jong ka thoh ka tar ha ka ktien Khasi u la ong ba ka jing wan poi jong u sahep Thomas Jones ha ka 22 tarik Jylliew jong u snem 1841 ha Sohra, ka long ka jingkyrkhu kaba khraw ïa ka jaitbynriew Khasi Jaintia bad lymda dei na ka jingwan jong u, ka jaitbynriew Khasi Jaiñtia kan ym longkumba ka long mynta.
U la pynkynmaw ruh ba kat kum ka history jong ka thoh ka tar ha ka ktien Khasi, la ïathuh ba u Sahep Thomas Jones u la sdang nyngkong eh ban hikai ïa ki briew ban pule ïa ki dak thoh bad u ba la seng ruh da ki skul na ka bynta ban hikai kat haduh ba haduh mynta la tip ïa u sahep Thomas Jones kum u kpa ki dak thoh Khasi.
Nalor kata u la ong ruh ba haba phai ha kine ki sngi, ka ktien Khasi ka la biang pura ba ka sorkar kan ithuh noh bad kan pynrung ha ka khyrnit ba phra jong ka riti synshar ka ri.
U bah Macmilan haba kren kum u kongsan, u la ong ba ka long kaba donkam eh ba ïa ka ktien Khasi la dei ban pynrung ha ka thup jong ki kot aiñ, khnang ba ki jingthoh jingtar ki lah ban treikam ha ki tnad sorkar bapher bapher. Nalor kata u la ong ba ka sorkar India ruh kan sa ithuh noh ïa ka ktien Khasi ban yn sa pyntung ha ka Khyrnit kaba phra jong ka riti synshar ka ri.
Ha ka sien shong ba ar kaba la pynïaid da u babu H.Witting Mawsor Head of Sociology Nongstoiñ College la pynlong ïa ka lympung ïamir jingmut halor ka phang “U Thomas Jones bad u synñiang jong u sha ka imlang sahlang”. Ha katei ka lympung ïamir jingmut la pule ïa ka paper kaba la pynkhreh da ka KAS ha kaba ki nongpynshai bad nongai jingmut halor ki jingpan jingtip bad ki jingkylli, la pynshai bniah da u Dr Kampher Phawa bad u Rev A.I Kharshiïing kiba dei ki dkhot jong ka KAS seng kmie.
Ka jingrakhe ïa katei ka sngi kyrpang jong u sahep Thomas Jones ha Nongstoiñ Cillege bad ka jingpynlong ïa ka lympung ïamir jingmut, ka la ai jingmyntoi haduh katta katta ym tang ïa ki nonghikai bad ki rangbah kiba la wan ban ïa don lang. Hynrei ka jingmyntoi kaba khraw ka long ïa ki samla pule jong katei ka College kiba don ka jingangnud ban pynleit jingmut ha ka thoh ka tar ym ha ka ktien phareng hynrei ha ka ktien Khasi lajong.