Nongstoiñ, Lber 10: Ka shnong Sohparu West Khasi Hills kaba don harud ka surok na Nongstoiñ sha Nongkhnum, kaba hap ruh hapoh ka hima Nongstoiñ ha ki snem ba mynshuwa ka dei ka kyntoit jong ka shnong Lawse, hynrei naduh u snem 2000 lyngba ka jingkwah jong ki paitbah nongshong shnong ryngkat ka jingai jingbit jong ka hima ka la ïoh noh la ka jong ka shnong ba pura.
Naduh ba ka la ïoh la ka jong ka shnong, ka la jied ïa u bah Celestine Lyngdoh kum u sordar ba nyngkong eh ha kaba u bah Lyngdoh u la bat kum u sordar haduh u snem 2013. Hadien ba u bah Lyngdoh u la iehnoh ïa ka kam sordar ka dorbar shnong ka la jied plie ïa u bah Gently Marweiñ bad u bah Marweiñ u dang bat kum u sordar jong ka shnong ha duh mynta.
Kumta ka jingtrei kam jong ka dorbar shnong naduh ba sdang haduh mynta ka la ïaid lynti haduh arphewsan tylli ki snem ha kaba ka la pynlong ïa ka jingrakhe ïa ka Jubilli ksiar jong ka jingdap arphewsan snem jong ka.
Ha katei ka sngi la pynlong ïa ka jingrakhe ïa katei ka Jubilli Rupa ha ka madan jong katei ka shnong, ha kaba la pynïaid ïa ka jingrakhe da u bah Gently Marweiñ u ba long u sordar ha ryngkat ka jingïadon lang jong u sordar barim, ki dkhot ka Executive dorbar shnong ki nongkitkam jong ki seng longkmie, ki samla bad ki paitbah shnong.
Ha katei ka sngi u sordar u la pynsngew ïa ka history lyngkot jong ka jingïaid lynti jong ka dorbar shnong ha kine ki arphewsan tylli snem. Ha kajuh ka por la ïoh ïa ka jingkren na u bah C.Lyngdoh sordar barim.
Nalor kata ha katei ka sngi u Paiem Phyllasingh Syiem u Syiem ka ka hima Nongstoiñ, u la long kum u kongsan bad u bah Macmillan Byrsat MLA barim u ba dei ruh u Lyngdoh ka hima u la long u symbud kongsan.
U bah Macmillan Byrsat haba ai jingkren ha katei ka sngi, u la ong ba ka shnong Sohparu ka dei ka shnong kaba donbok bha, namar ba ka don hajan ka dewlynnong Nongkhnum ka jaka jngohkai kaba pawnam. Hynrei ka donkam pat ba ka dorbar shnong bad ki paitbah ki dei ban ï treilang ha baroh ki liang bad kaba kongsan eh ka long ba ki nongshong shnong ki dei ban long kiba don akor.
U la ong ruh ba ka dorbar shnong ka dei ban don ïa ka riti pynïaid shnong kaba la ithuh da ka aiñ, khnang ba ka dorbar ka lah ban teh lakam ïa kino kino ki kam kiba long pyrshah ïa ka imalang sahlang hapoh ka shnong.
U Paiem Phyllasingh Syiem u Syiem ka hima Nongstoiñ uba long u kongsan, u la ong ba ka jingïaid lynti jong ka dorbar shnong ïa ki arphewsan tylli ki snem, kam dei kaba suk bad wat la ka la kynjoh sha une u mawmer, kam dei ban klet ïa kaba la dep wat la ki don ki por kiba ka dorbar shnong ka hap ban mad ïa ki jingeh kiba bun rukom, hynrei ki jingeh ba ka dorbar ka ïakynduh ki dei ki mawjam sha ka jingjop.
U la ong ruh ba ka dorbar shnong ka dei ban pynshong nongrim ruh ïa ka mynta bad ka ban sa wan, namar ka mynta ka dei ka por ba hap ban peit sha ka lashai bad ka la shisngi bad ka pateng ban wan. Nalor kata u la ong ruh ba lada ka dorbar shnong ka la lah ban saiñdur mynta na ka bynta ka lawei ka shong suk shong saiñ kan long ha ka shnong baroh kawei.
Ha katei ka sngi u kongsan u la pyllait ruh ïa ka kot kaba ka dorbar shnong ka la pynmih, kum ka dak jong ka jingpynsah jingkynmaw ïa ka jingdap arphewsan snem. La pynkup burom ruh ïa ki ar ngut ki meirad kiba la palat khyndai phew snem shaneng ha ka karta bad kiba la tymmen tam hapoh ka shnong.
