-Khrawpyrkhat Sten
Ka Kur Sten Dorbar Pyllun Meghalaya, ha ka sngi Saitjaiñ 02 Nailar 2025 ka la ïoh ban pynlong ïa ka Seminar ba nyngkong jong ka halor ka phang “Ka Bynta u Kñi ha ka Kur” ha ka shnong Mawtneng, Ri Bhoi District, ha kaba la ïoh ban ïashim bynta da palat spah ngut ki Delegates bad ki Nongkitkam jong ka Kur kiba wan na kylleng ki Unit bad ki Circle.
Ha katei ka Seminar, la shim bynta da I Prof. Streamlet Dkhar Head of Khasi Department NEHU bad u Bah H.T.Wells Sten kum ki Resource Persons. La pynïaid ïa ka jingïalang da u Bah Gilbert Sten, President ka Central Body jong ka Kur, ha kaba u la pynpaw ha ki delegates bad ki Officials ba ka dei ka sngi ba sahkynmaw ha ka history jong ka Kur, namar ba la lah ban pynlong ïa ka Seminar ba nyngkong halor ka phang ba donkam eh ban ïathir ban ïatai sani,namar ka don ka jingnanghiar arsut ka kyrdan jong u Kñi ha man la ki Kur jong ka Ri Khasi- Jaiñtia. La kren pdiangsngewbha da u Bah August Sten, President ka Ri Bhoi Circle. La pynshngaiñ shuh shuh da ka jingdonlang jong u Rev.Fr. Edward Sten, Incharge Umsning Parish (Lyngdoh Sohblei banyngkong jong ka Kur) bad kiwei pat. Nangta, la pyllait ruh ïa ka Kot Career Guidance ba kyrteng “Pathways to Success” da I Prof. Steamlet Dkhar, ba la pynkhreh da u Dr.Batskhem Sten, Vice President bad Kong Gracefulness Sten Executive Member. La sam sha ki Unit bad ki dkhot jong ka Kur ba kan long kum ka jingprat lynti ïa ki khun ki pyrsa, ki hymmen ki para jong ka Kur kumno ban tur shaphrang ha ka pule dangle ne ha ka wadkam wadjam. Kane kan ïarap shibun ïa ki kur bad ki khunkha ba shong ba sah kham jngai na sor.
`Ha ka Kylla step ne First Session jong ka Seminar la ai paper da I Prof. Streamlet iba la batai bniah ïa u Synñiang u Bynhei jong u Kñi ha ka Kur ka Jait bad ha ka Imlang Sahlang kumjuh. I ong, u Kñi ba nyngkong eh jong ka Kur u dei u Saidnia uba long u khun ka Ïawbei bad ïa u Kpa ba nyngkong ba wan shongkha ha ka Ïawbei la khot u Thawlang.
U dei u Kñi ba long u nongpynïaid ïa ka Kur bad u kynja Lyngdoh uba ïa saidnia na ka bynta ki para ki pyrsa. Ka dei ka kamram u Kñi ban tehsong ïa ka Kur ka jait bad wat ha ka niam ka rukom ha ki por hyndai; hynrei I bynñiaw ba don katto katne ki Kur khamtam ha sor ki bym ñiewkor shuh ïa u Kñi, lehse na kiba bun ki daw, kiba ka dorbar kur hi ka hap ban bishar bniah.Itei I kongsan I ong ruh, ka jingkhlain jong ka jaidbynriew ka shong ha ka jingkhlain jong ka Kur ka Jait, namar lada ngim lah ban tehlakam na tynrai, ka long leh nohei ban kren ieit jaidbynriew. I la kynthoh ruh khyndiat pyrshah ia kito kiba thmu ban aijait sha u Kpa,ka jingmih nangta dei kaba sngewsih. Kan jia aiu, I kylli, lada u lok ba nyngkong jong ka Kmie uba ka la kha khun arngut laingut un iap noh bad kan iapoi biang bad uwei pat. Hato ki shipara ba mih na ka juh ka kpoh kin dei arjait, phi lah ban pdiang ia kata?. Em ! ka jaidbynriew jong ngi kam lah ban pdiang da lei lei. Dei namarkata ka daw ba u Kñi u dei ban tehsong naduh basdang ia ki para kynthei bad ki pyrsa lajong.
Ha ka Kylla miet ne Second Session pat, la ai paper da u Bah HT Wells Sten, senior Columnist, ha kaba u batai bniah uei u Kñi bad kumno u dei u shankhung jong ka Kur ka jait. U dei ma u uba korbar ïa ïap ka im bad ka kam khyndew kam shyiap ha Ïingkur wat la don u Shongkha (Kynum) u babit babiang. Kat kum ka paper jong u, u Bah Wells u ong ba ka para khatduh kam lah ban dieduh ne ban aiwai ïa ka khyndew ka shyiap, ka khlaw ka btap ne ka parmaw
pardewïong ne kino kino ki maw pohkhyndew khlem ka jingmynjur jong u Kñi : namar maka, ka dei tang ka nongri nonglum (Custodian) kumba la thawaiñ da ka District Council.Lada don kano
kano “ka shyngkhang tiaw” ha ka Kur ka jait, ka para khatduh ka dei ban leit mareh bran sha u Kñi, la ka dei ka kam sngewbha ne ka kam sngewsih.Ki Para kynthei kim dei ban ailad ïa u kpa ki khun ban leh bymsuidñiew ïa u Kñi bad u Kñi ruh um dei ban leh mynthi khamtam haba ka Kur ka don ha ka saw ka sian. U dei ban leit jngoh, leit peit ïa ki pyrsa ki long ki man kumno.
U Bah Wells u batai ruh ba dei u Kñi ba long Ksiang ha ka shongkha shongman jong ka Kur ban
ïakren ban ïatai ïa ka bha ka miat jong ka shongkha shongman jong ki pyrsa jong u hakhmat ki arliang mala bad ki kur u shynrang. U dei ma u ban bishar la kata ka shongkha shongman kaba bit babiang ne kaba shongshang. Ka Pyrsa ne u Pyrsa ruh ki sngewshngaiñ lada u Kñi u don kynjreng ha syndah jong ki ha ka por ba ïakren kurim. Kum u Kpa pat ha Ïingkhun, u Kñi u dei u nongpunlynti hapdeng ki khun bad ki kha jong ki. U Kñi u lah ban shim shilyngkhot ka Hali repkba kum ka “Bamtymmen” da ka jingmynjur jong ki kpa ki kpa jong u, ïa kaba ki khun ki hap ban pynphai noh ynda u kpa u la khlad.
Nangta, u Bah Wells u la kdew nuksa ruh da kaba sot na ka kot, Ka Phuit ka Sabuit jong u S.J Duncan kumno ba u Menmali u hap ban phet ïamrem na ka Kur tang na ka daw ba kim burom shuh ïa ka longrynïeng jong u kum u Kñi, haba ka para bad ki pyrsa ki la saitlah bad ki diewai noh ïa kawei ka Khlaw diengblei khlem ka jingmynjur bad jingtip jong u.
Ban pynkut, u sot ïa kawei ka jingrwai ieit ri jong u Ma Yoobiang Pariat ba la khlad noh : Yei trè ham ya myllieñ, Lada em I heiwon heiwon, Ya wiar nam u Warim, Yei trè u ri kyndong”. Dustur da booh da seiñ, Da ki Manchwa Longchwa, Mynder wym chah u lehbeiñ, Ha ka jait ka Kynja”.
Khatduh, u Bah Wells u buh laitylli ki jingkylli ïa ka Kur ha ka paper jong u kumne :
1. Kumno ban pynkhlaiñ ïa ka jinglongkñi ha ka Kur?
2. Kumno yn leh haba u Kñi u leh mynthi?
3. Kumno yn leh ba ka Ñia kan ieit kan burom ïa ki kur ki pyrsa jong u Kñi ?
Hadien ba sot bad thir sani bha na baroh artylli ki session, ki delegates ki la shim ïa ka rai “Ban pynkhlaiñ shuh shuh ïa ka Iktiar jong u Kñi ha ka Kur Sten” bad ban report ha ka General Meeting jong ka Kur ka ban sa long ha ka shnong Umpohwin, Ri Bhoi ha ka 5 tarik February 2026.