Pyllait paidbah u Bah Renikton ïa ka kot ba la ai kyrteng “Ka Shnong Sakwang”

Mawkyrwat, Ïaïong, 03: U Myntri jong ka tnad umbam umdih ka Sorkar jylla bad kum u MLA ka Mawkyrwat Constituency, bah Renikton Lyngdoh Tongkhar, mynta ka sngi u la ïoh ban pyllait paidbah ïa kawei ka kot ba la thoh da u T.Bn. Orendro Kharjahrin kaba la ai kyrteng “Ka Shnong Sakwang”. Ïa kane ka kot ba la thoh da utei u Tymmen Basan la pyllait mynta ka sngi ha Shnong Sakwang ha ryngkat ka jingïadonlang kiba ha ïing ha sem jong u T.Bn. Orendro, ki nongïalam Balang ba kynthup naduh ki Tymmen Basan, ki pastor bad kiwei kiwei de.
Lah ban kdew ba ha kane ka kot, “Ka Shnong Sakwang”, u nongthoh u la ïoh ban wanrah bad tynsad ïa shibun bah ki khana pateng kiba ban long ruh ki dak sah jingkynmaw bad ai jingtip ïa ka pateng kaba mynta ïa kiba bun ki jingjia jong ka mynnor. Ha kane ka kot ba buh ruh ïa ki katto katne ki symboh kiba long ki maw-lynnai khamtam eh na ka bynta jong ka pateng ba mynta, bad ha kane ka kot la thoh ïa ka khana pateng jong ka shnong ka thaw kaba la ïathuh ïa ka jingsdang jong ka shnong, ka jingai kyrteng ïa ka shnong, ïa ka kamai kajih jong ki briew naduh ka por ba sdang ïa ka shnong bad haduh kine ki sngi ba mynta.
Nangta, ha kane ka kot la kynthup ruh ïa ka jingtip kaba don ha ka shaphang ka jingseng ïa ki kur ïa ki jait kiba long ki nongshong shnong, la kdew ruh ha kane ka kot ïa ki jingtip bad ki khana tang kiba ïa dei bad ki lum ki wah, ki maw ki dieng ki siej bad ki jingtei kiba don nam ha kaba ki longshwa manshwa jong kane ka shnong ki ai bad ki jer kyrteng bad ha kane ka kot la tynsad ne ïathuh ïa ka rukom shynshar khaddar jong ki syiem ba mynshwa bad ha ki shnong ki thaw.
U bah Renikton Lyngdoh Tongkhar, Myntri ka tnad umbam umdih jong ka Jylla Meghalaya bad MLA jong ka Mawkyrwat Constituency haba kren kum u kongsan ha ka jingpylliat paidbah ïa kawei ka kot ba la thoh da u T.Bn. Orendro Kharjahrin kaba la ai kyrteng “Ka Shnong Sakwang” u la ong ba kane ka sngi ka long ka jingsah jingkynmaw ha ka history jong ka ïing ka sem, ka Balang bad khamtam eh ïa ka shnong Sakwang namar da ka jingïoh ban pylliat mynta ka sngi kan sa long ka jingïarap bad ai jingmyntoi shibun na ka bynta ki nongpule ïa ka. U don ruh ka jingkyrmen ba ha kane ka kot na ka liang u nongthoh u la ïoh ka lad ban buh bad thoh ïa shibun bah ki khana pateng kiba dei jong ka shnong baroh kawei.
Namarkata, u la ai ruh ka jingïaroh ïa u T.Bn. Orendro uba la lah ban leh ïa kane ka kam kaba khraw bad kaba long ruh kum kawei na ki spah bah jong ka shnong Sakwang, namar ha kane ka kot la thoh ban pynsah kynmaw ïa ki jingjia ha ki por mynhyndai. “Kiei kiei ki lah ban duh duh, ka spah ka lah ban jah noh, u nongthoh u lah ban khlad noh, hynrei ki jingkynshew bad ki jingtip lyngba kane ka kot ïa ka pateng ka ban wan kan sha junom la junom”, ong u bah Renik.
U la ong ruh ba ka jingpyrshang jong u nongthoh ïa kane ka kot, ka long da shisha ka nuksa ba bha ïa ngi ki longdien, ki khun ki ksiew jong ka shnong Sakwang ha kaba kin shim ïa kane kum ka jinghikai kaba kordor ba ban leh ïa kaei kaei kaba khraw bad kiei kiei kiba kordor kim shong eh ha ka karta ne kata ka karta kan long ka daw jong ka jingkhang lad.
Ha kajuh ka por u la buh ka jingkyrpad na ka bynta ki paidbah nongshong shnong ba wat ap tang na ka jingïathuh khana pateng jongno re jongno kaba ïa dei bad kane ka kot hynrei dei ban pyllait ïa ka por ba kordor ban pule khnang kin lah ban sngewthuh ïa kiei kiei baroh kiba don ha ka.
U la pynkut da kaba u la ai ai mynsiem bad kyrkhu kyrdoh na ka bynta ka ïing ka sem baroh kawei ba U Blei Trai Kynrad Un nang ïa kyrkhu ïa ki ha ka jingim kaba manla ka sngi bad kum ka ïing ka sem kan nanglah ban pynmih shibun ki nongthoh kot ki ban long ka jingmyntoi ïa ka lawei.
Ha ka jingkren jong u T.Bn. Orendro Kharjahrin u nongthoh ïa ka kot “Ka Shnong Sakwang”, u la ïathuh ba wat hapdeng ki jingeh kiba bun ban leh ïa kum kane ka kam ban thoh kot, hynrei da ka jingtrei shitom bad ka jingïaishah u la ïoh ban pynurlong ban pynwan dur ïa ka ha ka rukom kaba dei ban buh tynsad ïa kiei kiba la jia ha ka mynnor kiba long ki jinghikai kiba khraw na ka bynta kane ka pateng kaba mynta.
Khyndiat shaphang u T.Bn. Orendro Kharjahrin, u dei u khun u (L) Rabu Lyngkhei bad ka (L) Mei Khirsibon Kharjahrin na Sakwang, South West Khasi Hills District, Maharam Syiemship. La kha ïa u ha ka 20 tarik u Lber, 1948 bad mynta u la dap 74 snem karta. Ka jingshong skul jong u ka long ha ka klass VI na Government ME School, Pariong bad klass X na Maharam Government High School, Mawkyrwat. Ynda u la kham rangbah u la ïoh ban pyndep ïa ka klass PU (Arts) na ka Sngap Syiem College, Mawkyrwat.
Une u rangbah u la ïoh ruh ka lad ban long u nonghikai skul naduh u snem 1978 ha ka Sakwang Preswbyterian Lower Primary School haduh ban da shongthait ha ka 20 tarik u Jylliew, 2015.
Ha ka Balang u la long Dkhot Committee Balang naduh ka snem 1978 haduh 2002 bad ha u snem 2003 ha u bnai Ïaïong ha ka Presbytery Rangthong ha ka Balang Nonglang la thung bad pynskhem ïa u kum u Nongsharai (Tymmen Basan) jong ka Balang Presbyterian Sakwang. Une u Rangbah u ju sngewtynnad ruh ban kynud ïa ka sur jingrwai, “Ïarap ïa nga, Ah! Trai”.
Ïa ka jingïalang ha kane ka sngi la pynïaid da u Dr. Dherindro Ramsiej, Principal barim jong ka Sngap Syiem College, Mawkyrwat, ka jingkren pdiang na u bah Sandor Ramsiej, ka jingdwai sdang na u T.Bn. (Dr) S.S. Khongkliam, Principal barim jong ka Sngap Syiem College, Mawkyrwa, ka jingkren lamphrang halor ka kot “Ka Shnong Sakwang” na u Dr. K.K. Nongsiej, Principal In-charge jong ka Sngap Syiem College, Mawkyrwat, ka jingkren lyngkot na u T.Bn. Orendro Kharjahrin u nongthoh ïa ka kot, “Ka Shnong Sakwang” bad ka jingdwai pynkut na u Rev (Dr) S.I. Iawphniaw.
La pynshit pynshngaiñ ruh ïa kane ka sngi da ka jingrwai kyrpang na kiba ha ïing ha sem jong u T.Bn. Orendro Kharjahrin bad ka jingkren khublei na u bah Firstbornstar Ramsiej.