Poi palat shi lak ki shnong ODF Plus ha India

0

New Delhi, Nailur, 02: Ka ri jong ngi ka don ha ka khep jong ka jingkylla kaba khraw bad ngi don ka lad kaba heh bha ban wanrah ka jingkylla ha ki jaka nongkyndong jong ka India
Ngi dang ïaid shisha ha ka lynti kaba dei, da ki sienjam kiba dei, ha kaba ngi ïohi mynta ba ka IMIS jong ka Swachh Bharat Mission Grameen (SBM-G), ka prokram kaba kyrpang jong ka Sorkar India, ka la kot sha uwei pat u mawmer – ka jingithuh hi da 101462 tylli ki shnong kum kiba la long ODF (open defecation free) Plus.
Kine ki shnong ki dang kyrshan ïa ka jinglong ODF jong ki bad ki don ïa ki lad ban pynkhuid ïa ki jaboh kiba mih na ki paiñkhana bad kin dang bteng ha ka jingïaid jong ki ha ka jingkhuidjingsuba da kaba pynkhuid shuh shuh ïa ki shnong jong ki ban pynlong kham jyrngam bad ban wanrah shuh shuh ka koit ka khiah.
Lah jan 8 snem mynta ba u Myntri Rangbah Duh ka ri, u NarendraModiu la pynbna ka jingsdang ïa ka Swachh Bharat Mission na Red Fort, da ka jingthmu ban pynlong ïa ka ri kaba lait na ka jingleit shabar pathar kum ka jingai burom ïa u Mahatma Gandhi ha ka lyngkhuh sngi kha kaba 150 jong u. Hapoh ka jingïalam jong u, ka ri ka la ïatrei lang ban wanrah ïa ka jingkylla kaba heh tam ha ka pyrthei bad ka la kot sha ka thong ha ka 2 tarik u Risaw, 2019, 11 snem shuwa ka thong SDG-6 ba la buh da ka United Nations, ha kaba ki jaka nongkyndong jong ka ri ki la lait na ka jingleit shabar pathar. Hynrei ka mission kam shym kut hangne, ka la buh nongrim ïa ka jingïakhun kaba kham heh hynrei kaba donkam bha kaba long ka jingpynthikna ïa ka sampoorn swachhata lane ka jingkhuid kaba pura, ha kaba ki shnong ha ki jaka nongkyndong ki long ODF Plus.
Ka jingdon palat shi lak ki shnong kiba la kot sha ka thong ODF Plus kam dei ka kam kaba rit haba ngi sngewthuh ba ka jingpynkhuid ïa ki jakhlia kiba mih na ki paiñkhana ka dei ka kam teknikal bad kaba dang thymmai ha ki jaka nongkyndong jong ka ri. Ka jingpynbiang ïa ki paiñkhana ka la ïalam sha ka jingdonkam ban pynkhuid ïa ki jaboh kiba mih na ki. Shuh shuh, lyngba ka jingpynbiang um dih ha ki iing, ka la mih kham bun ka um jaboh na ki iing kaba donkam ban pynkhuid bad pyndonkam biang; ha ryngkat ka jingkylla ha ka rukom im bad ka jingpyndonkam ïa ki mar bam ba la song, ka jingjaboh na ki plastic ka la kham heh ha ki jaka nongkyndong bad ka la long kaba donkam ban pynbeit ïa kane.
Kane ka dei ka kam hapoh ka bynta kaba ar jong ka Swachh Bharat Mission-Grameen (SBM-G) – ban pynbeit ïa ki jingeh kiba mih na ki jaitjaboh bapher bapher ka ban wanrah ïa ka jingkhuid ha ki shnong bad ka ban plie lad kamaijakpoh ïa ki longiing ha ki jaka nongkyndong bad plie ïa ki lad kamai kiba thymmai ha ryngkat ka jingpyndep ïa ki jingdonkam jong ki Sustainable Development Goals. Ka SBM-G ka pynkhlain shuh shuh ïa ka jingkut jingmut ka Sorkar ban kyntiew ïa ka jingkhuid jingsuba bad kyntiew ïa ka rukom im jong ki briew ka ri.
Haba sdang, ka DDWS ka la wanrah ïa ki bynta bapher bapher ha ka kam ban ai jingithuh ODF Plus, namar ki don bun ki shnong kiba lah ban shem jingeh ban kot sha ka thong kiba ïadei bad ka biodegradable waste management (BWM), plastic waste management (PWM), greywater management (GWM) bad faecal sludge management (FSM) shuwa ba kin ïoh jingithuh ODF Plus. Ha ka thupODF Plus – Aspiringmynta, ngi don 54734 tylli ki shnong ha kaba ki iing bad kiwei kiwei ki jaka ki ïoh bynta ha ki kam ka jingkhuidjingsuba lyngba ki paiñkhana, ha kaba ki don ki SWMlaneLWM; kito ha ka thupODF Plus – Rising ki long 17121 tylli ki shnong kiba don ïa ka LWM bad SWM ha ryngkat ki kam kiba hap hapoh ka thup Aspiring. Ki don 29607 tylli ki shong kiba la ithuh kum kiba la long ODF Plus – Model ha kaba don lut kine ki lad halor bad ha kaba ki khubor IEC ki dei kiba la buh ha ki jaka kiba biang bha ban ai jingtip ïa baroh.
Kane ka mut ruh ba ki don 99640tylli ki shnong ha ka ri kiba don lad ban pynkhuid ïa ki jaboh kiba mih na ki paiñkhana; 78937 kiba don ïa ki lad pynkhuid ïa ki jingjaboh na ki paiñkhana; bad 57312 tylli ki shnong kiba don lad ban pynkhuid ïa ki jaboh bad ki um jaboh kiba mih na ki paiñkhana. Ki 5 tylli ki jylla kiba la trei kham bha ha kane ka kam ki dei ka Telangana, Tamil Nadu, Odisha, Uttar Pradesh bad Himachal Pradesh ha kaba la bun tam ki shnong kiba la ïoh jingithuh ba ki la long ODF Plus.
Dang ai jingïarap katba lah ïa kine ki jylla ha kaba ïadei bad ka jingpynbiang pisa, ka teknoloji bad ka jingkyrshan ban ai jinghikai pyntbit.
Ka jingdon ka pisa: Ka Sorkar India, ha u Rymphang 2020, ka la ai jingmynjur ïa ka Phase-II jong ka SBM (G) ha kaba ka jingmang tyngka haduh T. 1,40,881 klur ban peit ïa ka jingïaineh jong ka jinglong Open Defecation Free (ODF) bad ka jingpynkhuid ïa ki jakhlia bad ki um jakhlia kiba mih na ki paiñkhana. La pynkhreh ïa ka SBM (G) Phase-II ba kan long ka kam kaba kyrpang ha ka jingïatreilang ka jingbei tyngka bad ki skhim bapher bapher jong ka Sorkar Pdeng bad ki Sorkar Jylla. Lah ruh ban ïoh ïa ka pisa lyngba ka 15th Finance Commission bad ka jingpynïasoh bad ka MGNREGA.
Ka jingkyrshan teknikal: Dang peit bniah ban pynkhlain ïa ki jingnang jingstad jong kito kiba don bynta ha ka kam ha ki jylla, ki distrik, ki block bad ki panchayat khnang ban pynthikna ïa ka jingpyntreikam kaba stet bad kaba biang. Ka DDWS ka la pynbiang ïa ki jingthoh kiba ïadei bad ka rukom treikam ka prokram ha kaba la batai ïa ki bynta teknikal, ki jait teknoloji ba lah ban jied, ki jingantaddor, ki jingdroteknikal bad kiwei kiwei, ïa ki bynta bapher bapher ka ODF Plus kiba don ha ki kot teknikal bad ki toolkit. Ki jylla pat ki dang pynkylla ktien ïa kine ki kot sha ki ktien tynrai. Kine ki kot kin ïarap bha ha ka jingpyntbit jong kito kiba peit ïa ka kam pynïaid shnong ha ki jaka nongkyndong.
Ka jingpyntbit: Ka jingpynkhuid ïa ki jakhlia bad ki um jaboh na ki paiñkhana ka dei ka kam teknikal bad ban pyntbit ïa kito kiba peit ïa kane ka kam, donkam shibun ki nongai jinghikai. Kum shi bynta kane ka kam, ka DDWS ha ka jingkyrshan ka UNICEF ka ai ïa ka jinghikai kaba 5 sngi kaba tip kum ka 5-day Training of Trainers (ToTs) halor ka jingpyntreikam ïa ka SBM (G) II ha ki jylla. Hapoh kane, ki Master Trainer (MT) na ki distrik bapher bapher ki dang ïoh jinghikai bad ki ai jinghikai kylla ïa ki Sarpanch/Pradhan, ki secretary shnong bad kiSwachhagrahi halor ki kam kiba ïadei bad ka ODF Plus.
Ka SBM-G ka bteng ban long ka jingïakhih paidbah: Baroh shi katta, ka SBM (G) Phase-II ka dei kaba la pynkhreh kyrpang ban pyndonkam ïa ka sap jong ki briew bad ki shnong ha ki jaka nongkyndong ka India ban wanrah ïa ka jingïakhih paidbah ban pynthikna ïa ka jingïaineh ka jinglong ODF ha kaba ki briew ki bteng ban im ka jingim kaba khuid ba suba bad ha kaba ki shnong ki don ïa ki lad ban pynkhuid ïa ki jakhlia bad ki um jaboh na ki paiñkhana.
Ha kaba ïadei bad kane, ka jingnoh synniang ki rangbah bad ki longkmie ha ki shnong ka long kaba la ïarap bha. Ki la bteng ban trei na ka bynta ka ODF Plus kum ki Swachhagrahi, ki Mistri, ki driver lane ki Green Ambassador. Ngi la ïohi shibun ki briew kiba la trei borbahhynrei ki bym shym la paw pyrthei:
U Ajmer Singh, uba long u nongrep na Sehbajpurha Raikot block jong ka Ludhiana distrik ha Punjab u la kyntait ïa ka jingthang khlaw bad u la seng ïa ka biogas plant kaba pyndonkam ïa ki niut bad ka eitmasi ban pynmih biogas ha ka phyllaw iing jong u. Ka longiing jong u kaba don lai dkhot mynta ka ïoh ei ïa ka lad shetjingshet kaba khuid bad ka sboh kaba lait na ki dawai.
Ha kajuh ka por, katba ka Richhawati, kaba dei ka dkhot ka SHG bad kaba mihkhmat bha ha ki kam shnong, ka la ïohsngew ba la pynsangeh ïa ka biogas plant ba la dei ban ai ïa ka Gram Panchayat (GP) jong ki ha u 2021-22 namar ba ym don jaka bad pisa ban pynïaid ïa kane, ka la noh synniang bad ai 2500 sqphut ka jaka lajong na ka bynta kane ka projek ka ban pynbiang ïa ki lad shetjingshet kiba khuid ïa ka shnong. Kane ka jingsbun jong ka ka la ïalam sha ka jingshna ïa ka Gobardhan plant kaba don mynta ha Salmatta GP ha kaSitarganj Block jong kaUdham Singh Nagar distrik haUttarakhand.
Nga ai jingïaroh ruh ïa ki Swachhagrahi – kito kiba trei ïa ka kam bad ïa kiba ngi tip da kiwei kiwei ki kyrteng ha ki jylla bapher bapher, kiba lah ban bah ïa ka kam ban kyntiew jingtip bad kiba khring ïa ki briew ba kin ïashim bynta ha ki kam kiba ïadei bad ka jingpynkhuid bad jingbret ïa ki niut ha ka rukom kaba dei.
Ki kam ki dang bun ha kine ki lai snem ban wan …. Hynrei nga ngeit skhem ba ki briew jong kane ka ri kin ïatrei lang ban pynurlong ïa ka Swachh bad Swasth Bharat.

Leave A Reply

Your email address will not be published.