Nangmih ki sngi katta dang jur ki kam shah thombor ki kynthei khynnah

0

Ki kam leh donbor bad thombor ïa ki kynthei khynnah ki la nang kiew lajan man la ka sngi ha kane ka jylla Meghalaya baieit jong ngi bad kane ka la wanrah ka jingshong syier ka leit ka wan ki khun ki kti namar wat haba leit sha skul ruh ym don jigshngain shuh.
Dang ha kine ki khyndiat por ki la jia ki jingshah pyniap jong ki kynthei khynnah sha ki thaiñ West Khasi Hills ha ki riew threwsnam mynta ka sngi la jia sa ka jingshah dung thyrnia kawei ka khynnah skul hangne ha nongbah Shillong ha ka por ba ka dang mut ban leit sha skul.
Ki jingjah rngai ki kynthei bad kiba la shah pynïap ki la pynsuhjer ïa kiba bun ki longïing longsem kat haduh ba kim don shuh ka jingsngewshngain ïa la ki khun kynthei ban ïaid ban ieng.
Hynrei haba phai sha ka jingkiew rasong ki kam leh be-ijot ïa ki kynthei ki khynnah ha ka Jylla Meghalaya, la shem ba ki nongleh kam bymman kim riej satia ïa ki bor ka aiñ watla bun ki nongleh kam beijot ki la shahkem bad shah set along. Ka jingkylli ka long hato lano kito ki lanot kiba mad ïa ki khep kaba dum tam ha ka jingim jong ki kin klet ia kaei kaba la jia ia ki.
Ka jingdon jong ka Ain kaba kham pyrkhing ban pynshitom ïa ki nongkam bymman kiba ju donkti ban batbor, thombor ïa ka longrynieng jong ki khynnah rit, kaba la tip paidbah kum ka POSCO Act (Protection of Children from Sexual Offence (POCSO) Act,2012), haduh mynta kam pat shai satia ha ka jingmut jingpyrkhat jong kiba bun ki paidbah nongshong shnong ka jylla, khamtam lei lei da ka jingnang jyllei shuh shuh ka jingshah lehbeijot bad ka jingshah pynïap ha kum kitei ki runar ki ba la duh noh ka jingsngewlem para briew.
Lehse, ka por ka la dei ba ka sorkar kam dei shuh ban pyrkhat tang kumno ban pynjlan ïa ka por shong patok ïa kito ki nongkam bymman hynrei ban pyrkhat da kiwei ruh ki lad ban pyrkhing shuh shuh wat ïa ki kyndon pynshitom khnang lehse ban buh da ki kyndon ban poi shaduh u pud ban sdien phasi ia kito ki runar kiba la leh ia ki kam ba palat ia ki kyntheik hynnah khnang ba ki runar kiba thmu ban leh ïa katei ka kam pohdor kin hap ban pyrkhat arsien bad par niangkhriat lypa baroh shi rynieng shwa ba kin leh.
Katno ngut eh ba ki bor pulit ka Jylla ki la kem ïa kum kitei ki runar ba donkti batbor ne thombor ïa ki heprit bad katno ngut na ki kiba ïoh shisha ïa kata ka jingpynshitom kaba ïadei hok bad ka kam ba ki leh pyrshah ïa ka hok longbriew manbriew, ka dei ka jingkylli kaba ki kmie ki kpa jong kito ki heprit ki ïai pyrta. Hynrei imat kane ka jingpyrta ka long thik kumba pyrta ha rikhlaw namar kam poi shaei shaei ruh hynrei ka long pynban tang kumba ki buh dak sniew pynban ïalade bad kito ki runar kiba pynjot ïa ka longrynieng jong ki khun ki kti jong ki.
Ka dei ka kamram jong ka sorkar ruh ban pynrung ïa ka jinghikai shaphang katei ka ain wat ha ki skul bad ki kolej khnang ba ki samla pule ruh kin ïoh ban tip kumno ban ujor ne pyntip sha ki bor ka ain lada ki lap ne ïa kynduh ïa kum kitei ki jingjia kiba ngat ha ki kyndon jong ka POSCO Act.
Lah ban pynkynmaw, ka tnad Social Welfare ka la pynlong da ka jingïalang kyrpang ïa ki pulit, ki nongtrei katei ka tnad bad ruh ïa ki lad pathai khubor kumno ban tip shuh shuh shaphang ki Juvenile Justice Act lane ki aiñ kiba ïa tyngkhuh bad ki khynnah rit bad ruh halor ki aiñ kiba ïadei bad ka jingshah thombor ki heprit ba la tip kum ka POSCO Act.
Katkum ki kyndon , ka jingktah kti, ka jingthombor ïa ka longrynieng, bad ka jinglehbeijot ki dei ki katto katne ki kam bymman kaba plie lad ïa kito ki nongleh ban shong along bun snem. Haba ïadei bad ka jingshah lehbeijot la ïathuh ba lada u nongleh u dei uba la palat 18 snem ïa katei ka kam hap ban bishar ha ka Special Court hynrei lada dei hapdeng kito para ba dang hapoh 18snem yn bishar ïa ki da ka Juvenile Justive Board.
Da kaba batai bniah ïa ki jingbunsnem ha along, la ong ba kito kiba donkti lehbeijot (Section 3) ïa ki heprit kin ngat ym duna ïa ka 7 snem ne shi jingim ban shong along, katba kito kiba lehbeijot ïa kiba hapoh 12snem (Section 5) da kaba shim kabu ïa ka jinganna ne tlot bor kin ngat ym duna 10 snem haduh shijingim ha along ryngkat ka kuna.
Ka jingpynshitom na ka bynta kito kiba thombor ïa ka longrynieng (sexual assault – section 7) ka pynngat ym duna ïa ka 3-5snem ha along bad na ka bynta kito thombor tyngeh da ka bor (Aggravated Sexual Assault (Section 9) kin ngat ym duna ïa ka 5snem ryngakt bad ka kuna.
Kiwei pat ki jingpynshitom ki kynthup ïa ka jingshah jrongkti (sexual harassment – section 11) kaba lai snem bad kuna bad kawei pat kadei ka jingthad ïa ka dur jong ki heprit (section 13) kaba khring haduh san snem ïa kito ki nongleh ryngkat ka kuna.
Ka dei ka kamram jong ka Special Juvenile Police Unit (SJPU) lane ki pulit ban ïarap kyrkieh ïa kito ki heprit ba kynduh ïa kitei ki jingjia la ka long ban ïalam sha jaka ai jingsumar hapoh 24 kynta, ban pyntip sha u Probation Officer lane sha ka Child Welfare Committee (CWC).
Nalorkata, wat ki pulit ruh kin ngat lang ha ki kyndon jong ka, lada kim shimkhia ne bud ïa kitei ki kyndon treikam jong ka aiñ ban ïarap ïa ki heprit ba kynduh ïa kitei ki jingjia.
Lehse, kitei ki kyndon lada ki treikam shisha ki lah ban pynduna ïa ka jingshah thombor ki kynthei khynnah ha kiba bun ki liang.

Leave A Reply

Your email address will not be published.