Lyngba ki Cheque ba kot T. 25 lak la sam sha ki 40 tylli ki Producer Group ka Ranikor C&RD Block

Mawkyrwat, Jymmang 05: Kum shibynta jong ka jingrakhe ïa ka Azadi Ka Amrit Mahotsav (AKAM), ka ophis jong ka Deputy Commissioner (Planning Department), South West Khasi Hills District ka la ïoh ban pynlong ïa ka Self Help Group (SHG) Mela-cum-Financial Literacy Camp ban ïa snohktilang ha ka North East Festival 2022 bad ïa kane la pynlong ha shnong Khangkhlak kaba hap hpoh ka Ranikor Civil Sub Division.
Ïa katei ka prokram la pynlong ruh da ka jingïatreilang ka National Rural Livelihood Mission (NRLM), ka Meghalaya State Rural Livelihood Society (MSRLS), ka Block Mission Management Unit (BMMU), Ranikor C&RD Block bad ka Meghalaya Basin Management Agency (MBMA), South West Khasi Hills District lem bad ka jingwan ïa shimbynta jong ki Self Help Groups (SHGs) bad ki Village Organisation (VO) na ki shnong bapher bapher ha kaba u Sub Divisional Officer jong ka Ranikor Civil Sub Division, u bah L.G.M. Kharmih, MCS u la long kum u kongsan.
Ka jingthmu ba kongsan ban pynlong ïa kane ka mela ka long ban ïasnohktilang ruh ha ka jingdap 75 snem jong ka Ri India bad kumjuh ruh ïa jingdap 50 snem jong ka jingïoh ïa ka Jylla Meghalaya ba pura. Lyngba ka National Rural Livelihood Mission ka don ruh ha ka ïa ka thong ban wanrah ki jingkylla ha ki ïing ki sem jong ki nongkyndong lyngba ki longkmie.
Kane ka SHGs Mela ka long ruh kum kawei na ki bynta ban pynkynmaw ïa ki jingioh jingmyntoi lyngba ka jingdon jong ki longkmie ha ki Self Help Groups la ka long ha ka kamai kajih, ka koit ka khiah, ha ka jingnang jingtip bad ha kata ka jingithuh (dignity) burom ïa ki. Ai ba kane ka SHGs Mela kam dei ban kut tang hangne, hynrei ka dei ban long ba kum ki para longkmie ki dei ban ïa sam lem ïa ki jingnang jingtip sha kiwei de, ong u bah Eson Kharymmai, DMM, MSRLS ha ka jingkren lamphrang ha kane ka sngi.
Ha kajuh ka por u la batai ruh ïa ka jingmut jong kane ka program kaba dei ka Self Help Group (SHG) Mela-cum-Financial Literacy Camp ha kaba ka dei kawei na ki bynta ba kum ki SHGs ki dei ban tip kumno ban pynïaid ïa ki kam pisa pilaiñ da kaba pynkynmaw ïa ki san tylli ki nongrim jong ka ‘Panchitra’ ha kaba kawei ka dei ka plan, kumno ban kynshew ïa ka pisa ne smart saving, kumno ban kunai ban pynlut ïa ka pisa ne wise spending, kumno ban shimram ne wise borrowing bad kaba san ka dei ka insurance bad ka pension.
U Sub Divisional Officer ka Ranikor Civil Sub Division, u bah L.G.M. Kharmih, MCS, haba kren kum u kongsan, u la ong ba kane ka Mela ka dei kawei na ki rynsan ban don ka jingïapeiñ bad ïa phylliew jingmut ïa ki sap ki phong bad ban ïoh ruh ïa shibun ki jingbatai lyngba ki tnat sorkar kiba ïa don bynta lang ha kane, da kaba u wer ïa ki paidbah ba kin shim kabu lyngba ki jinghikai kiba lah ban ïoh hangne mynta. U la ong ba khnang ban weng ïa ka jingsahdien, donkam ban kiar na ka khwang myntoi shimet, kdew kti ïa kiwei pat bad kiwei kiwei ki jinglong ba sniew ki ban ym lah ban kyntiew ïa ka roi ka par ha ka dong ka thaiñ, hynrei kaba donkam ka long ba kin long kiba trei shitom bad kiba tip kumno ban kyntiew ïa ka kamai kajih.
U la bynrap ruh ba lyngba kane ka SHG Mela kan ai mynsiem ruh ïa ki paidbah naduh ki rangbah bad ki longkmie ba kin nang kumno ban ïeng ha la ki jong ki kjat ban pyntyllun ïa ki kam. Ha kajuh ka por u kyntu ïa ki paidbah ba ki dei ban kiar na ka jingbishni, ka khwan myntoi shimet ban ymdei ban khmih lynti lymne kwah tang ban ïoh ei bad ban kdew kti ïa kiwei hynrei dei ban trei shitom bad ban pyndonkam da ka sboh kaba mih hi (organic farming) na ka bynta ban thung ban tep ym ban pyndonkam da ki sboh dawai bad khmih lynti ba da kaba kiar na ka jingpyndonkam dawai ïa ki jingthung kin sa lah ban kiew ha ka rep ka riang.
Ha kajuh ka por u la kyntu ïa ki Self Help Groups ba kin shim kabu ban register lyngba kine ki stall kiba pher bapher kiba don ha kane ka mela na ka bynta ki jingmyntoi jong ki hi bad ban kyntiew ïa ka ïoh ka kot da kaba ai mynsiem ba dei ki SHGs ki ban kyntiew ïa ka roi ka par ha kane ka dong ka thaiñ.
U BDO ka Ranikor C&RD Block, bah A. Bareh u la kyntu ïa ki paidbah ba kin pyndonkam hok ïa kiba kum kine ki ïew ïa die bad pyni ïa ki mar ki mata na ka bynta ban pynroi ïa ka kamai ka kajih ka ban kyntiew ïa ka ïoh ka koit ha ka jylla baroh kawei.
U bah Commander Shangpliang, President ka Hills Farmer Union jong ka Central Body, u la ong ka jingpynlong ïa kane ka Mela ha kaba la buh ïa ki tiar ba ki Self Help Groups ki pynmih ha ki jingshna bapher bapher. U la pynpaw ïa ka jingkmen ba ki nongrep ki la phai pat sha kiwei pat ki rukom rep kum ki ‘cash crops’. Ha kajuh ka por u la batai ruh ïa ka jingmut jong ka projek kaba la tip kum “Focus” na ka bynta ban khmih bniah kino ki mar ba ki nongrep ki pynmih bha bad ban ïarap nang kyntiew shuh shuh ïa ki ka sorkar ka ai jingïarap mar T. 5000/- uwei u nongrep lyngba ki group na ka bynta ban thied symbai bad ban pynïar shuh shuh ïa ka rep bad lada ki trei kham bha kan ïoh shuh shuh bad lyngba ka jingïaphylliew jingmut bad ka jingtrei shitom jong ki ynsa lah ban thaw ïa ka kompeni jong ki nongrep bad lada ki don ïa ka Farmers Producer Organization kin lah ban pynïaid ïew hi ïa ki mar rep.
U la bynrap ruh ba ka jingïatylli jong ki nongrep ka long kaba donkam bad lada ki don la ka society kin lah ban bat ïa ka dor ka mur bad kin lait na kaba shah khñiot beiñ ha ki khar-kaïa da kaba khmih lynti ba lyngba ka jingïatreilang bad ka jingïarap mar kylliang yn lah ban pynurlong ïa ki jingthmu.
U bah D. Pakyntien, Labour Inspector jong ka Ranikor C&RD Block u la ong ba lyngba kum kine ki Mela ki lah ban pynpaw pyrthei ïa ki sap bad ki mar ba ki pynmih bad ban ai ka jingïarap kaba ki nongrep ki donkam lyngba ka Ministry of Labour and Employment ka pynïaid ïa ar tylli ki skhim bad kawei ka dei ka E-shram bad kiba don 18 haduh 59 snem ki lah ban register ïa lade ha ka E-shram Portal bad hadien ba la dep register kin ïoh ïa ka Accidental Insurance kaba la tip ruh kum ka Pradhan Mantri Suraksha Dema Yojna ka ban ai jingïarap lada jia kano kano ka jingmynsaw kaba long T. 1/- lak bad T. 2/- lak tyngka ïa ka longïing lada jia ba khlad noh bad na ka bynta ban ïoh ïa kane kin hap ban don ïa u Aadhar number bad ïa u phone number uba la link bad u Aadhar bad ka account ha ki banks bad ki lah ban register hi da kaba pyndonkam da ki mobile phone bad ki lah ruh ban leit sha ki Common Service Centre (CSC) kiba ju tip kum ki Rainbow, ki Digital Seva ne ki Cyber na ka bynta ban register khlem donkam siew ei ei lait noh na kaba print bad lamination ïa ki ID’s ïa kata kin hap ban siewdor.
U la ong ruh ba ka don sa kawei pat ka khim kaba la tip kum ka Pradhan Mantri Shram Yogi Mandhan ka skhim pension na ka bynta ki nongbylla kiba 18 haduh 40 snem bad ki lah ban pynrung kyrteng ïa lade bad ynda ki la kynjoh 60 snem kin ïoh ïa ka pension kaba T. 3000/- shi bnai bad kin hap ban leh kum juh na ka bynta ban register bad kin hap ban kynshew na ka bynta ban ïoh ïa ka pension bad lada ki don kino kino ki jingkylli kin sngewbha ban rung bad ban kylli na ka stall kaba la buh khnang ha kane ka sngi.
Ha kane ka sngi la ïoh ruh ban sam ïa ki cheque sha ki 40 tylli ki Producer Groups ha kaba ka mang pisa ka la kot haduh T. 25 lak tyngkat, bad la sam ruh ïa ki khusnam ne momentous sha ki 10 tylli ki Self Help Groups bad kumjuh ruh sha ki 5 tylli ki Village Organisation namar ka jinglah jong ki ban pyni ïa ki mar ki mata kiba biang tam ha kane ka SHGs Mela.
La pynshit pyn-shngaiñ ïa ka Mela da ka jingshad jong ki ar tylli ki Village Organisation kata na ka Munai VO bad na ka Nongnah VO.
Ïa ka jingïalang la pynïaid da u bah L. Pariong, BPM, MSRLS jong ka Ranikor C&RD Block bad kiwei pat ki nongkren ki long u bah Powerfull Lyngdoh, APO jong ka Ranikor C&RD Block, kong Prelyne Marweiñ, DPM, MHIS, South West Khasi Hills District, u bah Ivan Renold Marbaniang, DPM jong ka MBMA, u bah Basanta Meitei, Branch Manager jong ka State Bank of India Ranikor Branch.