Lap u DHO-EJH ïa ka ‘Dung Bilor Rodent Bait’ ka buit pynïap ïa ki khnai

0

Khliehriat, Risaw, 13: U District Horticulture Officer (DHO) jong ka East Jaiñtia Hills District u Bah Deibormi Dhar uba ieid bha ïa ka rep ka riang bad uba ju don ka jingsngewkhia haba u ïohi ïa ka jingshah pynjulor jong ki mar rep bad ki jingthung jingtep ha ki khnai kumta u la wad lad kumno ban ïoh pynïap bad ban pynduna ïa ki khnai kiba ju long ki nongpynjot ïa ki mar rep jong ki nongrep.
Da ka jingtrei shitom khatduh ïawai u la lap ïa kawei ka buit thymmai ban pynïap ïa ki khnai ba la tip kum ka “Dung Bilor Rodent Bait.’
Ha ka jingïakren bad u Mawphor u Bah Deibormi Dhar u la ïathuh ba ha kine ki khyndiat snem ba la leit noh kum u ophisar jong ka tnat ka rep ka riang uba la pyntreikam ruh ïa ki skhim bapher bapher jong ka tnat u la don bynta ha kaba ai jinghikai ïa ki nongrep lyngba ka Farmer’s Field School.
“Nga la ju leit jurip ïa ki jaka rep bad ki jaka ba buh mar rep ki nongrep. Nga la leh ruh bun ki Field Demonstration, nga la ïohi shisha ïa ka jingpynjot ki khnai ïa ki mar rep kata naduh ki jaka ba rep haduh ki jaka ba buh ïa ki mar rep bad kane bunsien ka wanrah ïa ka jingduhnong ïa ki nongrep,” u la ong.
“Na ka daw ka jingbun palat jong ki khnai ki nongrep ki hap ban sangeh noh ka thung ka tep bad ki hap ban sangeh ruh ban thung ïa ki jait jingthung kiba sma iwbih kum ki khaw japnah (scented rice), u krai bad kiwei kiwei de ki mar rep kum ki jhur, ki soh, u phan, phankaro bad kiwei kiwei ki jait mar rep. Ki khnai, nalor ba ki pynjot ki wanrah ruh ka jingduhnong ïa ki nongrep, ki long ruh ka jing ma ïa kiwei pat ki jait mrad kum ki masi, ki blang, ki syiar bad ïa u briew ruh ha ka liang ka koit ka khiah, namar ynda ki la kham bun paid ki pynkharoi ïa ki jait jingpang ba ïabit ha ki mrad bad ruh ha u briew, kumta la donkam ban wad ki lad ki lynti ban pynïap bad pynduna ïa ka jingkha roi bad jingbun paid jong ki khnai,” la ïathuh u Bah Dhar.
U la ïathuh shuh shuh ba ki khnai ki long ki jait jingthaw kiba lah ban kha roi bha. Katkum ka jinglap da ki riewshemphang bad ki riew wadbniah, la ong ba ki khnai lada ki biang ka bam bad ka jaka sah ki shi jur ki khnai ki lah ban kha roi 800 tylli haduh 1200 tylli ha ka shi snem.
“Ha ka jingpyrshang jong nga ban wad ïa ki lad bad ki buit ban pynïap bad pynduna ïa ki khnai, nga la pyrshang da ki jait jingriam ba bun jait hynrei ka long kaba shitom bad kaba bunkam kaba ktah ruh ïa ka por. Dei lyngba ka jingpyrshang ba bun jait, nga la lap ïa ka buit pynïap khnai da kaba pyndonkam da ki bilor ba la dep dung lwet bha nangta sa khleh lang bad u Ata ne Moida ne da kaba khleh lang ruh bad u ktung tyrkhong ba la dep sdieh bad ynda ladep dung sa thep ha ki tyndong siej ba la ot shi phut shiteng ba la set shiliang na ka tyngdong siej,” la ïathuh shuh shuh u Bah Dhar.
Da ka jinglap ïa kane ka buit thymmai ban pynïap ïa ki khnai, u Bah Dhar kum u Ophisar jong ka tnat ka rep ka riang u la ai ruh bad ki jingbatai kiba bniah bha da kaba shon ïa ki kot lyngkdop.
“Ha ki phew snem ba la leit ïa ki dawai pynïap khnai (Zinc Phosphide) ngi dang lah ban ïoh na ka ophis Agriculture ne na ki dukan die dawai pynïap khniang bad la ju pyndonkam da ka dawai Zinc Phosphide ban pynïap ïa ki khnai ha ki jaka rep, hynrei ïa kane ka dawai ym lah shuh bad ban ïoh ha kine ki sngi ba mynta kumta bun ki nongrep ki shem jingeh ban pynïap bad ban pynduna ïa ki khnai,” u la ong bad bynrap, “nga khmihlynti bad nga ngeit ba ka “Dung Bilor Rrodent Bait,” kan ïarap ïa ki nongrep namarba kam don jingma na ka daw ba ym shym la khleh lang ïa ki dawai Chemical hynrei tang ki kynja tiar ba long organic kiba lah ban ïoh na ïew bad na ki dukan shnong bad kiba duna ka jinglut.”
Ban pynkhreh ïa ka “Dung Bilor Rrodent Bait” ki nongrep ki lah ban pyndonkam u Atta shiteng kilo, ar ne lai shamoit ki bilor ba la dep dung ni bha, u ktung shi pela ba ladep dung bha nangta sa khleh lang ïa ki baroh bad ka um khyndiat nangta sa shna kum ki bol kat ki raskula barit barit. ïa kine ki bol dei ban shna da ka siang ym da ka kti nangta sa thep ïa ki bol ha ki tyndong siej bad ïa ki tyndong siej dei ban buh bha ha ki jaka kyndong ba ju ïaid lynti ki khnai lane hajan ka thliew khnai bad dei ban da pynskhem bha khnang ba kin ym ïoh ki miaw ki ksew ïoh ki ïap ei. Nangta pat hadien ar lai sngi hap ban peit bniah ïa ki tyndong siej, lada ki jingbam ba la shna kum ki bol ki la lut donkam ban thep biang.
Hadien ba ki khnai kpa, khnai kmie, ki ïoh mad ïa ki jingbam na ki tyndong siej ki leit rah ruh ïa ki jingbam sha ki skum ba ki ju dem ban bsa ïa ki khun kiba dang rit da kine ki jingbam bol ba pyllon. Hadien ba ki la bam ïa kine ki jingbam ba la khleh bilor, ki bilor lyngkot kiba ni suki suki ki ot bad pynmong ïa ki snier bad kane kan ktah ïa ki snier bad tang hadien lai ne saw sngi ki khnai kin sa ïap hi hapoh thliew.
Katkum ka jingbatai jong u Bah Dhar, uAtta uba pnah bha u lah ban bat ïa u ktung bad ïa ki bilor bun sngi bad ha ka por ba ki khnai ki rah sha ki skum ruh kine ki jingbam kim pra. Ka jingpyndonkam ïa u ktung ka long namarba u ktung u sma iwbih bad khring bha ïa ki khnai watla ki don sha ki jaka ba kham jngai. Ka jingpyndonkam ïa ki tyndong siej ba set shiliang ka dei namar ban lait na u slap bad na ka sngi, ki jingbam bol ruh ki neh ha ki tyndong siej bad dei tang ka khnai kaba lait ban rung bad da kane ka lad ki miaw ki syiar ruh kim lah ban ïoh bad kane kam buh jingma eiei ruh ïa ki jiingri jingdub bad ka long kaba lait na ki jingma hynrei ym kum ka dawai pynïap khnai Zinc Phosphide.
Ka Director jong ka tnat Horticulture, ka Kong D.Sohtun ka la pyllait paidbah ïa ka “Dung Bilor Rodent Bait” ha ka jingïalang ba la pynlong ha ka 20 tarik, Nailur, 2024 ha Khliehriat.
Ka Kong Sohtun ka la ai jingïaroh ïa u Bah Dhar uba la lap ïa kane ka buit pynïap khnai bad ong ruh ba kane ka buit ba thymmai kan long ruh ka jingkyrkhu ïa ki nongrep ym tang hapoh ka East Jaiñtia Hills hynrei hapoh ka jylla hi baroh kawei.

Leave A Reply

Your email address will not be published.