Nongstoiñ, Risaw 11: Kumban pynkynmaw ba u snem 1979 u dei u snem u ba baroh ki paitbah nongshnong shnong katei ka thaiñ ki la hap ban kylla phet wir namar ka jingshah thombor ha ki pulit Assam.
Katei ka jingkylla phetwir jong ki paitbah katei ka thaiñ naduh Mawdiangsnam, Umyiap, Langpih, Umtap, Umwali, Mawlan (A) bad Mawlan (B), ka dei ka jingjia ka ban pynsah jingkynmaw ha ka history jong katei ka thaiñ bad ha ka jylla hi baroh kawei, namar ka dei ka sien kaba nyngkong eh ba ki Khasi kin kylla phetwir ha la ka jong ka ri.
Nalor kata kumban pynkynmaw ïa ka miet ba ngiew ha kaba ki kynthei khynnah bad wat ki rangbah ruh, ki hap ban phet krad shi miet shi miet namar ka jingsheptieng ïa ki pulit Assam, ha kaba ki don ki longkmie kiba dang kha khunlung bad ki khunlung ki dang dap tang shi sngi ka karta bad don ruh kiba la arsngi lai sngi, hynrei u sohpet um pat dkut ha kaba ki hap ban shu rah ha kim kti bad syndong bha bad phet krad suki suki baroh shimiet.
Ha katei ka por, kawei na ki kynhun phetrieh ka la ïaid beit na ka lynti ïaid kjat shaphang shathie lam sepngi bad ki la leit sah miet ha shnong Nonglang kumba katto katne por. Kawei pat ka kynhun ka la ïaid beit beit shaphang shathie lam mihngi, kaba thmu ban pynpoi haduh shnong Mawrok, hynrei ynda ki la poi ha kawei ka jaka kaba la tip kum ka Kyndongei ki la sangeh noh bad sher dara hangta.
Ha kitei ki por ba jia ka jingjia, ki bor sorkar mar shu ïoh jingtip ki la phah wut wut ïa ki lad jingïarap kum u khaw, shini ki jaiñ ki nep bad ki jaiñ jri ban sher dara shi por. Nalor kata ka sorkar ka la phah tih surok naduh wah Tyrsung haduh shnong Kyrdum. Hadien ba ka sorkar ka la phah ïa ki lad jingïarap ki paitbah ki la sah ha katei ka jaka kumba katto katne por.
Ha kaba kum katei ka por, u (L) bah Hopingstone Lyngdoh MLA ka Nongstoiñ u la wan peit ïa ki bad u la bthah ïa ki baroh ba ki dei ban leit phai noh sha la ki shnong bad un sa phah da ki pulit ban leit shong ha Langpih. Kumta don napdeng ki paitbah kiba la leit phai biang sha la ki shnong ki thaw hynrei kim pat da sngew shngaiñ satia.
Ha katei ka por katei ka thaiñ kam don Syiem ne nongsynshar bad ka dei ka jaka kaba ki khot ka Raid kaba uno uno u briew u lah ban leit shong shnong, ban rep ban riang katba u lah hynrei um lah pat ban kam trai ïa ki jaka ki puta. Dei ruh ha katei ka por ba ka Khasi Hills Autonomous District Council ka la tyrwa ha u Sirdar ka hima Jyrngam ba un ïarap ban peit ïa ka synshr khaddar bad ki shnong I thaw hynrei u Sirdar ka hima Jyrngam um treh satia.
Hadien kata ka la tyrwa sa ha u Sirdar ka hima Nonglang Sirdarship ban pynpeit lem ïa ka synshar khaddar bad ki shnong ki thaw hynrei u Sirdar ka hima Nonglang Sirdarship ruh um treh. Ha kaba khatduh u (L) bah Hopingstone Lyngdoh ryngkat ka KHADC ki la tyrwa sa ha u Syiem ka hima Rambrai ba un ïarap ba peit lem ïa ka synshar shnong synshar thaw ha katei ka thaiñ, ha kaba u (L) Pa’iem Helikshon Syiem u Syiem ka hima Rambrai u la kohnguh ban peit bad synshar lem ïa katei ka thaiñ, ha kaba u Syiem ka hima Rambrai u la thung ïa u (L) bah Jessesingh Snar kum u Myntri bad la pynlong pura ïa ka kyrteng kum ka Raidmynsaw Rambrai Syiemship.
Haba kheiñ naduh utei u snem haduh mynta ka jingkylla phetwir jong ki paitbah katei ka thaiñ ka la kynjoh kumba sawphewsan snem kynthih. Te hato ka sorkar kan pyndep noh ne kan pynsahteng shuwa haduh ba ki paitbah ka thaiñ Langpih kin da ïoh ban rakhe ïa ka Golden Jubillee jong ka jing dap san phew snem jong ka jingkylla phetwir jong ki.
Lada ka sorkar kan pynsahteng haduh ba ki paitbah kin pynlong ïa ka jingrakhe ïa ka jingdap sanphew snem jong ka jingkylla phetwir, khlem artatien ba ka jingrakhe Golden Jubillee kan kylla long syndon ka madan thma, namar ki paitbah ha kane ka juk kim dei shuh ki ba dang sheptieng ïa ki pulit la ki dei ki jong ka jylla la jong ne ki jong kiwei pat ki jylla.
