Ki jingbam ki dei kiba lah ban treikam borbah ban pynum ka fat bad pynduna ka jingkhia bad ka jinghehkpoh. Ka jinglah ban pynduna ka jingheh kpoh kam dei satia tang ka jingkilat met gym. Hapdeng ka jingkilan met ka paw ba ka long kaba kongsan ban pynwan dur ïa ka met ka phad bad lah ban pynneh ïa ka koit ka khiah, ka long ruh kaba donkam ban shimkhia halor ki jait jingbam na ka bynta ka jinglah ban hiar ka jingkhia. Ki don napdeng ki katto katne ki jingbam kiba lah ban ai jingïarap halor ka jinglah ban hiar ka jingkhia bad jingsmat ka met.
Ka bynta ba kongsan tam ka dei ka jingjied ki jingbam ba dap da ka jingdon ki nutrient ba lah ban pynduna ka jingheh kpoh bad pynduna ka jingkhia. Ka jingjied ki jingbam kum ki jhur, soh, ki jingbam symbai, ki soh ehsnep, ki dai ki dei kiba paw halor ka jingïarap ha kane ka liang namar ki dei kiba jur ban don ka fibre, protein, bad kiwei de ki nutrient ba ka met ka donkam. Kine ki jingbam ki dei kiba ïarap ban tehlakam halor ka jingthngan bad pynneh sah ka jinglong kdang, kaba lah ban pynduna halor ka jingjied ki jingbam ba jur ka jingdon ka calorie.
Katto katner napdeng ki jingbam ba pynduna ka jingkhia:
Ki jhur Cruciferous : Kine ki jhur ki hap ha ka longïing ki jhur broccoli, u phul jyrngam, kubi ki long napdeng ki katto katne ki jingbam kiba lah ban pynhiar ka jingkhia bad don ka fibre. Ka jingjied kine ki jingbam ba jur ka fibre ka ïarap ban pynhiar ka jingkhia. Ki kynthei ki donkam ki jingbam kumba 25 haduh 30 gram ka fibre manla ka sngi.
Ki jhur sla jyrngam: U Tyrso, collards, Slaphur ki dei kiba dap da ka jingdon ki nutrient ka jingkynthup ban bam kine ki jingbam ka dei kaba aibor halor ka jinglah ban pynhiar ka jingkhia. Lait na ka jingjur ban don ka fibre, ki dei kiba dap da ka jingdon ki antioxidant, vitamin, bad mineral kum ka calcium kiba paw ba ki dei kiba lah ban pynum kloi ï aka fat.
Ki Rymbai bad ki jingbam symbai: Kine baroh ar ki paw ba jur ka jingdon lang ka protein bad ka fibre, ki arjait ki nutrient kiba la dep ban paw ba ki dei kiba lah ban pynneh slem ka jinglong kdang bad lah ban ïarap halor ka jinghiar ka jingkhia. Kine ki dei ruh kiba don ki starch kiba ai jingmyntoi shibun ha ka liang ka koit ka khiah, kynthup ka jingpynjanai halor ka jingdon ka insulin ha ka met bad ïarap halor ka jinghiar ka jingkhia. Ki jingbam symbai kum ki shyieng Bin kiba ïong, ki kidney bin ki long napdeng kiba jur ka jingdon ki nutrient bad kiba neh slem lada la buh ha ka rukom kaba dei.
Ki pylleng : Ki pylleng ki dei ki thymmei halor ka jingdon ka protein bad ka fat. Ki dei kiba lah ban shalan bad bsa ki nutrient kiba kongsan ba ka met jongphi ka donkam. Ka jingjied ban bam da ki pylleng khamtam ha ka bamstep, ka dei kaba lah ban ïarap halor ka jinghiar ka jingkhia.
Ki Dohkha Tuna: Kine ki long sa kiwei pat ki jait jingbam kiba don ka protein bad lah ban bam hapdeng ba phi pyrshang ban pynhiar ka jingkhia. Ka tuna ka dei ka dohkha kaba stang kaba paw ba duna ka jingdon ka fat bad ka calorie. Ka jingbujli da kiwei pat ki micronutrients – kum ka carb bad ka fat- da ki protein ka dei kaba ïarap ban tei halor ka dohksah kaba stang bad lah ban pynduna ka jingdon jong ka fat. la kdew ba ka jingkynthup kumba lai lyngkhot kane ka dohkhsa ka die kaba lah ban shalan kumba 24 gram ka protein, ba lah ban noh synñiang halor ka jingdonkam ka met ïa ka protein.
