Ki jingdih ba pyndonkam ki nongïalehkai sports ka ktah ïa ka koit ka khiah ki bniat

Nang bun shuh shuh ki khynnah samla lud ba dang khie dang san ki buh ïalade ha ka jingma na ka jingbam khñiang ki bniat bad kumjuh ruh na ka jingsngaid khleiñ na ka daw ka jingtynneng ban dih man la ka por ïa ki jait jingdih pynngat ba bun bha ka shini ba ju pyndonkam ki nongïalehkai sports kiba la heh la rangbah.
Ki stad wad bniah ka koit ka khiah la ong ki stad shemphang ba dei shaphang ka koit ka khiah jong ki bniat. Ka Cardiff University ka la lap ba 89% na ki khynnah Wales ba hapdeng ka rta 12 haduh 14 kiba la shah kylli jingkylli ki ong ba ki pyndonkam ia kine ki jingdih – ha kaba 68% na ki ki dih ia kine ki jingdih pyngngad la kumno kumno shisien ha ka shi taiew. Ki stad wad bniah ki la ong ba kiba bun na ki kmie ki kpa bad ki khynnah kim shym tip satia ba kine ki jingdih kim long kiba ïahap na ka bynta ki khynnah rit. Ka British Soft Drinks Association ka la ong ba kine ki jingdih umsoh ne jingdih pyngngad ki dei kiba la shna tang na ka bynta ban pyndonkam hadien ba la thait la jrem palat na ka jingtrei bor met.
Ki stad ka School of Dentistry, ki la jurip ïa 160 ngut ki khynnah ha ki saw tylli ki sul hapoh south Wales bad ki la lap ba kine ki khynnah ki shah khring ha kine ki jingdih namar kata ka jingmad ba thiang ka jong ki, ka jingtad dor bad kumjuh namar ba ki long kiba suk bha ban ïoh ïa ki, ki la myllen ban dih bad ka don jingktah ïa ka koit ka khiah.
Mar shiteng na ki khynnah ki la ong ba ki la dih ba ju pyndonkam ki nongdih ïalehkai sport kibala rangbah ha kano kano ka por ba ki sngew kwah ha ka jaka ban dih ha ki por ïalehkai bad tang 18% ki la kam ba ki dih ïa kine ki jingdih na ka daw kata ka jingpynkhlaiñ bor ne ka jingai bor ïa ki na ka bynta ban ïalehkai. Ki stad pule bniah ki la ong ba ki sngewkhia eh khamtam ba shi powa na ki khynnah ki la ong ba ki la thied ïa kine ki jingdih na ka bynta ban dihkai kum ka jingpynlut por ha kino kino ki jaka ba ki shongkai.
Ka Maria Morgan, kaba long ka senior lecturer halor ka koit ka khiah jong ki bniat ka la ong “ka jingthmu jong ki jingdih ba pynkhlaiñ bor na ka bynta ki riew ïalehkai ka long kaba la sngewthuh bakla bad kane ka jingpule bniah ka pyni shai ïa ka sakhi ba ki khynnah pule high school ki la shah khring ha kine ki jingdih ba bun shini bad ki jingdih ba duna pH, kaba ïalam sha ka jingnang kiew ka jingma na ka jingbam khñiang ne pyut ki bniat bad ka jingsngaid khleiñ.
Ka Faculty of Sport and Exercise Medicine (FSEM) ka kyntu na ka bynta ban shim ïa ka kyndon teh pyrkhing kaba khlaiñ bha halor ka jingpynshlur ïa ki khynnah ban dih ïa kine ki jingdih ba dei na ka bynta ki jingïalehkai sports. U Paul Jackson, uba long u President jong ka FSEM, u la ong “ki jingdih pyngngad na ka bynta ki jingïalehkai sports ki long kiba la shna na ka bynta ki riew ïalehkai kiba shim bynta ha kita ki jingialehkai kiba pynthait pynjrem bad pyndonkam da ka bor met. Ki don jingïadei ruh bad ka jingpyut bad hap bniat ha ki riew ïalehkai bad dei ban pyndonkamïia ki hadien ba la dep ai jingmut da ki kynhun ba dei peit na ka bynta ka koit ka khiah jong ki bniat bad ka koit ka khiah jong ka met jong ki. “Ka um lane ka dud ka la biang eh na ka bynta ban pyntngen ïa ki khynnah na ka jinglong tyrkhong ka met. Ki jingdih ialehkai sport ba bun shini ki long ki bym donkam satia na ka bynta ki khynnah bad kiba bun ki rangbah”, u la ong.
U Russ Ladwa, na ka British Dental Association, u la ong “ki jingdih ïalehkai sports ki long kiba kham ñiar ban long kiba bha na ka bynta ka koit ka khiah bad kaba pynïaid ïew ïa ki ha ki riew paidbah bad khamtam eh ha ki khynnah ba dang rit, ka long ka bym ïahap satia. Kito ki riew ïalehkai ba pyndonkam da ka bor met bor phad ki lah ban don daw na ka bynta ban pyndonkam ïa ki, tangba na ka bynta jan baroh ki buh pynban ha kata ka jingma kaba khraw na ka bynta ka koit ka khiah jong ki bad kumjuh ruh ïa ka koit ka khiah ki bniat”.
U Gavin Partington, na ka British Soft Drinks Association, u la ong ba ki jingdih pyngngad na ka bynta ki nongialeh kai sports ki dei kiba la shna ha kata ka rukom ban pyntngen ha ka por lane hadien ba la dep ïalehkai na ka jingthait jingjrem bad dei ban dih antad ïa ki. U la ong ba kine ki jingdih ki lah ban noh synñiang na ka bynta ka jingbun jong ki jingpyut bad jinghap bniat hapdeng kito ki nongïalehkai football ba pawnam. U la bynrap “ha une u snem ki kompany ba pynmih ïa ki jingdih pyngngad ki la mynjur ban ym pynbna paidbah ïa kino kino ki jingdih ba bun ka jingkhleh shini ha ki khynnah ba hapoh ka 16 snem ka rta lyngba baroh ki lad pathai khubor, kynthup ruh lyngba ka internet. Ka jingkut jingmut ba thymmai ka kynthup ruh ïa ki jingtehpyrkhing shuh shuh ïa ki jingpynbna paidbah ne pynïaid ïew ïa kine ki jingdih ha ki jaka ba don ki skul”