“Ki jaka jngohkai pyrthei ki lad kamai kajih ban ïeng ha la ki kjat”
Staising Kharbteng Thaiñthynroh, Lyngïong Lyngdohship Mawphlang C&RD Block

Ka jylla Meghalaya jong ngi ka dei ka jylla ba la kyrkhu ha ka liang ka jingriewspah ka mei mariang da ka jingdon ki lum kiba jyrngam, ki wah barit bad baheh, ki mawbynna, ki riat, ki kshaid, ki jaka ne view point ba lah ban ïohi kylleng sawdong khamtam haba shai ka suiñbneng, ki krem, ki ‘lawkyntang bad shibun kiwei kiwei ki bynta ba itynnad.
Ka jingdon jong ka jylla ïa kitei ki jingai sngewbha ka mariang khamtam ha kine ki bynta ka Rilum jong ngi ka long shisha ka nongmuna bakhraw ia ki nongshong shnong ha ka kamai kajih. Da ki hajar tylli ki don kum kitei ki jaka ba lah ban khring ïa ki nongjngohkai pyrthei la ki long na la ka jylla ne na shabar ka jylla bad wat na shabar ri, kiba long ka pliang ja ïa ki spah bad hajar tylli ki longïing.
Tang kum ka nuksa napdeng kiba bun ki jaka jngohkai pyrthei kiba lah ban kdew hangne ki long. Ka kshaid Elephant bad ‘lawkyntang Mawphlang (kaba u Myntri Rangbahduh ka Ri u Narendra Modi u la leit ïuhkjat haba u wan sha ka jylla ha ki snem kiba la leit), ka ‘lawkyntang Lyngïong (kaba u Lat barim ka jylla u Ranjit Shekhar Mooshahary u la leit jngoh ïa ka ha u snem 2012 ), ka dewlynnong Nongkhnum, ,ka pung Pamphyrnai, ka pung Thadlaskeiñ, ka pung Marngar, ka pung Umiam, ka Umshit ne Hot Springs, ka Golf Link, ka Nan Palok, u lum Shillong, u lum Mawthadraishain, u lum Sohpetbneng, u lum Kyllang, u lum Symper, u lum Nongsynrieh, u lum Kyrphei, ka Nehru Park, ka Aqua Park, ka Thang-kharang Park, ka Ïalong Park, Syntu Ksiar, krem Mawjynbuiñ, krem Syndai, lum Iawpaw ba don ruh ka krem hapoh jong u, ka wah Umngot, jingkieng Wahrew, ka kshaid Daiñ-thlen, ka kshaid Nohka-likai, kshaid Krangsuri, kshaid Nohsngi thiang, kshaid Wahrashi, kshaid Rynji, kshaid Khudoi, khoh Ramhah, jaka jngohkai kum ha Mawranglang, Maw-lynnong, Laitlum, Mawphanlur, Mawlyng-bna, Markham, Nongjrong, ki mawbynna ha Nartiang, jaka pynneh pynsah ïa ki dohkha ha Rohbah bad shibun kiwei kiwei ki jaka kiba ym lah ban jer kyrteng lut hangne.
Kaei kaba ngi lah ban sakhi ka long ba lyngba kitei ki jaka jngohkai pyrthei shibun ki khun samla, ki longkmie bad ki ‘riew rangbah ki lah ban ïoh lad ha ka kamai kajih ban long ki nongïalam lynti, ki nongdie dukan, ki nongbuh ïa ki ïing sahmiet, ki nongpynïaid ïa ki jaka ïeng kali, ki nongñiah kali bad kumjuh ki sengtreimon sngewbha ban pynïaid ïa kum kitei ki jaka (kum ka San Shnong Youth Welfare Organization kaba pynïaid ïa ka kshaid Elephant), ka lad kamai ïa ki shnong bad ki hima kum ka jingkyrshan ïa ki bad ïa ki ‘riew shimet kiba don ïa kum kitei ki jaka.
Ban pynurlong ïa ka jingjop ba pura ka kam jngohkai pyrthei ha ka jylla ka shong ha ka jingsngew-thuh jong baroh ki nongshong shnong ïa ka dor jong ka bad ka jingshimkhia ki nongïalam ha ki jingdonkam baroh. Ngi donkam ban don ki jaka sahmiet kiba paka ban seng da ki ‘riew shimet ne tnat sorkar ban pynsuk ïa ki nongwan jngohkai pyrthei na kylleng sawdong khamtam ha ki jaka ba don kitei ki jaka jngohkai, ban biang ki lynti syngkien ban suk ka leit ka wan, ki jaka sumar ba janai lada ki nongwan jngohkai pyrthei ki donkam ïa kano kano ka jingsumar ba kyrkieh, ka jinglong kloi ban pdiang sngewbha ne hospitality ïa ki nongwan jngohkai pyrthei bad kiwei kiwei ki mat kan khring shuh shuh ïa kiwei ban ïai tuid sha kitei ki jaka. Ka mynsiem tharai sniew da ki trai shnong ïa ki briew kiba na bar haba ki poi sha kum kitei ki jaka ne ha lynti ba ki leitphai sha la ki ïing ki sem jong ki lada bakla ka ktien ka thylliej kam dei satia ban poi sha u pud ka jingjrong kti ne ïalam sha ki jingjia ba sngewsih hynrei ban ai sha ki bor ka Aiñ lada ngi sngew artatien ia kum kita ki briew, khnang ba kan nym jingktah satia ïa ka jingshñgain ki briew na kylleng sawdong ban leit ne wan sha ki jaka jngohkai pyrthei ba itynnad ki ban kyntiew hi ïa ki jingmyntoi ki trai shnong jong ngi.
Ngi im ha ki sngi ba ngi hap ban ïeng ha la ki kjat ne self-reliant khlem da khmih lynti than tang ïa ki kam sorkar. Kumta ngi donkam ban pynjanai ïa ki jaka jngohkai pyrthei ha ka jylla baroh kawei, kum ka lad ban kyntiew ïa ka ïoh ka kot bad ban plie lad ha ka ïohkam ïohjam na bynta ki khun samla, ki longkmie bad ki ‘riew rangbah ruh kumjuh. Ka jingjop jong ka kam jngohkai pyrthei ka shong ha ka thong jong ngi iwei pa iwei ban ñiewkor ïa ka dor jong ka bad ban shimkhia ne focus ban pynjanai ïa kane ka bynta khnang ba ki phew hajar tylli ki longïing longsem kin phuhmut phuhmat da ka jingkmen ban kyrshan ïa ki ïing ki sem jong ki na ka kamai ba ki ïoh lyngba kane ka tnat ne sector.
Kawei ka nuksa ïa ka jingmyntoi ki jaka jngohkai pyrthei ba ngi lah ban sakhi ka long ha Laitlum bad ha kiwei ki jaka ruh kumjuh ba kumno ki trai shnong ki ïoh ïa ka lad kamai kajih da ka jingioh bynta ha bun ki liang bad kane hi ka sakhi shai ba ngi dei ban buh ïa ka thong ban pynjanai ïa ka kam jngohkai pyrthei ha ka jylla jong ngi khnang ba ngin lah ban ïeng ha la ki kjat bad ba ka jylla jong ngi kan kiew shaphrang ha bun ki liang.