Ki hok longbriew manbriew ki dei ki jingmut ba suhthied ha ki jingsyllok ba manla ka sngi: Marcuise
Shillong, Nohprah 11: U Myntri ka tnat PHE, Housing, bad Soil & Water Conservation u Marcuise N Marak u la banjur da kaba ong ba ki hok longbriew manbriew kim dei kiba ym lah ban ktah ne ïohi hynrei ki dei ki jingmut kiba la suhthied ha ki jingïasyllok ba manla ka sngi.
Ïa kane u la ong ha ka prokram ba la pynlong da ka Meghalaya Human Rights Commission (MHRC) kum ka dak ban rakhe ïa ka International Human Rights Day 2025.
U Marak u la banjur halor ka jinglong kongsan jong ki nongshakri paidbah ban pyndep ïa la ki kamram da kaba burom bad ba ïaid beit, haba u la pynpaw ruh ka jingïaroh ïa ki pulit bad BSF kiba la ai ki jingïada ïa ka kyrdan jong ki paidbah.
Haba ringdur na ka jingim jong u Nelson Mandela, u la kyntu ïa ki samla pule ban pynmlien ïa ka jinglong kaba shlur bad ban ïeng na ka bynta ka hok.
U Myntri u la batai ruh halor ki kam ba la sdang da ka sorkar kaba thmu ban pynkhlaiñ ïa ki hok tynrai (fundamental rights) bad ban pynbha ïa ka jinglong jong ka jingim, kynthup ïa ka CM Elevate Scheme, Focus and Focus+ na ka bynta ban kyntiew ïa ka ïoh ka kot, nangta ka jingthaw ïa ka Meghalaya Climate Council, bad ban pynlut ban pule bad ban tip ïa ki kam digital bad ki jingdonkam ki lad jingtei halor ka pule puthi.
U la pynkut da kaba ai jingmut ba ïa kum kine ki prokram ban rakhe ïa ka sngi ki hok ki longbriew manbriew dei ban pynlong sha baroh ki district jong ka Meghalaya ban pynthikna ba kin long kum ki lad jingpynsngewthuh paidbah.
Ka Dr Vasanthi Vijayakumar, ha ka jingkren ka la banjur ïa ka jingkitkhlieh kaba long salonsar ban sumar ia ki briew da ka jingburom, khlem da peit ïa ka jinglong jong ki ne ka jingngeit. Ka la kren halor ka jingïaid lynti jong ka jingim ki briew kiba mad da ki jingeh kum ka jingduk, ka jingbym ïaryngkat ha ka jinglong kynthei shynrang, bad ki jingshah ïuhroit bad ka la banjur halor ka jingdonkam ban bteng ki jingpynsngewthuh paidbah, ka jinglong ba sngewthuh bad sngew synei lang bad kumjuh ruh ka rukom treikam kaba ïaid beit ïaid ryntih.
Haba kren lamphang u Bah H Nongpluh, dkhot ka MHRC, u la pynpaw ka jinglong kongsan ha ka pyrthei ia ka 10 tarik mynta u bnai hadien ba la jied ïa ka Universal Declaration of Human Rights (UDHR) ha u 1948 bad ka jingsarong jong ka jingnoh synniang ka India ban shna ïa kane ka UDHR.
U la pynpaw ïa ka jinglong kongsan bad ki jingtreikam jong ka MHRC naduh ba la seng ha u snem 2016, bad ki kam ka Commission ban pynthikna ba ki tnat sorkar ki dei ban bat ïa ki hok katkum ka riti synshar ka ri bad ban leh katkum ki jingmynjur jong ka Commission.
Ha kane ka sngi ki la don ki jingrwai pdiang sngewbha bad ki prokram kolshor da ki samla pule na ka Captain Williamson Sangma State University bad Female Health Workers Training School, Rongkhon bad kiwei kiwei.