Kam itynnad ba ki Political Party kin ïa tyngkhuh bad ki Dorbar Shnong

Babu Kular Khongjirem

0

Ha ka sien kaba nyngkong eh ba ngi ïohi ha ki kam politik ha ka jylla jong ngi ba ki political party kin ïa tyngkhuh bad ki bor pynïaid shnong, pynïaid thaw, ki bor Raid, ki bor Hima khamtam ha ka por elekshon.
Ki bor pynïaid shnong ruh ki don la ka bor synshar laitluid (autonomous body) kumba long ka District Council khamtam haba la wanrah ka Parliament ïa ka jingpynbeit thymmai (Amendment) halor ki Panchati Raj System. Kane ka election MDC mynta u snem 2025 ka la ïa tyngkhuh bad jia ryngkhat hapdeng ka eksamin phainal ba la pynïaid da ka Meghalaya Board of School Education (MBoSE) ha ki kyrdan SSLC bad HSSLC. Don ruh ki khynnah kiba la kham heh ka rta, ki la ïoh ruh ban don bynta ha ka jingthep vote wat hapdeng ki eksamin ki jong ki. Don ruh kiba pynleit jingmut shisha triang ha ka jingpule jong ki khnang ba kin poi kham shakhmat.
Ki paidbah bad ki kmie ki kpa ki khmih lynti ba ka Sorkar, ki political party, ki shnong ki thaw, ka imlang ka sahlang baroh kawei kin pyrkhat kyrpang ban ïarap lem, ban ai mynsiem lem bad ban wad ïa ki lad ki lynti kumno ban kham lah shuh shuh ban kyntiew ïa ka jingpas bha ki khynnah khamtam haba ngi ïohi ïa ka jinghiar arsut ka pule puthi ha ka jylla jongngi nalor ka jinghiar ka percentage jong ka jingpas ki khynnah ha ki Public/External Exam ba la pynïaid da ka ka MBoSE manla u snem.
Kaba phylla pat, phewse, ka long ba ka party kiba ki paidbah ki khmihlynti ba ka dei ka party kaba don bun eh ki nonghikai ba stad bad ba kham shemphang, ka party kaba don bun ki Asst Lecturer, ki Professor, ki Faculties bad kiwei kiwei kiba dei ruh ki nongsaiñdur ïa ka lawei jong ka pule puthi jong ki khynnah, kiba ngi khmihlynti ba kin long kiba pyrkhat lem ïa ka bit ka biang bad jingmyntoi ki khynnah, kin pyrkhat bad leh politik pynban ïa ka lawei ki khynnah tang na ka bynta ka jingïohnong politik jong ki. Imat, tang ban jop elekshon, lada phiel lut ki khynnah ruh ym lei lei.
Ngi ïohi ruh ba ki don ki shnong kiba kwah pynlong ïa ki Common Platform ïoh ka ktah bad pynktha jabieng ïa ki khynnah ha kum kane ka por ba la jan ki eksamin namar ka dei ka por (critical time) ban rai ïa ka pas ne ka phiel jong ki. Ngi ïohi ruh ba don pat ki shnong kiba rai ban pyrshah ban leit thep vote kaba long pyshah ïa ka hok thep vote (voting right) jong ki paidbah. Kaba kham ithamula shuh shuh ka long ba don ki kynhun shnong bapher bapher kiba la ïa rai bad pynpaw shai kdar ban kyrshan tylli tyllan tang sha uwei u kyrtong jong ka party uba ki kwah ban pynjop ïa u. Kane leilei ka la pynkheiñ lypa pylleiñ pylleiñ ïa ka hok thep vote jong ki paidbah ne Secret Ballot (secret voting).
Lada ki political party ki byrngem ban ai mukotduma, ki dei ban ai lang solonsar khlem leh shiliang ïa kino kino ki Dorbar Shnong. Lada leh tang ïa kawei, kata, kam itynnad satia. Lada ki political party ki la ïatyngkhuh lypa bad ki bor pynïaid shnong ha shwa ban long elekshon ynda la jop lei la i sheptieng ïoh ki nang leh beiñ, ñiewbeiñ, kin leh bym salia bad leh khla katba mon ïa ki bor pynïaid shnong (traditional institutions).
Lada ka long ha kata ka rukom, ki ban ïap dei ki paidbah namaba ka ktien ka maham lada ïakhun ki hati nang ïap pynban ki phlang.

Leave A Reply

Your email address will not be published.