Shillong, Jymmang, 29: Na pdeng ki ophis sorkar, ka ophis jong u District Transport Officer (DTO) khamtam ha Shillong ka dei kaba i thamula tam haduh katta katta kaba kylla long kum ka ophis jong u/ka riew shimet bad ka ophis kamai spah beaiñ jong ki riew thrang spah. Kane ka ophis ka la kylla long ka ophis kamai spah beaiñ mynta lah da ki phew phew snem kat kum ka jinglap bad ka jing shem kiba bun ki riew paidbah.
Lehse phin sngew kyndit haba nga ong ba ka Sorkar ka dei ban kheiñ beaiñ ïa ki dalal hapoh ka ophis DTO bad lehse bun napdeng jong phi phin sngewmong halor kata. Hynrei ïa ki jingshisha ym dei ban len ne ban buhrieh namar ïohba ka kylla long kaba sniew hadien habud. Kumta ban kham ïa sngewthuh to ngin peit ïa ka jing batai lyngkot halor ka jinglong jingman ha katei ka ophis.
Haba ki paidbah ki leit donkam ha ophis jong u DTO, kham bunsien dei ki Dalal kiba hakhmat hakhmat ban leh mynleh kum ki nongtrei ophis. Kine ki Dalal kham bunsien ki shong ha ki shuki kum ki nongtrei ophis bad ki leh shalak kum ki ‘seiñ puh thik thak. Haba ki paidbah ki ong ban leh kot kali (renew/transfer bad kiwei) kine ki Dalal ki kloi ban kynrup ktien da kaba ki ong ba hap ban leh kumta kumta…. Haba ki paidbah ki la ngop ha ki thylliej ba pnah jong ki Dalal, ki la shuh lor ei ka pisa kha-ma-kha. Nuksa, i jinglut iba tang T. 300 ki Dalal ki ong ba hap ban siew haduh T. 2,500 (Ar hajar san spah) tyngka bad kumta ter ter.
Haba leit leh kot kali ki bym pat tip bha, ki Dalal ki padiah kum ki sim lorni bad ki batai ba hap donkam kata kata ka kot. Haba ki paidbah ki la lah ban pynbiang ïa kita ki kot katkum ka jingdonkam bad ka jingbthah ka tnad Transport, ki Dalal kham bunsien ki ong ba hap donkam sa kata kata ruh, kaba ki shu thaw nia hangto hangto tang ban pynbiej ïa ki paidbah khnang ba ki paidbah kin sngew king khlieh bad kin sngew bunkam bad ba kin phah leh ne phah ïarap pynleh ha ki Dalal. Dei hangne ïoh kamai jem ki Dalal jhor. Kane ka long katkum ka jingshem jong nga shimet. Ha kaba nga leit ban leh kot kali kaba dei ban siew tang T. 300 bad kata ka Dalal kaba shong shuki kum ka nongtrei ka pan haduh T. 2500 bad ïa kane ka jingleh buit tuh ki Dalal nga sa tip kham hadien ba nga la wad jingtip katkum ki kyndon/dor jong ka tnad Transport.
Ym dei tang ma nga, uba lap ïa kane, byllai ki briew ki la lap na ki por sha ki por bad kane ka kam beaiñ ki Dalal ka dang jia haduh kine ki sngi kiba mynta.
Ym tang kata, katkum ka jingïoh jingtip na ki briew kiba ju leit donkam ha ophis DTO manla ka por ki ju lap ba ki Dalal ki leh kum ki nongtrei ophis bad bun ki kam kiba dei ban trei ne leh (operate) da ki nongtrei ophis ne nongtrei Sorkar, hynrei la trei da kita ki Dalal. Hooid ïa kane ym lah ban ong haduh katno ka long kaba shisha, hynrei lada ka long shisha kumta bad lada don kiba lap ba ka jia shisha kumta dei ban ujor da ka lynti jong ka aiñ kum ïa kita ki briew.
Ka daw kaba kum ki riew paidbah ki dei ban ujor ïa kum kita ki Dalal bad ïa u DTO lada jia ba ki lap ba ka long kaba shisha ba kita ki Dalal ki trei kum ki nongtrei Sorkar ka long ba ki riew paidbah kim lah ban trei ïa kano kano ka kam Sorkar ha ki ophis Sorkar khlem da shah jied da kaba ïaleh lyngba ki eksamin bapher bapher. Kane ka jingïohlad jong ki Dalal ban trei ïa ki kam ha ophis jong u DTO ka long pyrshah ïa ki kyndon aiñ jong ka Sorkar. Ym tang kata, ka jingtrei beaiñ ki Dalal ïa ka kam ophis ka la pynduh noh ïa ka hok jong kiba bun ki samla wad kam kiba la pyndep ïa ki jingpule bad ki jingpyntbit (training) bapher bapher. Ha ka jaka ba ka Sorkar kan pynrung nongtrei shuh shuh ban pyndap ïa ki Post ba dang duna, hynrei ka jingdon jong ki Dalal ban trei ïa kata ka kam ka la khanglad da shisha ïa kiba bunbah ki samla wad kam ha poh ka jylla ka jong ngi.
Nga ju lyngngoh ruh ba balei kito ki nongtrei Sorkar kiba shong trei ha ophis DTO kim ong eiei haba ki Dalal ki padiah hakhmat hakhmat ban batai ïa ki jingdonkam jong ki paidbah bad kiba leh bad shong sahuh ha ki shuki kum ki nongtrei Sorkar? Hato kane kam dei mo ka jingdonkti lang jong ki nongtrei Sorkar hapoh ka ophis DTO naduh uba rit haduh uba heh? Lada ki don kti lang, ka Sorkar ka dei ban pynshitom ïa ki katkum ki kyndon aiñ khnang ba ki kam beaiñ, kam thok kam shukor bad ki kam tuh kam thiem kin ym ïoh lad ban bsuh khlieh ha ki ophis Sorkar bad ha ka imlang sahlang jong ka jylla jong ngi.
Para ri baieid, hato phi lah juh lap mo ha kiwei kiwei ruh ki ophis Sorkar kiba long kumne kum ha ka ophis DTO? Nga tharai kam juh kham don koit kum kata ha kaba u riew paidbah ne u bym trei ophis u leh kum u nongtrei ophis, shong shuki kum u nongtrei ophis, batai stad ïa ki kam kum u nongtrei ophis haba wan donkam ki riew paidbah. Ha kiwei kiwei ki ophis, dei tang ki nongtrei ba la ithuh da ka Sorkar kiba don hok bad kiba donbor ban leh ïa ki kam ophis ne ban batai ïa ki jingdonkam ha ki ophis haba ki paidbah ki leit donkam. Te balei ka jia khyllah kumne tang ha ophis DTO!!!
Hooid, don kiba ong ba ka kham pynbun kam bad pynslem por shisha ha ophis DTO ban leh ïa kino kino ki kam/kot ba hap ban leh kata kata…. Hynrei haba wad bniah ïa ki daw tynrai kham bunsien ka jingpynbunkam bad pynslem por ka dei tang ka buit ban kamai spah beaiñ da ki Dalal bad ki nongtrei ophis. Balei nga ong ka dei tang ka kam kamai spah beaiñ da ki Dalal bad ki nongtrei ophis! Ka daw ka long ba lada ai/siew da ka pisa ha ki nongtrei ne Dalal kata ka jingbunkam ne ka jingpynbunkam kam don satia. Lada kata ka kam kaba donkam shisha ban hap leh kita ki jnit ki jnat, balei pat tang shu ai da pisa ka lah long beit ka kam khlem da donkam ban leh kita ki jnit ki jnat? Haba ïa kita ki jingpynbun-kam lah ban shu ai tang da ka pisa, hato kam dei ka buit kamai spah beaiñ?
Hooid i don i jingbunkam khyndiat khynsoit ha ki khep ki khep, kumta ka Sorkar lyngba ka tnad Transport ka dei ban pynsuk bad pynkloi ïa ki paidbah haba ki leit donkam ïa kino kino ki kam kumba leh lem ha kiwei kiwei ki tnad Sorkar ruh bad ka dei bna buh da ka por ba ki nongtrei ki dei ban pyndep ïa kata ka kam hapoh kata kata sngi, kam dei ban ailad ïa ki Dalal ne nongtrei ophis ban leh ki kam beaiñ bad ka dei ban rat dyngkhong shi syndon ïa kum kine ki kam beaiñ.
Kumba la kdew sha khmat, ki Dalal ki kamai spah/pisa beaiñ haduh katta katta kaba la ktah haduh katta katta ïa ki paidbah bad ka jingleh jong ki kum ki nongtrei Sorkar kala pynduh ïa ka hok jong ki samla wad kam ban ïoh rung kam na kane ka tnad Sorkar. Ha ka jingshah, lada ki kam ki bun kiba donkam ban trei ha kane ka ophis, ka Sorkar ka dei ban thaw (create) shibun ki Post na ka bynta ka jing myntoi lang ki samla wad kam bad ka jingpynsuk ïa ki paidbah kiba ju leit donkam na ki por sha ki por.
Nga tharai ym da donkam ban da batai kham jrong ne kham bniah halor kane ka jingjia namar ki paidbah kiba ju leit donkam ki tip bad shem kham bha. Kumta, halor kitei ki daw bad ki kam beaiñ ba la kdew haneng, donkam kyrkieh ïa ka Sorkar ba kan kheiñ beaiñ ïa ki dalal ha ophis DTO bad ban pynshitom/weng kam ïa kito ki nongtrei kiba don kti lang ha kitei ki kam beaiñ.
