Jowai, Lber, 24 : Ka jinglehkmen Rongkhli jong ka Raid Nongtalang ïa kaba la pynkhreh bad pynbit pynbiang da ka Kur Pohsnem ka la poi sha kaba kut mynta ka sngi 23 tarik u Lber 2023. Kane ka jinglehkmen ka la long hadien ba kano ka kur ne ka Raid Nongtalang kim shym la lah shuh ban pynlong Rongkhli la bun snem mynta. Lah ban pynkynmaw ba ka jinglehkmen shad Rong Khli ka la thud bad hadien jong ka snem 1986 la lah ban pynlong biang tang haduh ka snem 2003 ïa kaba la pynlong da kane ka juh ka kur hadien 17 snem. Hadien nangta la lah ban pynlong satang artylli ki Rong Khli da kiwei pat ki kur tad haduh mynta.
Ka daw ba ym lah satia ban pynlong thikna ïa ka Rongkhli ka dei namar ba ka ïatakhuh bad ka aiñ. Hadien jong ka jinglehkmen kaba la rah mynsiem ïa ki riewngeit bad ïa u shnong u thaw, u Kñi jong ka ka kur pat u hap ban leit hajir man ka por sha ïingshari na ka bynta ka mukotduma kaba mih na kine ka Rongkhli kiba ki la pynlong. Ha ka jingkut jong ka jingkmen, ka sdang pat ka jingjynjar ban leit hajir sha ïingshari ïa ki trai kur. Haoid ki don kiba kylli balei ba ka aiñ ka pynthud ïa kaba la ju pyndep kum ka kam niam naduh hyndai? Ñiuma kata ka dei ka jingkylli kaba dei hynrei kaba ymdon pat ïa ka jubab. Mynshuwa ki briew ki kñia da u briew ruh, hynrei katba ka por ka nangïaid bad u briew ula nangshai nangsngewthuh ula ieihnoh ïa kaba mynta u sngew ba ka long kaba pyrshah.
Dei halor kane ka nongrim ba ka kur Pohsnem ka la pyrkhat sani bha bad ban ïa kaba kumne shi kumne kan thud ne kan sangeh ka jinglehkmen Rongkhli, ki wanrah ïa ka jingmut kaba thymmai ba ha ka jaka ba yn pyndonkam da u khla shisha, ki la shim tang ïa ka “ka maiñ ne ka rngiew jong u khla.”
Ha kane ka kynti khlem da pynduh ïa ka nongrim tynrai, ka jingleh kmen Rongkhli ka long ban burom ïa u khla uba la ïap naduh mynshuwa. Kawei na ka jingbatai balei ban pynlong shad Rongkhli ka long ba ka kur kaba la kum pynïap khla, ka hap ban ai ka dan ka kuna da ka niam bad ka shad rong. Namar kata ka jingïap jong u khla kam ju long lehnohei, ka paw ba ki briew ki tep bad burom kumjuh ïa u khla uba ki la kum pynïap. Ki la don bun ki khla kiba ïap bad ki la burom kumne naduh mynshuwa, kaba ka kur kam pat lah satia ban pyndep ïa ka niam. Ha kane ka kynti ruh la pyndonburom tang ïa ki shyieng jong une u khla uba la ïap bad tep naduh mynshuwa bad ha ka sngi “Tymmet khli” ba pynrung khla la wanrah tang ïa kane ka sah jong u khla ban thep hapoh jong ka dur khla kaba la shna.
Ka jinglehkmen ka la sdang da ka jingpynrung ïa kata kaba sah jong u khla na ka liang jong ka “Phlong shepshngai” bad wanrah ïa ka ka Rymmusan ha kaba ki samla shynrang ki la ïa shad hapdeng jong ka ksing ka bhuri haduh ban da shai.
Ha ka sngi kaba bud pat ka dei ka sngi pastieh jong ki samla shynrang ha kaba hadien ba ki la ïalum paid ha Rymmusan, ki la wan sha ka ïing jong ka kur Pohsnem kaba ha kane ka kynti ka dei ka kur kaba pynkhreh, kaba pynbit pynbiang ïa ka Rongkhli ha ryngkat ka jingïatreilang bad ka raid Nongtalang. Ha khmat ïing ka Kur Pohsnem nyngkong la sdang ïa ka jingïashad paidbah ki rang pastieh kiba la riam bha ha ki khor ki khriam, hadien la sdang sa ka jingïapastieh para marwei ïa kaba la sdang hapdeng u nongmihkhmat na kiwei pat ki Kur Pohsnem pyrshah ïa uba mihkhmat ïa ka “mia sni” ne ka ïingheh jong ka kur Pohsnem. Nangta bud sa ka jingïapastieh para marwei hapdeng ki 6 kur kiba long ki nongseng jong ka shnong Nongtalang bad bud pat sa ki kur kiba wan hadien.
Hadien bala dep ka jingpastieh para marwei bad ka duwai ka pirat, ki rangmastieh ki rah ïa u khla bad ïaid pat sha ïing jong u Lyngdoh bad hangne ruh kumjuh hi ka sdang da ka jingshad pastieh paidbad bud pat sa ka pastieh paramarwei. Hadien ka jingshad pastieh hakhmat ïing u Lyngdoh la rah ïa u khla haryngkat ka shad mastieh sha ka “Phlong shep shangai” bad hangne ruh ki samla shynrang ki la ïashad ïamastieh bad nangne pat ki leit sha ka “Phlong shloh shngai” bud sa ka shad ka mastieh bad hadien bala pyndep ïa ka niam ka rukom la buh noh ïa u khla hangta bad u paid ula leit phai shala ki jong ki ïing.
Ynda janmiet pat ka la dei saka por ba ki samla kynthei kin hiar ha madan ban shad ha ka shad kaba ngi khot ka shad “ka lang”, ki kynthei na ka shnong baroh kawei ha ki khor ki khriam ki ïashim bynta ha ka ka lang haduh ban da shai.
Mynta ka sngi ruh kaba long ka sngi balai bad bakhatduh, ki kynthei ki la ïashim bynta biang ha ka shad ka lang haduh ban da shai ban pynkut artad ïa ka shad Rongkhli jong une u snem. Ka jingkyrpang jong kane ka shad rongkhi ha kane ka snem, ka pynpaw ba ka shad Rongkhli kam dei eh shaphang ka u khla uba kynja doh, hynrei u khla uba kynja mynsiem ne u khla uba ha ka mynsiem (the spirit of the tiger or the tiger in the spirit?
