U Marshall Berman u ong “Phi lah ban ym sngewtynnad ïa ka Politik, hynrei ka Politik pat ka sngewtynnad ïa phi.” Kaba mut ba kum ki briew kiba im ha ka imlang sahlang ngim lah ban kiar na ka politik. Kito kiba ong ba ‘ni nga te nga ngiah bad ngam ju kwah ban ïa shim bynta ha ka politik ki sngewthuh bakla ba ka saiñhiman sima ka dei shibynta jong ka imlang. Namar ba ka dei ka bynta jong ka imlang sahlang ka dei ruh shibynta jong ka jingim jong ngi. Namar kata lada ngi kwah katno katno ruh ngin ym lah ban kiar na ka politik namar ka don ha man kawei pa kawei ka kam kaba ngi leh.
Ki don ruh kiba ong ba ka politik ka dei ka kam kaba jakhlia, hynrei ka jingkylli kaba mih pat ka long mano bala pynlong ïa kata ka politik? Hato ym dei ngi hi kiba don bynta ha ka politik namar ba ngi dei ma ngi ba jied ïa ki nongmihkhmat jong ngi. Namar kata haba ka don ka jinghiar arsut ha ka synshar ka khaddar hapoh ka jylla, hato ngim dei ban kynnoh nyngkong ïalade ïa kaei kaba jia ha Meghalaya mynta.
Nga tharai dei halor kane ka nongrim ba ka Khasi Jañtia Church Leaders’ Forum ka shim ïa ka sien jam ha kane ka kynti ban tuklar ha ka kam saiñhima sima jong ka jylla. Ka jingkhot jong ka KJCLF ïa ki nongïalam jong ki seng saiñhima sima ban ïatai halor kane ka kam ka dei ka jingjam ha ka jingïaid lynti kaba dei. Hynrei kam dei pat ban kut tang hangta namar ka dei tang u mawmer uba nyngkong jong ka jingïaidlynti kaba jrong.
Ngi donbok ba ka rukom synshar hapoh ka ri jong ngi ka dei da ka synshar paidbah. Ka synshar paidbah ka dei ka sorkar u paidbah da u paidbah bad na ka bynta u paidbah bad ka jingkylli ka long hato u paidbah u ïashim bynta shisha ha ka kam synshar khaddar? Kane kaba ka KJCLF ka la leh ka dei ka jingpynthikna ba u paidbah la ka long ha kano kano ka dur ruh u ïashim bynta ha ka synshar paidbah
Ka jingkylli ka long hato kam dei ka jingshisha ba ka jingïashim bynta jong ngi ha ka synshar paidbah ka kut tang ha ka por ilekshon? Hato kata ka dei ka jingmut kaba shisha jong ka synshar paidbah? Lada ka jylla kan nangroi bad ka synshar khaddar kan bha, ngi donkam ïa ka jingïashim bynta jong u paidbah baroh ha ki bynta jong ka jingsynshar bad ha ki por baroh. Ngi shah lehbeñ bad shah ieihbeñ bad sahkut ka roi ka par ha ka jylla bad ki thañ jong ngi, ka dei namar ba ngi ïashim bynta ha ka synshar khaddar tang ha ka por ilekshon. Ha ki sansnem linter ngi shah ba ki nongsynshar kin leh katba mon khamtam ha kaba ïadei bad ka roi ka par. Ngim lah ban shu sahkut kumne bad aiwai ïa ka kam pynroi tang ha ki nongsynshar kiba ngi jied, ngi dei ban ïashim bynta ha ka synshar khaddar khnang ba ka synshar khaddar ha ka jylla jong ngi kan long kaba jop.
U Heraclitus u ong “Ka don tang kawei kaba ïaineh ha ka pyrthei bad kata ka dei ka jingkylla”. Ka por ka la dei eh ïa ngi ban kylla bad lada ngim pdiang ïa ka jingkylla ne kylla lang bad ka por, ngin shah ieih shadien. Namar kata ngi dei ban ïa ïaid lang bad ka por bad kylla ban wanrah ïa ka jingkylla ha ka jylla bad ha ka imlang sahlang. Kumba ong u Mahatma Gandhi, ale ngin long kita ki jingkylla kiba ngi kwah ban ïohi ha ka jylla ka jong ngi. Ka jingkhot namar kata ka long ban wan rah ïa ka jingkylla bad ka jingkylla ka dei ban sdang na ngi iwei pa iwei.
