Ka jinglaitlud na nyngkong eh, dei ka jinglaitlud ka ri Khasi na ki Dohlieh

Ngi la poi bad ngi la pyndep biang ban rakhe sa ïa kawei pat ka sngi jong ka jingrakhe ïa ka jinglaitluid kaba 79 ha ka ri India bad hangne, kaei kaba donkam, ka long ba ngin sngewthuh shai, ba ka jingïoh laitluid kaba nyngkong eh, ka dei ka jinglaitluid jong ka ri Khasi, na ka synshar ki dohlieh bad haba ngi kren ïa katei ka mat, ngim dei ban klet ïa U Tirot Sing Syiem bad U Woh Kiang Nangbah, U Wickliffe Syiem, U Syiem Bormanik, kiba dei ki khlawait jong ka ri Khasi lem bad shibun kiwei pat ki dap shynrang jong ki Hima Khasi bad ka sorkar jylla, ka dei ban sei noh bak bak ïa ki khanatang shaphang kitei ki dap shynrang, kiba don bynta ha ka jingïaleh ïa ka jinglaitlud na u dohlieh, ha kitei ki por.
Ka jingïasoh jong ki Hima Khasi bad ka India, ka dei sa kawei ka bynta bad haba ki don kum kine ki sngi jingrakhe, ka donkam, ïa u paidbah balang ka ri Khasi, ba un bate ha ki ar bynta bad ban pynïaid ïa ka mat jong ka jingïakren, khnang ba ki khun samla kin sngewthuh shai nangne shakhmat, bad ba ka histori kan nym dkut shiteng.
Nangta ka donkam ruh ban ïathuh ïa ki khun samla ïa ka jingshisha, ba ka jingïaleh laitluid jong ki Hima Khasi, kam dei halor ki jingïakhih ba la ïalam da U Mahatma Gandhi nangta lem bad kiwei de kiwei ki riew dap shynrang jong ka India, hynrei ki dei kiba ktah hi ïa kane ka ri Khasi jong ngi, kum ka jingthombor ki shipai phareng ïa ka Hima Khadsawphra ha ka jingshim jaka puta, ka jingleh pohjait pohrati jong ki, ïa ki kynthei Khasi bad kine ki dei ki katto katne tylli ki mat, kiba paw shai, lada dei ha ka Hima Khatsawphra lane ha ri lum Jaiñtia, ha kaba U Kiang Nangbah, u hap ban pha ïa la ka jingim.
Ha kine ki sngi, ngi ïohi, ba ka jingïakren ka jubor bha ha India, halor kiei kiei ki mat, kiba jia naduh ki 500 ne 1000 snem mynshwa bad nangta naduh ka por jong U Pandit Jawaharlal Nehru, nangta ka Indira Gandhi bad kumta ter ter bad kumta kam long kaba bakla, lada u paid Khasi ruh un tip, ïa ki jingshisha, kiba ïadei ïa la ka jong ka ri bad ka jaitbynriew kaba dang 79 snem mynshwa bad kumno ba ki nongïalam jong ka ri India ha kitei ki por, naduh U Jawaharlal Nehru bad kiwei ki nongïalam ki la wan khroh wan kjor ïa ki rangbah Khasi, ba kin don lang ha ka ri India ba ïar bad nangta sa ki soskular, kiba la ïateh lok ha kato ka por, katkum ka Instrument of Accession bad Annexe Agreement 1948.
Kumta ïa kine ki jingshisha baroh bad ki jingim ki riewshlur bad riewkhraw jong ka jaitbynriew Khasi Jaiñtia bad Garo ba la donkam ban buh ha ki jingthoh ba kyrpang bad kumjuh ruh ba ka Sorkar kan leh eiei ruh halor kane ka bynta ha kaba ki pateng ban wan bad ki longdien mandien kin tip bad ïohi bad lah ruh ban ong ba ladei ruh ban shna da ki phlim na ka bynta kine ki riewkhraw ka jaitbynriew, ym tang ban shushna ïa ki phlim kiban wanrah pynban ïa ka jinghiar dor jong ka burom akor kaba la suit la shor naduh ki por jong ki longshwa manshwa.