Ka jingkyrni ïa u drok, ka daw jong ka jingbym shngaiñ bad ka jingjyllei ki kam sniew; ong ka DC SWKH

Mawkyrwat Jylliew 24: Ka Deputy Commissioner jong ka South West Khasi Hills District, kong C. Kharkongngor, IAS ha ka jingkren jong ka kum ka kongsan ha ka jingïalang ban rakhe ïa ka sngi pyrshah ïa ka jingdih bad khaïi ia u drok kaba la ju rakhe manla u snem ha shityllup ka pyrthei ha ka 26 tarik Jylliew ka la pynkynmaw da kaba ong, “Ka jingkyrni jong ka jingdih drok ka dei kawei na ki daw jong ka jingbym shongsuk shongshngaiñ bad ka jingjyllei jong ki kam sniew ha kylleng ka pyrthei”.
Ïa kane ka jingrakhe la pynlong mynta ka sngi ha Multipurpose Hall DC’s, South West Khasi Hills District da ka ophis jong ka District Social Welfare Officer (DSWO), South West Khasi Hills District ryngkat ka jingiatreilang bad ka Meghalaya Aids Control Society (MACS), ka Synjuk ki Seng Samla Shnong (SSSS), South West Khasi Hills District bad ka Life Care Foundation kaba ka phang pdeng jong ka ka long, “Ka jingeh bad ka jingsniew ba u droks u wanrah ha ka koit ka khiah bad ha ka longbriew manbriew”.
Haba bynrap shuh shuh ïa ka jingkren ka Deputy Commissioner, South West Khasi Hills District, kong C. Kharkongngor, IAS ka la ong ba ka jingkyrni jong ka jingdih drug ha kylleng ka pyrthei ka ktah ym tang ïa u nongdih hynrei wat ïa ka ïing ka sem bad ka imlang sahlang. Shuh shuh ka la ong ba u ‘Opium’ um dei uba thymmmai hynrei u dei uba ju pyndonkam naduh mynshwa bad ka la ïathuh ruh ba ka Ri India ka ngat ha ka jingeh jong ka jingkhaïi be-aiñ ïa kine ki druk kiba ïaid lyngba ki ri kiba ïa khappud bad ka Northeast kum ka Myanmar, Laos bad Thailand.
Ka la pynpaw ïa ka jingsngew diaw halor ka jingngop jong shibun ki khynnah samla ha une u jingdih pynbuaid bad uba la tehmraw ruh ïa ka jingim jong ki. Ha kajuh ka por ka la pynkynmaw ruh ba kito kiba pyndonkam ïa une u jingdih ka dei ka jingpang bad kim dei ban shah ñiew shiliang ha ka imlang sahlang da kaba wer bad ai mynsiem ïa kito ki khynnah samla kiba la ngop ha une u jingdih ba kin wan shakhmat ban wad ki lad jingïarap bad ban phah sumar noh kloi khnang ban lait na ka jingshah teh kynjri.
Shuh shuh ka la sneng bad pyni ïa ki khynnah skul ban ïaleh ban kiar na kine kiei kiei ki bym lah ban wanrah jingmyntoi hynrei ban pynleit jingmut beit ha ki jingpule da kaba pynkynmaw ruh ba ki nonghikai bad ki khynnah skul ne ki samla pule ki don ka kamram kaba khraw ha ka ban rat dyngkhong ïa une u jingdih ba sniew ha ka imlang sahlang da kaba sam lem ïa ki jingtip sha kiwei shaphang ka jingma bad jingmynsaw kaba mih na ka jingdih droks khnang ban lah ban teh lakam ïa ka jingkyrni jong ka jingdih droks. Ha kajuh ka por ka la pan ka jingïatreilang na baroh na ka bynta ban rat dyngkhong ïa une u jingdih uba sniew uba pynjot ïa ka ïing ka sem bad ka imlang sahlang.
U bah B.J. Laloo, Superintendent of Police, South West Khasi Hills District u la kyntu khamtam ïa ki khynnah skul ban kiar na kaba pyndonkam ïa kine ki jingdih bad ban long barobor kiba phikir bad kiba husiar khnang ba ki ym ngop ha u drok namar lada ki pynmlien ban mad shisien kin kwah bun bun sien bad ka long kaba eh ban lait na ka jingshah teh mraw.
Ka kong N.J. Hashah kaba long ka Panel Lawyer jong ka DLSA, South West Khasi Hills District ka la ong ba kiba bun na kine ki nongdih drok ki dei kiba ïa takhuh bad ka aiñ bad na kiwei pat ki daw kum ka jingbymbiang ha ka ïoh ka kot bad namar ka jingjyllei bad jingkyrni ka jingdih drok ka sorkar ka la thaw ïa ki aiñ ki ban tehlakam ïa ka jingkhaïi be-aiñ ïa u drok. Ka Colonial Government ha u 1930 ka la pynmih ïa ka Dangerous Drugs Act 1930, ka Narcotic Drugs & Psychotropic Substance Act 1985 khnang ban tehlakam ïa ka jingpyndonkam bad khaïi be-aiñ ïa u droks. Katkum ka Indian Law ka jingpyndonkam ne ka nongbuh ïa u kynja ka long kaba be-aiñ bad lada jia ba lap yn shah pynshitom da kaba shah set pharok bun bun snem ryngkat ka kuna kaba heh, ong ka kong Hahshah.
U bah A. Kharkong-ngor, u Assistant Director, Meghalaya Aids Control Society (MACS) u ong ba u drok u ktah bha ïa ka met ka phad naduh ka bor met, ka bor pyrkhat bad ka jinglong mynsiem bad shisien ba la shah teh mraw ha u drok ka long kaba eh ban lait na ki tyrsim jong u. “U drok u ïaid ryngkat ryngkat bad ka jingpang HIV”, ong u bah Kharkongngor bad namarkata, u la kyntu ïa ki samla ban ïaleh ban lait bad kiar na kine ki jingmlien ba sniew.
U bah R. Marngar u wei na ki samla rangba uba la lait na u drok u la ïathuh ïa ki katto katne ki jingshem bad ka jingïaid lynti jong u ha ka por ba u dang don ha ka lynti jong ka jingdih drok.
Ha kane ka sngi la ïoh ruh ïa ka Video Presentation halor ka jingkyrni jong ka jingdih drok na u bah Tanbor Lyngdoh, u nongshna Film Khasi. Shuh shuh la ïoh ruh ïa ka jingsam syrnod sha ki nongjop ha ka Painting, Slogans Writing bad ka Football Friendly Match hapdeng ka Lifecare Foundation bad ka Hangne Don Jingkyrmen Hi.
Shwa kata, la sdang ïa kane ka jingrakhe ïa ka sngi pyrshah ïa ka jingdih bad khaïi ia u drok da ka jingïa-ïaid paidbah ne Rally jong ki khynnah skul kaba la sdang na phyllaw jong ka ophis u Block Development Officer, Mawkyrwat C&RD Block bad pynkut ha phyllaw jong ka ophis ka Deputy Commissioner.