Ka jingïada ïa kiba pdeng ka ïoh ka kot ; ka jingkyntiew ïa ki e-sports, ki online social game

0

Ka Promotion and Regulation of Online Gaming Bill, 2025

New Delhi, Nailar 23 : Ka Promotion and Regulation of Online Gaming Bill, 2025, kaba la mynjur da ka iing dorbar thawain Parliament ha ka 21 tarik u Nailar 2025, ka dei ka sienjam kaba kongsan ban ïada ïa ki nongshong shnong na ka jingma jong ki jingïalehkai pisa online katba ka dang kyntiew bad pynbeit ïa kiwei pat ki jait jingïalehkai online. Ïa kane ka ain la saindur ban tehlakam ïa ka jingkyrni, ka jingduhnong ha ka liang ka pisa tyngka bad ka jingeh ha ka imlang sahlang kaba mih na ki rynsan ïalehkai ba sniew kiba roi ha ki jingkular ba ïalam bakla jong ka jingkamai spah kloi. Ka pyni ïa ka jingkut jingmut jong ka Sorkar ban ïada ïa ki longiing katba ka ïalam ïa ka ïoh ka kot digital sha ka jingroi kaba shngain bad kaba bha.
Ïa ka jingkongsan jong kane ka mat la ithuh ha ka pyrthei baroh kawei. Ka World Health Organization ka kheiñ ïa ka jingeh kaba ïadei bad ka gaming kum ka jingpang ha ka International Classification of Diseases jong ka, da kaba batai ïa ka kum ka rukom ïalehkai kaba la pynpaw da ka jingduh bor ban tehlakam, ka jingbym shimkhia ïa kiwei pat ki kam ba man ka sngi, bad ka jingïai bteng wat hapdeng ki jingma kiba lah ban mih. Kane ka pynpaw balei ba ka kam ka long kaba donkam ha India ruh kumjuh.
Ki rynsan ïalehkai pisa online ki la wanrah ïa ka jingma kaba khraw. Ki longïing ki la duh noh ïa ki pisa ba ki la kynshew. Ki samla ki la ngop ha ka jingkyrni. Ha ki katto katne ki khep kiba pynsngewsih, ka jingeh ha ka liang ka pisa tyngka kaba ïadei bad kine ki jingïalehkai ka la pynlong wat ïa ki briew ban pynïap ïalade. Ka Sorkar ka la ithuh ïa kine ki jingma bad ka la jubab da ki ain kiba khlain.
Ha kajuh ka por, ka Bill ka shim ïa ka rukom kaba ïadei dur. Ka ithuh ïa ka kam ïalehkai online kum kawei na ki bynta ba thymmai jong ka ïoh ka kot digital bad kaba saindur thymmai, ryngkat bad ki lad ki lynti kiba kongsan na ka bynta ka jingsaindur thymmai, ka jingpynroi ïa ka jingmut jingpyrkhat, ka jingpynmih ki lad ïoh kam, ka jingkiew ha ka teknoloji bad ka jinglah ban ïakhun ha ka pyrthei. Ka pynshlur ïa ki e-sports, kiba dei ki jingïakhun video game, bad ka kyntiew ïa ki jingïalehkai online kiba shngain ha ka imlang sahlang bad ha ka jinghikai. Ka pynïakhlad ïa ka jinglehkai digital kaba tei na ka jingthong pisa, ka jingkhalai bad ki jinglehkai fantasy money kiba pyndonkam bakla ïa ki nongpyndonkam da ki jingkular lamler ban ïoh jingmyntoi.
Da kaba leh kumne, ka Bill ka pynthikna ba ka India ka lah ban pdiang ïa ki jingmyntoi jong ka jingsaindur digital katba ka ïada ïa ki briew jong ka na ka jingsniew jong ka jingïalehkai online.
Ka jingsngewthuh ïa ka kam Online Gaming : Ka kam ïalehkai online ka la kiew bha ha kine ki snem ba la dep bad mynta ka long kum ka bynta ba kongsan jong ka ïoh ka kot digital. La phiah ïa ka ha ki lai bynta bapher bapher, bad man la kine ki bynta ki don la ki jong ki jinglong bad ki jingktah ha ka imlang sahlang.
Esports: Kane ka thew ïa ki jingïalehkai digital sports ha kaba ki kynhun ne ki briew shimet ki ïashim bynta ha ki jingïakhun ba la pynbeit. Ka jingjop ha ki esports ka donkam ïa ka buit, ka jingïatreilang, bad ka jingtbit kumno ban shim ïa ki rai.
Ki jinglehkai Online Social: Kine ki dei ki jingïalehkai ba rit kiba long shi bynta jong ka jinglehkai ba man ka sngi. Ki long nyngkong eh kiba la pynshong nongrim ha ka jingtbit bad la shna na ka bynta ka jingpynbyrngia, ka jingpule, ne ka jingïadei para briew.
Kum kine ki jingïalehkai la ju shim ba ki long kiba shngain bad kim wanrah ïa ki jingma kiba sniew ha ka imlang sahlang.
Ki jinglehkai online kiba ïadei bad ka pisa: Kane ka bynta ka kynthup ïa ki jingïalehkai ha kaba ki jingthong pisa ki don ka bynta, la ka long katkum ka nusip, ka jingtbit, lane ka jingpynïasoh lang ïa baroh ar. Kine ki rynsan ki la pynmih ïa ki jingsngewkhia kiba jur namar ki khubor shaphang ka jingkyrni, ka jingduhnong ha ka liang ka pisa tyngka, ka jingpynïaid beain ïa ka pisa, bad wat ki jingjia pynïap ïalade kiba ïadei bad ka jingduhnong kaba jur ha ka liang ka pisa tyngka.
Balei la donkam ïa ka Bill : Ka jingsaphriang stet jong ki jingïalehkai online kiba ïadei bad ka pisa ka la buh ïa ki jingma kiba khraw ïa ki riew shimet, ki longiing bad ka ri. Katba ka teknoloji digital ka la wanrah shibun ki jingmyntoi, kine ki jingïalehkai ki la pyndonkam bakla ïa ki jingduna ha ka ain bad ki la wanrah ïa ka jingma kaba jur ha ka imlang sahlang. Haba kren ha Rajya Sabha, u Myntri ka tnat Electronics bad Information Technology jong ka sorkar pdeng, u Ashwini Vaishnaw u la ong ba katkum ka jingkhein, 45 klur ngut ki briew ki shah ktah ha ki jingïalehkai online kiba ïadei bad ka pisa bad ki la mad ïa ka jingduhnong kaba palat Rs. 20,000 klur namar jong kane. Ka sorkar ka la leh ban khang ïa kine ki jingma bad ban ïada ïa ki nongshong shnong.
Ha kajuh ka por ka kam ïalehkai online ka dei kawei na ki bynta kaba thymmai bad kaba kiew stet bha jong ka ïoh ka kot kaba ïadei bad ki kam digital bad kaba thymmai. Ka India ka dang kiew kum ka jaka shna jingïalehkai kaba kongsan bad kaba don ki bor kiba nang kiew stet. Kane ka kam ka ai ki lad ki lynti kiba khraw na ka bynta ka jingsaindur thymmai, ka jingpynmih kam bad ka jinglah ban ïakhun ha ka pyrthei. Hynrei, ka don ka jingduna jong ka ain kaba ïadei bad kaba plie lad ban kyntiew ïa ka jingroi kaba la buh ryntih jong kane ka kam bad ailad ïa ki rukom ïalehkai kiba don ka jingkitkhlieh ban nang kiew shaphrang. Namarkata la donkam ïa ka jingïarap kyrkieh jong ka polisi na ka bynta kane ka kam.
Shuh shuh, bun ki rynsan ïalehkai ki treikam na ki jaka ba shabar ka ri. Ka jingpynbeit ïa kine ki rynsan ka wanrah ïa ki jingeh ha kaba ïadei bad ka jingsynshar shabar jong ka jaka lajong bad ki jingbym ïahap hapdeng ki ri. Kumta ka la long kaba donkam ïa ka tnad Electronics & Information Technology ban thaw ain halor kane ka bynta ha kaba ïadei bad ka jingai bynta ïa ki Allocation of Business Rules.
Ki daw ba kongsan ki long: Ka jingngop bad ka jingduhnong ïa ka pisa: Ki jingïalehkai online kiba ïadei bad ka pisa ki pynshlur ïa ka jinglehkai kaba khlem don pud. Bun ki nongïalehkai ki duh noh ïa ka pisa ba ki la pynlong da kaba ngeit ba ki lah ban ïohnong kloi. Ki longïing ki la ngat ha ka ram bad jingjynjar.
Ka jingpeit ka jingmut jingpyrkhat bad ka jingshim ïa ka jingim lajong: Ka jingeh jong ka jingduhnong kaba jur ha ka liang ka pisa ka la wanrah ïa ka jingsngewsih bad wat ban pynïap ïalade. Ka Bill ka thmu ban khanglad ïa kum kine ki jingjia ba sngewsih da kaba khang ïa kine ki jaka pyndonkam bakla ïa ki briew.
Ka jingthok pisa bad ka jingpynïaid beain ïa ka pisa; Katto katne ki rynsan ki la shah pyndonkam bakla na ka bynta ki kam be-aiñ. Ka jingpynïaid beain ïa ka pisa, kaba mut ban pynkynriah ïa ki jingkamai beain lyngba ki lad kiba long katkum ka ain ban buhrieh ïa ka tynrai jong ka pisa, ka la long ka jingeh kaba khraw.
Ka jingma ïa ka jingshngain jong ka ri: Ki jingtohkit ki la pyni ba ki don ki rynsan ïalehkai kiba la pyndonkam na ka bynta ban ai pisa ïa ki lehnoh bad ki jingpynsaphriang khubor be-aiñ, kiba pynthut ïa ka jingshngaiñ jong ka ri.
Ka jingkhang ïa ki bynta ba don jingma: Ka jingkhalai bad jingthong pisa la dep khang pyrshah hapoh ki ain jong ka ri India kum ka Bharatiya Nyaya Sanhita, 2023, bad da ki ain bapher bapher jong ka jylla. Hynrei ka bynta ïalehkai online kam da don shisha ka jingpynbeit. Ka Bill ka pynthikna ba kijuh ki kyndon kin treikam ha baroh ar ki bynta jong ka kam ïalehkai.
Ka jingpynshlur ïa ki bynta kiba bha: Ka Bill ka ailad ruh ïa ka jingïadei kaba bha lyngba ki lad digital. Yn kyntiew ïa ka e-sports kum ka jingïalehkai kaba la skhem, katba ki jingïalehkai ha ka imlang sahlang bad ha ka jinghikai kiba tei ïa ki sap bad ki jinglong tynrai kin ïoh ïa ka jingkyrshan jong ka sorkar.
Ki bynta ba kongsan jong ka Bill : Ka Bill ka pynbiang ïa ka rukom treikam kaba bniah ban kyntiew ïa ka jinglehkai digital kaba shngain katba ka khang ïa ki kam kiba pynmynsniew kiba ïadei bad ki jingialehkai online kiba ïadei bad ka pisa. Ki kyndon ba kongsan jong ka ki long kumne harum:
Ka jingpyntreikam : Kane ka ain kan treikam ha ka ri India baroh kawei bad kumjuh ruh na ka bynta ki jingshakri ïalehkai online kiba ïadei bad ka pisa ba la tyrwa hapoh ka jaka jong ka ri India lane kaba la pynïaid na shabar ka jaka jong ka ri India.
Ka jingkyntiew bad ka jingithuh ïa ki E-Sports : Ïa ka e-sports la ithuh kum ka jingïalehkai kaba dei hok ha ka ri India. Ka tnad Youth Affairs and Sports kan pynkhreh ïa ki kyndon bad ki rukom pynïaid na ka bynta ki jingiakhun. Yn buh ïa ki jaka ai jinghikai, ki jaka wad bniah bad ki rynsan teknoloji ban kyntiew ïa kane ka kam. Yn sdang ruh ïa ki skhim ai jingkyrshan bad ki prokram pynsngewthuh ban pynïasoh ïa ki e-sports bad ki polisi ïalehkai kiba kham jylliew.
Ka jingkyntiew ïa ki jinglehkai kiba ïadei bad ka imlang sahlang bad ka jingïoh jinghikai : La ai bor ïa ka sorkar pdeng ban ithuh bad pynrung kyrteng ïa ki jingïalehkai paidbah kiba long kiba shngain bad kiba ïahap bad ka rta. Kine ki jingïalehkai ki lah ban pynleit jingmut ha ka jingpule, ka kolshor, ne ka jingtbit. Yn shna ïa ki rynsan ba kyrpang ban sam ïa kum kine ki jingtip. Ki jingpynsngewthuh paidbah kin pynpaw ïa ka bynta kaba bha jong kine ki jingïalehkai ha kaba tei ïa ka jingnang jingstad digital bad pynshlur ïa ka jinglehkai kaba bha.
Ka jingkhang ïa ki jinglehkai online kiba don bynta bad ka pisa bad kiba don jingma : Ka Bill ka khang syndon ïa ki jingïalehkai online ba don bynta bad ka pisa. Kane ka treikam ha ki jingïalehkai kiba iadei bad ka nusip, ki jingïalehkai katkum ka jingtbit, bad kito kiba pynïasoh lang ïa baroh ar. La khang pyrshah ban pynbna bad pynpsahriang ïa kum kine ki jingïalehkai. Ki jingpynïaid pisa kiba ïadei bad kine ki rynsan kim lah ban pyntreikam da ki bank ne kiwei kiwei ki rukom ai jingsiew. Yn ai bor ruh ïa ki bor synshar ban khanglad ïa ki rynsan ba be-aiñ katkum ka aiñ Information Technology Act, 2000.
Ka jingwanrah ïa ka bor ban peit ïa ka Online Gaming : Yn thaw ïa ka bor pynïaid ha ka kyrdan jong ka ri, lane lah ban thung ïa kaba la don lypa ban peit. Ki kam jong ka kin kynthup ïa ka jingpynïapher bad jingpynrung kyrteng ïa ki jingïalehkai online, ban rai la ka jingïalehkai ka long kaba biang ne em kum ka jingïalehkai kaba ïadei bad ka pisa, bad ban weng ïa ki jingeh jong ki paidbah. Ka bor synshar kan pynmih ïa ki jingbthah, ki kyndon treikam bad ki jingbthah ban pynthikna ïa ka jingbud ryntih.
Ki jingpynkhein ïa ki kyndon bad ki jingpynshitom : La pynjari ïa ki jingpynshitom kiba tyngeh. Ka jingai ne jingpynsuk ïa ki jingïalehkai online kiba ïadei bad ka pisa ka lah ban wanrah ïa ka jingshah set phatok haduh lai snem bad ka kuna haduh shi klur tyngka. Ki jingpynïaid pisa kiba ïadei bad kine ki jingïalehkai ruh ki shah pynshitom da ki jingpynshitom kiba kum kita. Ka jingpynbna ïa kum kine ki jingïalehkai ka lah ban wanrah ïa ka jingshah set phatok haduh ar snem bad ka kuna haduh sanphew lak tyngka.
Kiba leh biang ïa ki kam runar kin mad ïa ki jingpynshitom kiba kham tyngeh, kynthup ïa ka jingshah set phatok haduh san snem bad ka kuna haduh ar klur tyngka. Ki kam runar katkum ki kyndon ba kongsan kiba ym lah bym lah ban ïoh jamin, kaba mut ba ki pulit ki lah ban kem khlem ka hukum bad ka jamin kam dei ka hok jong ki nongshah kem.
Ka kamram jong ki kompani : Ki kompeni bad ki ophisar jong ki kin shah pynngat ha ka jingkitkhlieh na ka bynta ki jingleh beain. Hynrei ki director bad ki non-executive director bym dei ki nongpynïaid, ki bym don bynta ha ki rai ba man ka sngi, kin ym shah pynshitom lada ki lah ban pyni ba ki la leh da ka jingsngewthuh.
Ka bor ban tohkit bad pyntreikam : Ka Sorkar Pdeng ka lah ban ai bor ïa ki ophisar ban tohkit, wad bad kurup ïa ki mar digital bad kiwei kiwei ki mar kiba ïadei bad ki kam runar. Ha ki katto katne ki khep, ki ophisar kin don ka bor ban rung sha ki jaka bad ban kem khlem ka hukum. Ki jingtohkit kin bud ïa ki kyndon jong ka Bharatiya Nagarik Suraksha Sanhita, 2023, kaba peit ïa ki kam runar ha India.
Ka bor ban shna ïa ki kyndon : Ka sorkar pdeng kan don ïa ka bor ban thaw ïa ki kyndon na ka bynta ban kyntiew ïa ki jingïalehkai e-sports bad ki jingïalehkai social game, ka jingithuh bad jingpynrung kyrteng ïa ki jingïalehkai online, bad ka jingtreikam jong ka Online Gaming Authority. Ka lah ruh ban thaw kyndon halor kino kino kiwei pat ki kam kiba donkam katkum kane ka ain.
Kumno ka Bill ka ïarap ïa ka imlang sahlang : La khmih lynti ba ka Promotion and Regulation of Online Gaming Bill, 2025 kan ai ki jingmyntoi kiba bun ïa ka imlang sahlang bad ka ïoh ka kot. Ki jingmyntoi ba kongsan kiba wan na ki ki long:
Ka jingkyntiew ïa ka ïoh ka kot na ka jingsaindur thymmai: Ka Bill ka kyrshan ïa ka kyrdan jong ka India kum ka jaka pdeng jong ka jingsaindur digital. Da kaba pynshlur ïa ki jingïalehkai e-sports bad ki jingïalehkai online kiba shngain, kan pynïar ïa ki lad ki lynti ban shalan mar shabar ri, kan thaw ïa ki kam thymmai bad kan kyntiew ïa ka jingsaindur ha ka liang ka jingïalehkai. Kane kan pynkhlain ïa ka bynta jong ka India ha ka ïoh ka kot jong ka pyrthei na ki kam digital.
Ka jingpynkupbor ïa ki samla: Ki samla kin ïoh ïa ki lad ki lynti kiba thymmai ban ïashim bynta ha ki kam kiba shngain bad kiba tei. Ki jingïalehkai e-sports bad ki jingïalehkai digital kiba pynshong nongrim ha ka jingtbit kin ïarap ïa ki ban tei ïa ka jingskhem jingmut, ka jinglong ryntih bad ka jingiatreilang kum ka kynhun. Kine ki kin plie lad ruh ïa ki nongïalehkai kiba tbit.
Ka jinglong jingman digital kaba kham shngain: Yn ïada ïa ki longiing na ki rukom lehkai pisa ba thok. Kine ki rynsan bunsien ki pynngop ïa ki nongpyndonkam da ki jingkular lamler jong ka jingkamai pisa kaba suk, kaba ïalam sha ka jingkyrni bad jingjynjar. Da kaba weng ïa kum kine ki jingma, ka Bill ka thaw ïa ka jinglong jingman jong ki kam digital kaba bha bad kaba shngain.
Ka jingpynkhlain ïa ka jinglong nongïalam ha ka pyrthei: Ka India kan kylla sha ka nongïalam ha ka pyrthei ha ka kam ïalehkai kaba don jingkitkhlieh bad ka polisi digital. Ka Bill ka pyni kumno ka ri ka lah ban pynïahap ïa ka jingsaindur bad ka jingïada ïa ka imlang sahlang. Kane ka buh ïa ka India kum ka nuksa na ka bynta kiwei pat ki ri kiba ïakynduh ïa kijuh ki jingeh na ki jingïalehkai online kiba ïadei bad ka pisa.
Kiwei kiwei ki sienjam kiba heh ban ïaleh pyrshah ïa ki jingma kiba wan na ka jinglehkai Online : Ka sorkar ka la wanrah katto katne ki lad ki lynti ban ïada ïa ki nongshong shnong na ki jingma kiba lah ban mih na ka jingïalehkai online. Kine ki kynthup ïa ka jingkyrni, ka jingthok ha ka liang ka pisa tyngka, ka jingpynïaid beain ïa ka pisa bad ki kam cybercrime.
Ki sienjam kiba kongsan ki long kumne harum: Information Technology Act, 2000 and Related Rules
Ka IT (Intermediary Guidelines and Digital Media Ethics Code) Rules, 2021, kaba la pynkylla ha u Ïaiong 2023, ka la buh ïa ki kyndon na ka bynta ki rynsan ïalehkai online.
Ki nongpynïaid ïa ki jingialehkai online ki dei ban pynthikna ba ki jingthoh kiba be-aiñ kim dei ban saphriang ha ki rynsan jong ki.
• Ki nongpynïaid kiba tyrwa ïa ki jingïalehkai kiba idei bad ka pisa ki dei ban pynrung kyrteng bad ki bor Self Regulatory Body (SRB), kiba pynshisha la ka long ne em kaba jingïalehkai kaba lah ban ïoh jingbit.
Ka Section 69A jong ka IT Act ka aibor ïa ka Sorkar ban khang ïa ka jingïoh lad ban pyndonkam ïa ki website ne link ba beain.
Hapdeng u 2022 bad u Jylliew 2025, 1,524 tylli ki website thong pisa bad ki mobile app ki la shah block.
Bharatiya Nyaya Sanhita, 2023 : Ka Section 111 ka pynshitom ïa ki kam beain kiba ïadei bad ka pisa bad ki cybercrime.
Ka Section 112 ka batai shaphang ki jingpynshitom na ka bynta ka jingthong pisa bym pat ïoh jingbit bad ka jingkhalai. Ki nongpynkhein ïa kane ki hap shah set patok kumno kumno shi snem, ba lah ban pynjlan sha ka hynniew snem, ha ryngkat ki jingdain kuna.
Integrated Goods and Services Tax Act, 2017 (IGST Act) : La peit ïa ki rynsan jinglehkai online beain bad kiba nabar ka ri hapoh ka IGST Act.
Ki nongpynbiang ïa ki jinglehkai online kiba iadei bad ka pisa ki dei ban kyntiew kyrteng hapoh ka Simplified Registration Scheme.
Ka Directorate General of GST Intelligence ka don ka bor ban btah ïa ki nongpynïaid ba kin khang lad ban ïoh pyndonkam ïa ki rynsan ïalehkai ki bym pat kyntiew kyrteng lane ki bym bud ïa ki kyndon.
Ban pynthikna ba ki kynhun digital ki bud ïa ki juh ki kyndon kiba ïadei bad ka khajna kumba bud kiwei kiwei.
Consumer Protection Act, 2019 : Ka tehlakam ïa ki jingpynbna ba ïalam bakla :
Ka Central Consumer Protection Authority (CCPA) ka don ïa ka bor ban tohkit, pynshitom bad shim ïa ki lad ki lynti pyrshah ïa ki nongpynkhein ïa ka ain.
Ka CCPA ka la ai ki jingmut ban khang lad ïa ki riewpawkhmat bad ki influencer ba kin kyntiew ïa ki rynsan thong pisa.
Ki jingai jingmut na ki tnad Sorkar Pdeng : Ka Tnad Information and Broadcasting (MIB) ka la ai ki jingmut ha u snem 2022, 2023 bad 2024 ïa ki rynsan media, ki nongai jingpyntip bad ki influencer.
Kine ki jingai jingmut ki la mana pyrshah ïa ka jingpynmih ne ka jingkyntiew ïa ki jingpynbna kiba ïalam bakla kiba ïadei bad ka jingthong pisa online.
Ka Tnad Pule Puthi ka la ai ki mat treikam ïa ki kmie ki kpa bad ki nonghikai ha kaba ïadei bad ki kam online kiba shngain na ka bynta ki khynnah.
Ka jingai jingtip shaphang ki Cybercrime : Ki briew ki lah ban ai jingtip shaphang ka cybercrime ha ka National Cyber Crime Reporting Portal (cybercrime.gov.in).
Ïa ki jingujor la phah sha ki bor ka ain ha ka jylla ne ka union territory.
Ka rynsan ka don ka bynta kaba kyrpang na ka bynta ki kam thok pisa.
Ka toll-free helpline, 1930, ka don ban ai jingtip mardor shaphang ki kam thok.
Ka jingpynkut : Ka Promotion and Regulation of Online Gaming Bill, 2025, ka pyni ïa ka sienjam kaba kongsan ha ka jingïaid lynti ka India sha ka kam digital. Ka ithuh ïa ki jingma jong ka jinglehkai pisa khlem ain bad ka jubab da ki lad jingïada kiba skhem ban ïada ïa ki nongshong shnong. Ha kajuh ka por, ka pynbiang ïa ka kam na ka bynta ki jingïalehkai e-sports bad ki jingïalehkai ba ai jinghikai kiba kyntiew ïa ka jingtbit bad ka jingstad.
Da kaba pynïahap ïa ka jingsaindur bad ka jingkitkhlieh, ka Bill ka pynbiang ruh na ka bynta ka lawei digital kaba kham shngain bad kaba bha. Ka pynskhem ruh ïa ka jinglong jong ka India kum ka ri kaba lah ban ïalam lynti ha kaba saindur ïa ka polisi digital ha ka pyrthei. Kaba kongsan eh ka long ba ka pynthikna ba ka teknoloji kan shakri ïa ka imlang sahlang ha jaka ban pynsniew ïa ka.

Leave A Reply

Your email address will not be published.