KA ÏTKHMIH : Shano ka Sangh Parivar kan lam ïa ka Ri Khasi ?

- H.T.Wells

0

Shillong,Risaw 1 : Ka ri India katba nangmih ki sngi katta ka nang sakhi ïa ka jingtrei borbah jong ki tnat treikam bad ki shnat jong ka Sangh Parivar kiba kynthup ïa ka Rashtriya Swayamsevak Sangh (RSS), ka party Bharatiya Janata Party, ka Vishwa Hindu Parishad (VHP), World Hindu Council, Akhil Bharatiya Vidyarthi Parishad (ABVP), Bajrang Dal, BharatiyaKisan Sangh bad kiwei pat.
Naduh ka snem 2014 hadien ba ka tnat saiñ pyrthei jong ka Sangh Parivar ba la tip kum ka BJP ka la ïoh ban bat ïa u lakam jingsynshar ha ka ri, ka thong nyngkong eh ka long ban pynphai biang ïa ka Secular India sha ka Hindu fundamental state, kata ban ñiom ïa ki paid Muslim bad Khristan lyngba kata ka policy ba la tip kum ka “Ghar Wapsi” (wanphai noh sha dientrai). Kumta, ryngkat bad ka jingkynshoit jong ka RSS hapoh ka jingïalam jong u Mohan Singh Bhagwat Sarsanghchalak, la ïohi ba u Narendra Modi u la phah weng jubor ïa ka jingrwai ba sngewtynnad jong ki khristan kaba ong “To shong bad nga, Ah Trai ka sngi la noh” (Abide with me) ha kaba ki nongseng ïa ka Constitution ka Ri kum u Dr. Bhimrao Ramji Ambedkar, Mahatma Gandhi, Dr Rajendra Prasad, Benegal Narsing Rau, B Pattabhi Sitaramayya bad kiwei kiba la tynsat kyrpang ha ka jingrwai Beating Retreat jong ki shipai ryngkat bad u President ka Ri laisngi hadien ka jingrakhe Republic Day.
Katei ka jingleh jong ki riewkhraw ban pynrung ïa baroh ki jait jingngeit ha katei ka jingrwai ha ka Beating Retreat hadien Republic Day ka long ban pynshisha sha ka pyrthei ba ka India ka dei ka Secular state ne ka Ri ba kdup lut ïa ki jait niam bapher bapher. Nangta, kum ka jingpynkynmaw, ka sorkar U Modi ka la pynbna ïa kata ka “Good governance Day ha ka sngi Khristmas hana kum ka jingburom ïa u Atal Behari Vajpayee khnang ban theh umpjah slam ïa ka jingrakhe jong ki riewngeit khristan ïa katei ka sngi ba kyrpang jong ki. Shuh shuh nalor kiwei pat ki programme, ha kane ka snem ba mynta, U Modi u la hukum ba dei ban pynlong ïa kata ka programme pynkhuid shnong ba la tip kum ka ‘Swachhata Hi Seva’ ha kane ka Sngi u Blei 01.10.2023 ka mut, ba ki briew kim leit ïingmane shuh. Ka long kaba sngew sammut shisha kumno u mut ban pynlong biang ïa katei ka programme; haba hashwa ïa kata u la hukum ban pynkhuid shnong da ka programme ba la tip kum ka “Swachhata Pakhwada” naduh ka 15-30 September 2023 ha kaba ki office sorkar ruh ki hap ban leh lang ïa katei ka kam, wat la ki ong ba ym ju ïoh fund ei ei na ka bynta katei ka programme ne ba ka shu jah rngai ha shiteng lynti ruh ym lah ban tip, kren bynñiaw uwei u officer sorkar.
Ki tnat syntiat jong ka sorkar ha ka jingshisha ki la dep ban pathai khubor sha u Nerendra Modi ba ka Ri Khasi ka dei ka Ri kaba la ïaid shaphrang ha ka kam pynkhuid shnong wat hashwa ba un pynmih ïa kata ka “Swachhata Bharat” jong u ruh. Ki shnong ki la pynbeit shisien ne arsien shisnem katba ki sngewbit ban pynkhuid khamtam ha ka por tlang ba la kham duna u slap ryngkat bad ka pushara shun ban pynphuh pynphieng. Ha kawei pat ka liang,ka jingnang ïohbor ki tnat jong ka Sangh Parivar ban ïaid shaphrang, ka long ha kaba wat ïa ki dkhot ka RSS ruh la ai training wat kumno ban pyndonkam ïa ki tiar pynmynsaw briew naduh ki wait, ki sum, ki tiar siat bad kiwei kumba la jia ha Darrang District, Assam dangshen. Ka Deccan Herald ha ka issue ba 3.8.2023 ka la pyni bad dur bad dar kumno ba la ai jinghikai ïa kitei ki dkhot, wat u Superintendent of Police Darrang District ruh u la kubur ba la kem arngut ki briew ba la tip kum u Bijoy Ghosh bad Gopal Boro kiba la pynhikai ha ka
phyllaw jong ka Maharishi Vidhya Mandir school ha Mangaldoi. Kitei ki dei tang ki jingpynpaw kiba shi sapit na kaba kat u lum.
Tip ki mut aïu kitei ki lok, ki thew shano ban training da ki tiar pynmynsaw, to pyrkhat bha lada dei ba dangshah laitluid ban leit shikar ruh to ai kin hikai ba kin ïoh siat sier-siat skei hynrei haba kita ki lad la khang lut da ka tnat Wildlife, te lada kim training ban siat briew ki mut aiu pat, ka
mut lada kin pynmynsaw khlem pep ka sohpdung ka dei pyrshah ïa ki bym dei niam hindu, lada ki ong ban ïada ri ruh balei kam phah training shipai noh ïa ki. Ngi ïohi ba wat hangne ruh ki dkhot ka RSS ki la bun bha.
Shuh shuh nga la kdew ba ka Sangh Parivar mynta ka kyrkieh palat ban pynlong Hindu State ïa ka India ha kaba ngi la ïohsngew ha kine ki khyndiat por, ba u Bhagwat u la phawer ban pynkylla kyrteng noh syndon ïa ka ri India sha ka ‘Bharat’. Hato kata ka jingleh ka long tang ban ka jingkwah ban ïa aireng bad ka seng synrop ki Opposition ba la tip kum ka ‘Indian National Development Inclusive Alliance’ (INDIA) ne la pun lypa, tang ka por hi ka ban batai ïa ki jingshisha. Hato utei u heh RSS u la pyrkhat bha mo haduh katno kan ktah biang ïa ka ïoh ka kot ka ri lada pynkylla kyrteng noh sha ka Bharat, namar lada pynkylla, hap ban demonetise biang sa shisien ha kaba haduh mynta ka Ri kam pat lah ban khyllie wat ïa ka jingduhnong jong ka Demonetisation kaba la leh da u Modi ha ka 8 th November 2016. Phi lah ban kylli balei ba hap ban demonetise biang sa shisien; namar ha ka kot tyngka (currency notes) la thoh Reserve Bank of India te hap ban thoh noh Reserve Bank of Bharat, ym dei.
Khatduh, sa kawei kaba i thamula ka long ba la suh bam ha u khwai ka Sangh Parivar da u khñiang (worms) uba ibang bha ban kynrup, kata sa kawei pat ka tnat ba la tip kum ka Akhil Bharatiya Bidyarthi Parishad (ABVP) kaba la suhthied hangne ha sor Shillong la katto katne snem nalor ba ka la ïalam kylleng kylleng ïa ki katto katne ki samla pule Skul bad College sha ki jylla ba synshar ka BJP bad shawei, la pynbieit sa ban ai Best Students Award ha ka 01.09.2023 ha Soso Tham Auditorium ha ka kyrteng ka nam u Tirot Sing.Tip da dei ba dangim utei u riewkhraw u sngewtynnad ne em ïa ka seng mynder.
Ka jingkylli ka long balei da ki kyrteng mynder khyllah ki hap ban ktah ïa ki riewkhraw jong ngi kum u Tirot Sing, Kiang Nangbah & Pa Tagan Sangma, ngi lyngngoh balei ba ki sengbhalang trai muluk jong ngi ki shu sngap jar bad kim peitngor halor kane ka bynta. Lada katei ka seng ABVP ka kwah ban trei ai kan trei ïa kiwei ki kam pynbha ym pat ban ktah ïa ki riewkhraw jong ka ri ka long mar khongpong ïa ka pyrkhat pyrdaiñ (ideology) jong ki.Ha ka jingshisha hangne ha Ri jong ngi wat la ka don ka jingngeit niam bapher bapher ngim ju don kata ka bigotry ne ka jingïa-isih-niam namar ngi burom kylliang kylliang, ka ïap ka im, ka khia ka shon ki ïabeh lang, namar ha u Khasi la don lypa kata conception (snap pyrkhat) jong ka Secularism. Hashwa ba kine ki seng khyllah jong ka Sangh Parivar kin suhthied to ngin da bishar bniah, ïoh ngi babe dier por.

Leave A Reply

Your email address will not be published.