Ka elekshon 2023 ka kabu ïa ki party riewlum ban khie khlieh lada ki ïa tylli
(T.S Marweiñ, Mawïawet West Khasi Hills)

Ka elekshon ban jied ïa ki nongmihkhmat sha ka Ïingdorbar thaw aiñ ka jylla ka dang shim por sa tang khyndai bnai bad ka por ka dang biang pura ïa ki paitbah ka Bri u Hynñiewtrep Hynñiewskum kata u Khynriam, u Pnar, U Bhoi U War u ba dei u pait Khasi baïar ban bishar bniah na ka bynta ka lawei ban sa wan.
Haba ngi phai ha ka jinglong jingman jong ka party Congress kaba dei ka party kaba ki paitbah ka jylla ki la angnud ba kan ïoh ban synshar biang ha ka jylla. Hynrei ka jingïapait hapdeng ka kynhun ba la ïalam da u Dr Mukul Sangma Myntri Rangbah barim ka jylla bad u Ma Vincent H.Pala u nongïalam ba thymmai jong ka party, ka dei ka dak kaba sniew tam ka bym pat ju jia mynno mynno ha ka history jong ka party ha ki sawphew khyndai snem naduh ba la ïoh ïa ka jylla ba pura.
Kum ban pynkynmaw ba u Dr D.D.Lapang u dei u dieng bah jong ka Congress hynrei u la pyut noh. Dei na kata ka daw ba u Dr Mukul Sangma u ba dei uwei na ki tnad kiba la ïaw bad ki khatwei tylli ki tnad kiba dang lung ki la pyut lang. Ym lah ban len ba ruh wat ki tnad kiba dang sah mynta ruh, imat ka por kan ym slem shuh ba ki sla ba jyrngam kin sdang ban kem saw bad kin sdang ban kem pyut, namar shisien ba ka kliar jong u dieng bah ka la pyut kan pyut haduh tynrai.
Haba phai pat sha kiwei ki party kum ka Trinamool Congress, kaba u Dr.Mukul Sangma bad ki khatwei ngut ki synran jong u ki la leit ban riehtngen, ka dang long thymmai palat bad ka long kumba thung ïa u dieng soh bad ha ka shi snem te um pat lah ban ïoh kheit soh wat lada u dieng soh u im hynrei u shu jyrngam tang ki sla.
Haba phai pat ha ki party kiba la don lypa ha ka jylla kum ka NPP, UDP, HSPDP, KHNAM, PDF bad ka BJP, kitei ki party ki don la ki jong ki jong ki nongrim treikam, kiba ym baroh ki paitbah ka Bri u Hynñiewtrep ki sngewthuh ïa ka jingthmu jong ki mat treikam jong ki. Lah ban ong ba ki paidbah ba bun kim da sngew pyrshah than ïa ki mat treikam jong ki, lait noh na ki mat treikam jong ka BJP.
Watla katta ruh ka jinglah jong ka BJP ban pynjop ar ngut ki kyrtong ha ka election 2018, kata ïa u bah A.L.Hek bad u bah Sanbor Shullai, ka pyni ba ki paitbah ka jylla ki donkam ba kiba kum kitei ki nongïalam kin don ha ka Ïingdorbar Thaw Aiñ. Namar ka jinglah jong ki ban trei kam bad ban wan rah jingmyntoi ïa ki paitbah bad ka jylla baroh kawei.
Ka NPP ka dei ka party kaba don ïa u nongïalam u ba tbit bad u ba lah ban bat ïa u la kam synshar ïa ka ïing ka sem. U don ka jingkitkhlieh ban pynlong briew ïa ki khun ba kin roi parum pareh bad ka lawei jong ki kan long kaba phyrnai, khnang ba ki paitbah ruh ki ieit bad ki burom. Wat la katta ruh ym lah ban len ba ki don katto katne ngut ki khun synran jong u kiba long ka daw kaba pynsngewsih haduh katta katta ïa ki paitbah, namar ka jingleh donbor ha kiba bun ki kam.
Haba phai pat sha ka UDP, HSPDP, KHNAM bad PDF lah ban ong ba ki dei ki party riew lum ba ki paitbah ki ithuh lut bad ki la tip bha ruh ïa ki mat treikam jong kitei ki party. Nalor kata ki mat trei kam jong ka UDP, HSPDP, KHNAM bad ka PDF ki dei ki mat trei kam kiba ïasyrïem kawei bad kawei pat.
Wat la ki mat trei kam ki ïa syrïem, hynrei ka jingïapher ka dei tang ki nongseng namar ïa ka KHNAM la seng da u bah Paul Lyngdoh, hynrei ym lah ban tip ïa ka daw kba la pynlong ïa u bah Paul ba un leit pynïasoh noh sha ka UDP, bad u ba dang sah mynta ha ka Party ba u bah Paul u la seng dei satang u bah Adelbert Nongrum marwei.
Nalor kata u bah Pynshngaiñ N Syiem u kpa jong ka PDF, hadien ba u la shah beh noh ha ki khun rangbah u la hap ban leit wad meinah noh da kawei pat, namar ba um pat sngew lah ban shong marwei. Hynrei katei ka meinah kam shym lah ban pynhun ïa u, haduh ba u hap ban leit phai biang sha ïing kur kata sha ka Congress kaba u la dep ïa pyllait san shyieng mynshuwa.
Ki ar tylli kiwei pat ki party riewlum kiba la rim bha ki dei ka HSPDP bad ka UDP, hynrei ki la duh noh pat ïa ki nongseng bad ki nongïalam ba hakhmat duh hynrei ki mat treikam jong kitei ki party ki neh kum juh ki don ka juh naduh ba sdang. Kumta lada ki paitbah ka Bri u Hynñiewtrep ki sngewthuh ba ka jaidbynriew mynta ka la don ha poh ka kamra Intensive Care Unit, ki la dei ban dawa ba baroh ki party riewlum ki dei ban ïa tylli lang kawei ha ka elekshon 2023, ym na ka bynta ka spah ne ka shuki hynrei na ka bynta ban pynim pat ïa ka jaitbynriew shuwa ba kan dkut mynsiem.
Ka Congress kumba long mynta wat la ka dang don san ngut ki khun (MLA), hynrei na ka daw jong ka jingjynrat ka ‘erlangthari ïa ka ïing haduh ban da pra phum, ki hap ban leit shong shakri noh sha ïing ki briew tang ban lait na ka jingïap thngan.
Kumta ha une u snem katba ka por ka dang don, ka la dei ka kabu ksiar ba ki party riew lum kin ïa tylli, lada ki kwah ban ïoh ban thaw sorkar lang tang para seng riewlum. Hynrei, ka jingeh pat ka long ba ki paitbah ki kham itynnad ïa ki party kiba nabar ban ïa ki party na jylla la jong.