ïathuh ka ISTRAC ïa ki rukom treikam ka ISRO ban pynïaid ïa ki kam haw haw ka India
Bengaluru, Risaw 17: Ha ka jingleit jngoh ka kynhun jong ki 14 ngut ki nongthoh khubor na Meghalaya bad Tripura ïa ka ISRO Telemetry, Tracking and Command Network (ISTRAC) campus ha Bengaluru kum shi bynta ka jingleit jngoh ki nongthoh khubor ïa ka Karnataka, ha kaba ki la ïakren bad u Dr. A K Anil Kumar, Outstanding Scientist bad Director ka ISTRAC
Ka jingleit jngoh ka la ai ïa ka kynhun ïa ki jingshemphang kiba kordor shaphang ki jingtreikam jong ka ISTRAC, ka bynta ba kongsan jong ka ISRO kaba ai ïa ka jingkyrshan telemetry, ka jingbuddien bad ka jingpynïaid ïa ka bynta ki satellite bad ki kam kiba ïadei bad ka haw haw jong ka India. U Dr. Kumar u la pynshai ïa ka kynhun jong ki nongthoh khubor halor ka bynta ba kongsan jong ka ISTRAC ban pynlah ïa ki mission, kynthup ïa ka jingkyrshan ïa jingpynher ïa ki liengsuiñ ba ai jingkyrshan, ka jingbuddien ïa ki satellite bad ka jingpynbiang jingtip ha kaba ïadei bad ki kam kiba ïadei bad ka haw haw.
Kawei na ki mat ba kongsan jong kane ka jingleit jngoh ka long ka jingpyni ïa ka Mission Operations Complex (MOX) – ka jaka pdeng jong ki kam kiba ïadei bad ki satellite bad kiwei kiwei ki bynta jong ka haw haw. Ka kynhun ka la sakhi kumno la peit la buddien bad pynïaid ïa ki jingtip ba ïadei bad ka telemetry bad ka jingpynïaid jong ki liengsuiñ. Kaba kham kongsan ka long ka jingpyni kumno la peit bad pynïaid ïa ka Chandrayaan-3 Mission, kaba la hiar ha ka South Pole jong u bnai, na kane ka jaka treikam – kaba la pynurlong ïa ka India ba kan long ka ri kaba nyngkong eh ban ïoh ïa kane ka jingjop kaba phylla.
Ha ka jingïakren, u Dr. Kumar u la batai shaphang ka jingkiew ki jingdon jingem jong ka ISRO ha ka thaiñ shatei lam mihngi jong ka ri India. U la kdew ïa ka jaka peit bniah ïa ka suiñbneng ka ban sa wan ha Chandrapur ha Assam, kaba dang pyntrei hapoh ka ISRO, ka ban pynkhlaiñ ïa ka bor jong ka India ban peit ïa ki jingjia ha ka haw haw. Ka sorkar Assam ka la pynbiang lypa 200 bigha ka jaka na ka bynta kane ka kam, la pyntip u Director.
U la ban jur ruh ïa ki jingnoh synñiang ba kongsan jong ka North Eastern Space Application Centre (NE-SAC) kaba don ha Umïam, Meghalaya. Kane ka jaka treikam ka ai ïa ki jingshakri bapher bapher kiba pyndonkam da ki satellite na ka bynta ban tehlakam ïa ki jingjia lyngshop ki bor ka mariang, ka rep ka riang, ka jingpeit ïa ki jingdon jingem, ka jingpynkhreh kam ha ki jaka sor bad ka jingpeit bniah ïa ka mariang, kaba kyrshan ïa ka roi ka par ha baroh 8 tylli ki jylla jong ka thaiñ shatei lammihngi.
Nalor kata, haba kdew ïa ka Jylla Meghalaya, u Director u la kren shaphang ka jaka wad bniah jong ka ISRO ha Cherrapunji, Meghalaya, kaba don ka bynta kaba kongsan bha ha ka jingpeit ïa ka jinglong jingman jong ka suiñbneng. Ka jingdon jong kane ka jaka treikam ha kane ka jaka kaba kyrpang ka plie lad ban lum jingtip ba bha na ka bynta ka jingwad bniah shaphang ka jinghap slap, ka jingmih jong ki lyoh, ka jinglong jong ka monsoon bad ki jingkylla ha ka mariang, kaba ïarap bha ïa ka jingpeit ka ri bad ka pyrthei ïa ka jingkylla ka suiñbneng.
Ka jingïakren ka la poi sha kaba kut da ka jingïakren, ha kaba ka kynhun ki nongthoh khubor ka la ai khublei ïa ka jingaiti jong ka ISRO na ka bynta ka jingkyntiew ïa ka kam saïan bad ka jingïadon bynta lang ka thaiñ. U Dr Kumar u la pynshlur ïa ka jingbteng jong ka jingïatreilang bad ki lad pathai khubor ban pynthikna ba ïa ki jingmyntoi jong ka saïan bad ka teknoloji kiba ïadei bad ka haw haw ki poi sha baroh ki bynta jong ka ri.