ïakren ka sorkar jylla bad ka sorkar pdeng ban pynjynsur ïa ki kyndon ban ïoh license tih dewïong

Shillong, Nailur 12 : Ka sorkar jylla ka dang ïakren bad ka sorkar pdeng na ka bynta ban pynduna ne pynjynsur noh ïa ka jingbuh kyndon ba dei ban don haduh 100 hectare ka jaka na ka bynta ban ïoh ïa ka license ban shim wai ban tih dewiong.
Ka sorkar ka la shim khia ïa kane ka kam hadien ba ki kynhun tih dewiong ki la dawa ba dei ban bishar bniah biang ïaki kyndon ne ki Standard Operating Procedures (SOPs) na ka bynta ban ïoh license ban wai jaka bad tih dewiong ha ka jylla.
“ Hadien ba ki kynhun nongtih dewiong ki la wan shakhmat bad kyrpad ba dei ban pynduna ïa kane ka jingbuh kyndon kaba haduh 100 hectare, ba ka sorkar jylla ka la shim khia ban ïakren bad ka sorkar pdeng. Hooid ka jingïakren ka la ïaid hynrei ym pat lah ban shim rai tangba wat la katta ruh ka don ka jingkyrmen ba ka sorkar pdeng kan sa wanrah ka jingpynkylla” ong u Myntri Rangbah haba ïakren bad ki nongthoh khubor.
U la ïathuh ha ka por ba ka sorkar jylla ka ïasaid hakhmat ka ïing bishar Supreme Court pyrshah ïa ka jiingkhang tih dewiong ka NGT, ka jngïakren bad ka sorkar pdeng ruh ka la sdang naduh kato hi ka por.
“ Katba ka jingïakren ka dang ïaid la mih noh ka kyndon ïa ka jingheh ka jaka ba dei ban don ban ïoh license bad ha katei ka por na ka liang ka sorkar pdeng ka la ban jur ba ka jaka kam dei ban duna ïa ka 100 hectare kumta ngi ruh ngi pyrkhat tang ban ïoh sdang ïa ka jingtih dewiong to ngin ïa pynneh shwa ïa katei ka 100 hectare ïa mynta, ai kan sdang shwa ka kam bad tang shu sdang ngin sa ïakren biang ban pynduna noh ïa kane ka jingbuh kyndon ba dei ban don haduh 100 hectare ban ïoh license tih dewiong namar ha katei ka por ka sorkar pdeng ka pyneh triang ba kam kwah ban pynduna ïa ka jingheh ka jaka. Kumta ngi ruh ngi la mynjur to ngin sdang shwa da kane kaba 100 hectare bad hadien ba la sdang ka kam ngin sa ïakren biang ban pynduna noh ïa ka jingheh ka jaka. Namar ka sorkar ka kwah ba ka kam tih dewiong ka dei ban sdang biang noh ha ka jylla” ong biang u Myntri Rangbah.
Ka daw ka long ba hangne ha Meghalaya ka ïapher bha bad kiwe kiwei ki jylla bad ka long kaba eh ban ïoh haduh 100 hectare ka jaka namar ka don ka aiñ bat ïa ki kyndew ki shyiap. Ha kiwei ki jaka ka khyndew bad ki mar poh khyndew ki dei jongka sorkar bad la shu aiwai ha kiwei ban tih, hynrei hangne pat ka jaka ka dei jong ki riew shimet, u mar poh khyndew ruh u la dei u jong ki riew shimet bad ka sorkar ka long tang ka nongpynïaid (Agency) ban shu aiwai bad ai license sha kiwei ban tih ïa u dewiong.
“Ha kiwei ki Jylla, ka Sorkar ka dei ka trai jong ki jaka puta, ka Sorkar ka long trai ia ki par bad ka aiwai sha ki riew shimet hynrei hangne pat ki riew shimet ki long trai ïa ki jaka bad mynta ka Sorkar ka shu long tang ka agency ban shu aiwai ïa ki sha kiwei pat ki briew ba kin tih ïa u mar” ula ong.
“Mynta ka Sorkar kan hap ban pynkylla ïa ki kyndon kat kum ka Meghalaya Land holding System (aiñ bat khyndew) hangne bad dei hangne ba ka jingeh ka mih. Hynrei watla katta, mynta ngi la don ha ka khep kaba ngi la lah ban pynbeit ïa kane bad dei kane ruh kaba la pynshimpor ïa kiei kiei baroh. Hynrei kumba ong, baroh ki jingtrei shitom ki la sei ïa u soh ba thiang bad nga kyrmen ba wat kane ka 100 hectare ruh yn sa lah ban pynbeit noh” ula bynrap.
Nalor kane, u Myntri Rangbah ula pyntip ba ka Mining Plan ban ïoh sdang ïa ka jingtih dewiong da ka jingstad saian ka la don ha ka bynta ba khatduh ban ïoh ïa ka jingmynjur na ka Sorkar Pdeng.
U pyntip ba ki Mining Plan jong ki 4 tylli ki Agency kiba la dep ïoh ruh ïa ka NOC na ka Sorkar Pdeng, ki la ïoh mynta ïa ka jingmynjur.
“Ngi khmih lynti ba kine ki Mining Plan kin ïoh noh ïa ka jingbit ba khatduh. Ngam lah ban kynmaw ïa ka Agency la ka dei ka IBM ne ka CMPDI-hynrei kawei na kine ki Agency hadien ba la pynthikna ba ïa ka jingshimwai jong ki la dep ban mynjur, ka mining plan ba ki la aiti kan sa lait noh bad nga khmih lynti ba tang da ki taiew ne bnai, ngin sa ïohi ïa ki kam ki ban sa sdang” ula ong.