Haba peit ïa ka jingim ba man ka sngi ha ka jingiabeh jong ki briew ban kamai bad lum spah la i shisha kumba ka spah ka dei kaba kut jong baroh. Dei halor kane ka jingïohi ba bun kito kiba la bun palat ka pisa ki la poi shaduh u pud jong ka jingkwah lut bad kaba khatduh kaba ki tharai ka ban pynhun ia ki ka dei ka bor. Kumta bun bah ki heh spah ki la ïamih madan ban theh pisa bad ai aireng ha ka Elekshon. Namar ba ladon ka spah khlem ka jingnang jingstad kaba biang ruh ki la kangar ban ïakhun MLA/MDC ban ïoh pynibor hakhmat ki paidbah. Ka spah ka la ïalam bakla shisha ïa ki paidbah khamtam ha ki thaiñ nongkyndong kim peit shuh ïa ka ka longïing, ka jinglong shimet, ka kyrdan bad ka akor ka burom jong ki kyrtong hynrei tang ba ki la lah ban thep tyngka kata ka la biang bad kata ka la dei ka kyrdan ne qualification kaba biang. Hato ka spah ka dei mo ka kyrdan kaba biang ban long ki nongmihkhmat paidbah?
Ha ka imlang sahlang ki don lai tylli ki mat kiba kongsan eh kata, ka imlang sahlang (Social) ka ïoh ka kot (Economics) bad ka synshar khadar Politics). Ha kaba nyngkong u khun bynriew um pat donkam ïa kata ka synshar khadar, hynrei namar jong ka jingïaid shaphrang jong ka jingbun briew la donkam ban don ïa ka synshar ka khadar ne ka Politics kumba long ha kine ki sngi kiba mynta. Nyngkong eh ki briew kim donkam wat ai ka pisa hynrei ki shu ïa kylliang ïa ki jingbam bad kiwei pat ki tiar ba ki donkam (Bartar). Hynrei katba nangmih ka por la donkam ban don ïa kata ka bynta ne ka medium kaba lah ban long lang ia baroh kata ka pisa. Namar kata ha kine ki sngi ngi donkam ban don ïa ka bor treikam bad ia kane la peit da kata ka bor synshar ne ka Politics. Ki paidbah ha kine ki sngi kim dei ban sngewthuh bakla ba ka Politics ka dei ka pisa. Ka long kaba sngewsih bad kaba ktah haduh katta katta ban ïohi ba ha kine ki sngi ba la pynlong Business ïa ka Election.
Ka Election ha kine ki sngi ka la long ka Investment ne ka jingtheh baiseng kaba shyrkhei bha da ka bor jong ka pisa. Ki heh saipan ki la pynkylla Business ne mar khaiï ïa ka Election. Naduh ka Election MLA, MDC bad mynta kane ka la ha jingkhang Lada don ka tyngka wat kito kiba ym don jingshemphang ei ei shaphang ka shynshar khadar ruh kim salia ban mih ban ai aireng. Hooid baroh kim lah ban lait na ka pisa hynrei ym pat haduh u pud ban pynlong kam Khasi ne Business ïa ka kam shynshar khadar. Ka jingtheh pisa jong ki heh saipan na ka bynta ban jop ha ka Election ka long beit ba kin kurup ïa ka bor synshar bad hadien kane ynda la wan ha ka bor synshar sa shna ki aiñ kiba lai phew jait ban pynmih ne khyllie ïa ka baiseng baroh.
Haduh katne ka jylla ka mad ïa ka jingsynshar jong ka President, baroh ka dei tang ka ka daw jong ka jingkwah rhah pisa jong kito ki kiba ki paidbah ki la jied ïa ki ban long ki nongmihkhmat. Baroh ka jingkulmar haduh katne ka mih dei na ka daw jong ka jingbuaid tyngka. Ka tyngka ka dei ka bor kaba lah ban pynbieij ïa kiba bun ki paidbah. Ka la don ka jingkynnoh kaba jubor bha ba wat katto katne ki MLA/MDC ka jylla ki la shah thied tad kumba thied jhur pyut ha ki bor tyngka tang na ka bynta ban wanrah ïa ka borsynshar donbor jong ka sorkar riewspah. Baroh ngi donkam ia ka pisa hynrei ym pat ban pynkulmar ïa ka synshar ka khadar haduh ba la i jaboh hi wat ban peit ruh.
Namar kata kane ka dei ka sngi aïom jong ki paidbah sa shisien pat ban shim ïa ka rai kaba skhem na ka bynta kane ka Election MDC, kata ka long ban da puson bha bad jied ïa u Nongmihkhmat uba dei biang. Ka jylla ka donkam ia u Nongmihkhmat ym ia u Nongkhaïi ne u nongbei tyngka. Ngim dei ban klet ba u nongmihkhmat um dei satia u Boss hynrei u dei u nongtrei ne u shakri jong ki paidbah. Ka jingdonkam jong ka kynta jong ka jylla ka long ban ïoh ïa u briew uba lah ban mihkhmat ban ïasaid na ka bynta ka hok jong ki paidbah hapoh ka ïing Dorbar na ka bynta ban ïada bad pynneh ïa la ka jong ka riti ka dustur.
Na ka bynta kito kiba pyrkhat ba ki kham lah ban long kiba matlah ban tare beit ïa ka pisa, ki kylla long ka jingkitkhlieh na ka bynta ka synshar ka khadar hapoh ka jylla. Ka jingjied ia ki nongmihkhmat kam dei satia ban long da ka bor jong ka tyngka hynrei ka dei ka hok kaba ha ka jingshisha yn ymdon mano mano ban lah ban thied duh. Pynban namar ka jingtreibor bah jong ka jingdum bad ka jingpynthame jong ka tyngka kiba bun ki die tad dor noh ïa kane ka hok jong ki. Namar kata kynmaw ba kum ki paidbah nongjied phi dei ban pyndonkam hok ïa la ka jong ka hok ne ka talen lym kumta ngim hap ban ai jingkheiñ ha kawei ka sngi. Ka jingjop bad ka jingtroiñ jong ka synshar ka khadar ka dei na ka daw jong ki paidhah pisa jong ki nongjied hi. Kumta ki paidbah kim dei ban jied bieit da ki nongmihkhmat kiba ym pat biang ka kyrdan pule namar kane ka wanrah ka jingshah ibeiñ ym tang ïa ki nongmihkhmat ki ban shah jied hynrei khamtam eh ïa ki paidbah ki ba la jied ïa ki.
