Donkam ban pynneh pynsah ïa ka riti ka dustur jong ka ri ka raid tynrai lajong : Albert Maring

Nongpoh, Jymmang 27: Ka riam ka beit ka ktien ka thylliej ka rwai ka siaw ka put ka tem ki jingdeng jingkup ka ïaid ka ieng ki jing leh jing kam kine ki dei ki shi bynta jong ka riti dustur kolshor (culture) tynrai la jong kano kano ka jait bynriew bad ka jaitbyn riew kaba la duh noh ïala ka jong ka dustur tynrai kata ka dei ka jait bynriew kaba la iap.
Ki long shwa man shwa jong ngi ki la seng la buh ïaka riti dustur kolshor na ka bynta jong ngi ki long dien ki man dien ba ngin nang pyn janai shuh shuh ïa ka deiti dustur tynrai la jong. Hynrei sngew sih ba ha kine ki sngi jong ngi mynta bun ngi la klet noh ïa ka tynrai la jong bad ngi sngew tynnad ban bud tynneng ïa ka kolshor jong ki wei pat ki jait bynriew ki nongwei ki poi ei shi sngi kiba wan sha ka ne ka jylla ba ieid jongngi kiba wanrah da ka dustur jong ki.
Ngi shah pyn thame ha ki wei pat ki jait bynriew ngi sngew leh rain ban pyni ban pynpaw ïala ka jong ka kolshor tynrai la jong kata ka long naduh ka ktien ka thylliej ka rwai ka siaw ka put ka tem ki jingdeng jingkup bad kumta ter ter. Kane ka long kaba bakla haduh katta katta bad lada ngin klet noh ïa ka tynrai la jong sa tang katno ka jait bynriew jong ngi kan sa duh noh lada ngim niew kor shuh ïaka.
Lada ngi hi ngin klet noh ïa ka tynrai la jong bad ngim khein kor shuh kan long pynban kum ka jinglehbein ïa ki longshwa manshwa jong ngi kiba la leit noh kiba la seng la buh hangi ka dustur hala ka tynrai. Kaba sngew sih ka long ba ha kine ki sngi jong ngi mynta bun kiba la nang la stad ban thoh ban pule kim khein kor shuh ïa ka deiti dustur tynrai la jong ngi sngew tynnad pynban ban bud ïa kata kaba ngi ong ha ka ktien nongwei ka ( western culture ) ha ka jingshisha ngi la dei ban nang kham pyn janai kham bha shuh shuh ïaka hynrei ka la nang synjor pynban ka daw ba ngim khein kor shuh ïa ka katba nang mih ki sngi.
Bun ngi sngew thuh bakla ngi sngew bad ngi khein ba kiei kiei kiba la rim ki dei ki bym lar kam shuh bad kiei kiei kiba thymmai ki dei kiba bha tam na ka bynta jongngi. Ngi khein poh ïala ka jong ka kolshor ngi khein ba kiei kiei kiba la rim ki dei tang jong ki riew rim hyndai ki dei jong ki riew rim ki tymmen ha ki por mynshwa hyndai ym dei shuh ha kine ki sngi ki juh jong ngi mynta.
Dei lyngba ka riti dustur kolshor ba ka jait bynriew jong ngi ka im bad ka neh ka sah ka paw ka burom ka akor, ka im ka long briew ka man briew bad ka sneng ka kraw . Lyngba ka riti dustur kolshor ba ngi lah ban pyn ïapher bad ithuh hapdeng ki jait bynriew bapher bapher ba don saw dong jongngi kumta ngi donkam ban pyn neh pyn sah ia ka riti ka dustur jong ka ri ka raid jong ngi khamtam eh ka riam ka beit ka ktien ka thylliej ka rwai ka siaw ka put ka tem ki jingdeng jingkup khnang ba ka jait bynriew jong ngi kan im.