Dawa ka FKJGP ban tohkit halor ka jingkynnoh ba treikam beaiñ ka IIPH

Shillong, Jylliew, 08: Ka Federation of Khasi Jaintia & Garo People (FKJGP) kala dawa ïa ka Sorkar Jylla ba ka dei ban thung ïa ka jingtohkit halor ka jingkynnoh treikam be-aiñ jong ka Indian Institute of Public Health (IIPH) haba ai jingmut ruh ïa ka Meghalaya Legislative Assembly ban thung da ka Assembly Committee ba kan tih jylliew khnang baroh ki jingshisha kin mih lut shabar.
“Ka FKJGP ka dawa ïa ka Sorkar Jylla ba ka dei ban tohkit halor ka jingkynnoh treikam beaiñ jong ka IIPH, kaba dei ka Institution shimet namar ngim kwah shuh ba ka Jylla Meghalaya kan pynmih sa kawei ka CMJ University” ong u Bah Eldie Newton Lyngdoh, General Secretary ka FKJGP.
Kane ka jingdawa kala mih halor ka jingmih ki jingkynnoh ba ka IIPH, ka bym pat pynbna ïalade kum ka College ne University bala ïoh jingbit na ka Tnad Pule Puthi ne pat don la ka jong ka aiñ, ba ka pynïaid ïa ka Degree Course halor ka Master of Public Health (MPH) da ka jingïatehlok bad ka Martin Luther Christian University (MLCU) kaba dei kawei pat ka University shimet, ka bym lah ban buh ïa ki off-campus kat kum ki kyndon ka University Grant Commission (UGC).
Une u Nongïalam ka FKJGP ula buh jingkylli ruh ïa ka IIPH ba hato ka Degree Course MPH ba ka ai jinghikai sha ki samla pule ka dei kaba la ïoh jingithuh na ka Medical Council of India (MCI).
Haba kdew ba kat kum ka Meghalaya Private University (Regulation of Establishment and Maintenance of Standard ) Act 2019, ka IIPH ka dei ban don ïa ka Society kaba la register ïalade hapoh ka Jylla hynrei lyngngoh ban ïohi ïa ka jingpynshai u Principal Secretary ka Tnad ka Koit ka Khiah u Sampath Kumar ba ong ba ka IIPH kala thaw ïa ka Society bad ka Tnad ka Koit ka Khiah ha kaba u Sampath dalade ula bat kum u Chairman.
“Ka Sorkar ka hap pynshai halor kane ka jingthaw ïaka Society hapdeng ka IIPH bad ka Tnad ka Koit ka Khiah namar kane ka paw ba ka dei tang ka buit ban pynthame” ula ong haba buh jingkylli “Hato kane ka jingthaw ïa ka Society ka dei kaba la leh da kaba pynshong nongrim ha kano kano ka Expression of Interest (EOI) bala pynmih da ka Tnad ka Koit ka Khiah”.
U Bah Eldie u ong ba ki don bun bah ki Institution kiba paw ha ka jingtreikam bad ba kham janai hapoh ka Ri India bad ka jingkylli ka mih “Hato kane ka jingthaw society bad ka IIPH ka dei kaba la pynshong nongrim na ka jinglah treikam jong ka Institute”. Ula buh jingkylli ruh ba naduh mynno la thaw ïa kane ka Society, katno sien kala shong jingïalang bad kiei ki course bala mynjur da ka Society ban pynïaid ha ka IIPH bad kaei ka jingsiew ïa kine ki course.
Halor ka jingpynïasoh bad ka MLCU, u Bah Eldie ula buh jingkylli “Ba kumno ka MLCU ka pynkheiñ ïa ki kyndon ka UGC. Kane ruh ka dei ïa kaba hap ban tohkit. Kaei ka jingïadei hapdeng ki bor pynïaid ka MLCU bad ka IIPH”.
U Bah Edlie ula ong ba ki samla pule ka IIPH ruh ki hap ban tip ïa ki jingshisha baroh namar khlem pep lada dei ka jingtreikam beaiñ, kaba mih hi kan dei ka jingktah kaba jur ïa ki samla pule.
Ha kajuh ka por, une u Nongïalam ka FKJGP ula dawa ïa ka jingtohkit halor ka jingkynnoh kren tohmet jong u Registrar ka IIPH ïa ki arngut ki Doktor Kynthei ka Jylla kiba dei I Project Director bad Dy Diretor ka MACS ha ka jingjia ba jia myn ha ka 27 tarik Jymmang.
“Ngi dei ka Jaidbynriew kaba burom ïa ki Kynthei bad ka jingpynshai na u DHS (MI) kala paw shai kdar hynrei la I pynban ba u Principal Secretary ula pyrshang ban ïada ïa ka jingïadei hapdeng ka Tnad ka Koit ka Khiah bad ka IIPH” ula ong haba bynrap “Ka Sorkar ka dei ban shimkhia ïa ka jingkynnoh kren tohmet jong une u Heh ka IIPH ïa ki Doktor Kynthei ka Jylla”.
Ha kajuh ka por, ula kynthoh ïa ka jingshah liang jong u Principal Secretary uba la pynkheiñ ïa ka Conduct Rules jong ka Sorkar Jylla haba ong “Ka Sorkar ka dei ruh ban ai show cause ïa une u Heh Ophisar IAS kumba ka ai ïa u DHS (MI) ba ka jingshisha kan mih”.
Lah ban kdew hangne, u Principal Secretary ka Tnad ka Koit ka Khiah Sampath Kumar ha ba pynksan ïa ka jingpynïaid ka IIPH, Shillong ïa ka degee course Master of Public Health (MPH), ula ong “ Kam pynmyntoi ïano ïano ruh, ïa ki riew shimet ne ki kynhun ban pynkylla sohpdung ïa ka lawei jong ki samla pule (ka IIPH) kiba don ïa ka hok na tynrai (fundamental rights) ban wad ïa ka jingpule.
Hynrei ka ïingkashari Supreme Court ha ka mukotduma writ petition (Civil) No 364 of 2021 with writ petition (Civil) No 375 of 2021, kala kren shai ha ka para 9 “Ka hok ban leit pule ïa ki Higher (professional) Education kam dei satia kaba lah pynlong kum ka hok na tynrai (fundamental right) ha ka Part III jong ka Riti Synshar ka Ri”.
Haba ïaren bad ki katto katne ki Doktor halor ka jingpynshai u Principal Secretary ba ka IIPH kala trei borbah bha ha ka jingïakhun ka Jylla ïa ka khlam Covid-19, kila ong “Mynno ka IIPH ka mih shakhmat ban ïakhun ïa kane ka khlam. Lada dei shisha ba ka IIPH ka ai jingmut ïa u Principal Secretary, kane ka jingai jingmut ka shu kut tang ha ki saw kynroh jong ka Secretariat ym shawei shawei”.
Ki Doktor kila ong ruh “Ki paidbah ka Jylla kim pat ju ïohi satia ïa u Principal Secretary ne ki briew na ka IIPH kiba wan sha ki jingïalang paidbah ban pynshai halor ka khlam Covid-19 khamtam lei sha ki jaka nongkyndong.”