Da ka workshop halor ka jingkylla ka suiñbneng pynlong ka UK KEW

Shillong, Rymphang 20: Ka UK-India Knowledge Exchange Workshop (UK KEW) halor ka kam kaba don nongrim ha ka AI kaba ïadei bad ka jingkylla ka suiñbneng kaba pynlong da ka British High Commission ha ka jingïatreilang bad ka IIM Shillong bad ka Sorkar Meghalaya, ka la wanrah lang ïa ki riewshemphang, ki nongthaw polisi bad ki nongwad bniah na India bad ka UK.
Kane ka prokram kaba ar sngi ka la long ka rynsan ban peit ïa ki jingpynbeit lyngba ka AI kiba thmu ban pynbeit ïa ki jingeh kiba ïadei bad ka mariang bad ka jingpynbha ïa ki polisi na ka bynta ka jingpeit ïa ka mariang ha ka rukom kaba ïaineh.
Ha ka jingai jingkren, u Andrew Fleming, British Deputy High Commissioner sha ka thaiñ mihngi bad ka thaiñ shateilam mihngi jong ka India u la ong, “kane ka UK-India Knowledge Exchange halor ka kam kaba don nongrim ha ka AI kaba ïadei bad ka mariang ka dei ka sienjam kaba heh ban pynkhlaiñ ïa ki kam jong ka Meghalaya kaba ïadei bad ka mariang da kaba wanrah ïa ka jingtbit na UK ban kyntiew ïa ka jingstad science kaba ïadei bad ka mariang ha ryngkat ka jingtip ba bniah jong ka India shaphang kane ka thaiñ. Ngi lah ban wanrah lang ïa ki jingpynbeit ban ïada ïa ka imlang sahlang bad ïaid sha ka lawei net zero. Kane ka jingïatreilang ka long ka jingprat lynti na ka bynta ki jingïatreilang ha ki por ban wan ha ki jingsaiñdur thymmai kiba ïadei bad ka mariang bad ka jingïaineh.”
Lyngba ka jingïatreilang jong ki jaka treikam kum ka UK Met Office, University College London, University of Leeds, University of Oxford, kane ka workshop ka la pynkhlaiñ ïa ka jingkut jingmut lang ban pyndonkam ïa ki jingpynbeit da ka AI na ka bynta ki jingkylla kiba ïadei bad ka mariang.
Ha ka jingai jingkren, u Prof. D P Goyal, Director ka IIM Shillong, u la ong ba ka AI kan pynkhlaiñ ïa ki kam kiba ïadei bad ka mariang lyngba ka jingtip kaba bniah bad ki simulation, ka ban ïarap ïa ki kam jong ngi na ka bynta ka jingïaineh kum ka jingtyngkai ïa ka um, ka jingsam ïa ka bording, bad ka jingpyndonkam ïa ki jingdon jingem ha ka rukom kaba seisoh tam.
U Prof. Teidor Lyngdoh, Chair External Relations, IIM Shillong, u la pdiang burom ïa ki kynrem ki lyndan bad u la ban jur halor ka jingkongsan ban pynkylla ïa ki jingïamir jingmut sha ki kam ba seisoh. U la ban jur ba ki jingïakren bad ki nongmihkhmat na UK ki pyni ïa ka jingkongsan ban ïoh ïa ki jingseisoh, ka ban wanrah ïa ki jingpynbeit lyngba ka AI ïa ki jingeh kiba ïadei bad ka mariang ha kine ki bnai ban wan.
U Joshua Bamford, Head of Tech and Innovation Team, British High Commission India, u la batai bniah shaphang ka UK-India Technology Security Initiative, kaba peit ïa ki kam bapher bapher, ba kynthup ka AI, ha kaba baroh ar tylli ki Sorkar ki la kut jingmut ban wanrah ïa ka UK-India Joint Centre for AI ka ban peit bniah ïa ka jingkylla ka suiñbneng, ka jingïaineh, ka jingpynbiang pisa, ka jingshngaiñ ha ki kam cyber bad ka kam ai jingsumar. Ka workshop ka dei ka sienjam kaba heh ban buh ïa ka nongrim kaba ïadei bad ka jingkylla ka suiñbneng jong kane ka kam.
U Dr. Albert Chiang, Officer on Special Duty, Meghalaya Basin Development Authority, u la ban jur halor ka jingma ha Meghalaya namar ka jingbym thikna ka por slap bad ka jingjulor ki tyllong um. U la ong ba ka jingpynbeit na ka liang ka Sorkar UK ka wan ha ka por kaba biang bad u la ong ba ka jingpyndonkam ïa ka AI ban peit ïa ka data jong kane ka thaiñ kan don ka bynta kaba heh ha ka jingpynkhreh ïa ka rukom treikam. U la ban jur ba ka jingïatreilang bad ki shnong kan long ka bynta kaba kongsan na ka bynta ka jingjop jong kane ka kam.
Ha ka jingai jingsngewnguh, ka Haimanti Poddar, Senior Climate and Energy Adviser, UKFCDO, Kolkata, ka la ong ba kane ka sienjam ka la sdang ha u Naitung 2024 kum ka jingïasam jingmut bad ka la kylla sha ka workshop kaba seisoh kaba don ka jingïashim bynta na ki briew kiba don bynta ha kane ka kam na kylleng ka pyrthei ha IIM Shillong.
Ka workshop ka la don ki bynta teknikal halor ki kam kiba ïadei bad ka suiñbneng ha ka thaiñ shateilammihngi, ki rukom treikam ba biang tam jong ka UK ha ka jingpyndonkam ïa ka AI ban peit ïa ki kam kiba ïadei bad ka jingkylla ka suiñbneng, bad ki jingsaiñdur thymmai jong ka India kiba ïadei bad kane ka kam. Ki riewshemphang na ki kynhun kum ka tnad Environment Forest and Climate Change jong ka Sorkar India, ka tnad Earth Sciences jong ka Sorkar India, IIT Bombay, IIT Delhi, CUSAT, Meghalaya Basin Development Authority, NLU Meghalaya, Meghalaya Technology Park Society bad kiwei kiwei ki la ai jingmut ha kane ka jingïalang.