Shillong, Nailar 19 : U Myntri Rangbah ka jylla u Conrad K. Sangma ha ka sngi Baar ula kyntu bad ai mynsiem ïa ki nongsengkam ha Meghalaya ba kin ïai bteng ïa ki kam ba ki seng watla ki mad ïa ki jingeh bad banjur ba bun ki kam kila pulom ym namar ka jingtlot ha ka rukom pyrkhat pyrdaiñ hynrei ka dei namar ba ki briew ki kynran dien kloi noh.
“Bun ki nongsengkam kila pulom ym namar ba ka rukom pyrkhat ka jongki kam pat biang hynrei kadei namar ba ki sangeh ban pyrshang. Lada phi ngeit ha ka rukom pyrkhat ka jong phi, ïaid shakhmat. Ngi ngin ïeng ryngkat bad phi” ong u Myntri Rangbah haba plie ïa ka RURALPRENEUR ’25, kaba ar sngi kaba la pynlong da ka PRIME Rural bad ka Meghalaya Basin Management Agency (MBMA) ha State Central Library, Shillong.
Ula kyntu ïa ki skul, kompani bad ïa ki tnad sorkar ban kyrshan ïa ki kam khaïi kiba don ha ki shnong ki thaw da kaba thied ïa ki mar ki jongki.
“Mynta u snem, wat ïa ki jingai sngewbha Khristmas kiba nga la phah sha u Myntri Rangbahduh ka ri bad ïa kiwei kiwei ki nongïalam ki dei kiba la dap da ki mar kiba la pynmih da ki nongsengkam ki jong ngi, ryngkat bad ki khana” ula pynbna.
“Ngi dang thaw ïa ka kolshor jong ka jingsengkam, ka kolshor da kaba shim ïa ki sienjam ki bym don jingma , da kaba peit ïa ki jingeh bad khmih ïa ki kabu, khlem da shaniah tylli tang ha ki kam sorkar. Kadei shaphang ka jingtei ïa ka jinglong jingman ha kaba kito kiba kwah ban sdang ïa ki kam khaïi pateng kin lah ban ïoh ïa ka jingkyrshan kaba ki donkam” ula ong.
U Myntri Rangbah ula pynshai ruh ba ka Meghalaya kala bei tyngka palat ïa ka T.1,700 Klur ha ki jingsengkam lyngba ki prokram kum ka PRIME Urban, PRIME Rural, PRIME Collectives, CM Elevate bad ki sienjam ban hikai pyntbit. Ka jingkyrshan ïa ki Self-Help Group (SHG), ula ong, kala kiew na ka T.30 Klur hashwa ka 2018 sha palat ia ka T.1,000 Klur mynta, ha ryngkat bad ka jingkynshew tyngka ha ki Food Processing Unit, PRIME Hub bad ki jingtei ha ki thaiñ nongkyndong.
Haba pynkynmaw ïa ka jingkhun ka jongu kum u nongsenkam uba dang samla ha ki snem 1990, u Conrad ula ong ha ka jingshem ka jongu ula lah ban pynwandur ïa ka polisi kaba ula lamkhmat mynta.
“Wat tang i kyntien jong ka jingpynshlur kan long kaba kit jingmut bha- hynrei kam shym la don satia. Ba dei kane, ngi kwah mynta ba ki nongsengkam kin don ia ka jinglong jingman bad ka jingbtin lynti kaba ngam shym la ïoh” ula ong.
U Myntri Rangbah ula ïaroh ruh ïa ka SELCO Foundation kaba la trei borbah ban kyntiew ïa ki Rural Health Centres da ka Solar Energy. Ula pynapw ba T.18 Klur la pynïaid lyngba ka jingïatreilang ka MBMA–SELCO kaba kynthup ïa ka jingai ram, ka subsidy kaba 25% na ka SELCO, ka Grant na ka MBMA bad ka jingnoh synniang na ki nongsengkam.
Kiwei kiwei ki nongkren ha kane ka jingialang plie ki kynthup ïa u Dr. Harish Hande, CEO jongka SELCO Foundation, u Sampath Kumar u Principal Secretary, u Dr. Vijay Kumar D uba long u CEO ka MBMA, ka Saloni Verma, Executive Director jongka PRIME bad Minha Riyaz Khan, Project Lead jongka PRIME Rural.
Ha kane ka sngi kaba nyngkong la sakhi ïa ka jingsoi ïa ki MoU, ka jingpyllait ïa ka PRIME Rural B-B Catalogue, ka jingsam ïa ki Cheque sha ki nongïoh jingmyntoi na ka MBMA–SELCO, ka jingai jingithuh ïa ki dkhot jong ka PRIME bad kiba ïadon bynta lang.
Ha ka sngi ka baar yn pynlong ïa ka Networking Workshops, UDYAM Onboarding, ka jingrejistar ha ki kam khaïi bad ka rukom song ïa ki mar bad ka jingpyninam ïa ka kolshor da ki nongsnegkam.
ïa ka RURALPRENEUR ’25 yn pynlong ha ka 19–20 tarik u Nailar ban rakhe ïa ka jingsengkam ha ki thaiñ nongkyndong ban pynkhlaiñ ïa ka kam khaïi pateng jong ka jylla Meghalaya.
