11 Snem u Modi: U mawmer ha ka jingkylla ka India

New Delhi Jylliew 08: Ha kine ki khatwei snem ba la dep, hapoh ka jingïalam jong u Myntri Rangbah duh ka ri u Narendra Modi, ka Sorkar India ka la buh ïa ka jingpynkupbor ïa ki kynthei hakhmat eh jong ka jingthmu jong ka ha ka roi ka par. Ka jingthmu ka la long kaba shai: ban pynthikna ba ki kynthei kim dei tang ki nongpdiang ïa ka bha ka miat hynrei ki nongïashim bynta shitrhem bad ki nongïalam ha ka khana jong ka jingkiew shaphrang jong ka India. Da ka rukom treikam kaba bun rukom kaba kynthup ïa ka pule puthi, ka jingbam kaba tei, ka koit ka khiah, ka jingkhuid jingsuba, ka jingpynrung ïa ki kam pisa tyngka, bad ka jingpynkylla ïa ka aiñ, ki jingïarap jong ka sorkar ki la ktah ïa man la ka kyrdan jong ka jingim jong ka kynthei-ban tei ïa ka lawei ha kaba ka Nari Shakti ka dei ka bor ha ka jingkiew shaphrang jong ka India ha ka Amrit Kaal.
Ka Rukom pynkupbor kaba peit pura ïa ka jingim
Naduh ba kha haduh ka jinglong nongïalam, ka sorkar Modi ka la shim ïa ka buit treikam kaba pura bad kaba ïatylli na ka bynta ban pynkupbor ïa ki kynthei. Ka BetiBachao Ka BetiPadhao ka la buh ïa ka nongrim, da kaba ïaleh pyrshah ïa ka rukom peit shiliang kiba la rim bha ïa ki kynthei bad shynrang bad pynshlur ïa ka pule puthi ïa ki khynnah kynthei. Kam shym la long tang ka campaign; ka la long ka jingpynbeit ïa ka kolshor.
Ka jingkheiñ ïa ki shynrang bad kynthei ha ka por ba kha ka la kiew na ka 918 ha u snem 2014-15 sha ka 930 ha u snem 2023-24. Ka jingpynrung kyrteng ïa ki khynnah kynthei ha ki skul Secondary ruh ka la kiew stet, kaba la kiew na ka 75.5% sha ka 78% ha kajuh ka samoi.
Ka jingbam kaba tei, ka koit ka khiah, bad ka bor jong ka teknoloji
Lyngba ka jingsdang ïa ka Mission POSHAN 2.0, ka sorkar ka la pynkhlaiñ ïa ka jingkut jingmut jong ka ha kaba ïadei bad ka jingbam kaba tei ïa ki longkmie bad ki khunlung. Ka thong ka la wanrah lang ïa ki skhim kiba bun hapoh kawei ka rynsan, ba la kyrshan da ka jingbei tyngka kaba heh kaba palat T.1.8 lak klur.
Ka jingpynthymmai ïa ki Anganwadi Centre-palat 24,500 tylli ki la dep ban pynkylla sha ki jaka sumar “Saksham”-ka la wanrah ïa ka jingsumar bad jinghikai ïa ki khynnah rit sha ka juk digital. Katba ka Poshan Tracker, ka rynsan ba la pynïaid da ka teknoloji kaba pynthikna ïa ka jingai jingshakri ha ka por, ka la ïoh ïa ki khusnam na ka ri bad ki khusnam na ka bynta ka jingtbit bad ka jingsaiñdur thymmai.
Ka jinglong ka koit ka khiah jong ki kynthei ruh ka la nang kiewbha lyngba ki skhim ai jingsumar ïa ki longkmie ba la pynkhlaiñ kum ka JSY, JSSK, PMSMA, bad ka jingsdang ïa ka PM Vishwa karma Matrutva Suraksha (PMVMS). Ka prokram ai dawai tika mynta ka la poi sha palat 2.9 klur ngut ki longkmie kiba armet man la u snem.
Ka Burom ha Ïing: Ki Paiñkhana, ka Um, bad ka rukom shet kaba khuid
La pynneh ïa ka burom jong ki kynthei lyngba ka jinglah ban ïoh ïa ka jingkhuid jingsuba, ka ïing ka sem, bad ka bording kaba khuid. Palat 12 klur tylli ki paiñkhana la shna hapoh ka Swachh Bharat Mission, katba palat 10.3 klur tylli ki jingpynïasoh LPG la pynbiang hapoh ka Ujjwala Yojana, kaba la pynduna shibun ïa ka jingjaboh ka lyer hapoh ïing bad ka jingtrei shitom.
Lyngba ka Jal Jeevan Mission, ki jingpynïasoh um kor ha ki jaka nongkyndong ki la kiew na ka 3.23 klur ha u snem 2019 sha palat 15.6 klur ha u snem 2025. Kaba kham kongsan ka long ba ki kynthei mynta ki don hakhmat eh ha ki komiti pynïaid um ha ki shnong, ki don bynta shitrhem ha ka jingsaiñdur bad jingpeit bniah.
Ka jingtei ïing hapoh ka PMAY-G ka la ai bor ïa ki kynthei da kaba pynthikna ïa ka jinglong trai lang ne ka jingpynrung kyrteng kyrpang ha ka kyrteng jong ki na ka bynta palat 73% na ki 2.75 klur tylli ki ïing ba la tei naduh u snem 2016.
Na ka jingïarap ïalade sha ka jinglah kyrshan dalade
Ka jingphaikhmat jong ka sorkar halor ka jingpynkupbor ïa ka ïoh ka kot ka paw lyngba ka jingkiew jong ki kam khaïi pateng bad ka jingseng kam ba la ïalam da ki kynthei. Hapoh ka Mudra Yojana, 68% na ka 52 klur ka ram ka leit sha ki kynthei. Ka Stand-Up India ka la mynjur palat 2.7 lak tylli ki ram-83% sha ki kynthei nongseng kam sengjam.
Ka prokram DAY-NRLM ka la pynïatylli palat 10 klur ki kynthei sha 90 lak tylli ki Self Help Group, katba ka sienjam Lakhpati Didi ka la ïarap palat 1.48 klur ki kynthei ha ki jaka nongkyndong ban kamai T.1 lak ne palat ha ka shisnem.
Ka jingshngaiñ, ka Hok, bad ka jingpynkylla ïa ka Aiñ
Lyngba ka Mission Shakti, ka sorkar ka la pynthikna ïa ka jingshngaiñ bad ka burom jong ki kynthei lyngba ki lad jingkyrshan kiba khlaiñ: 819 tylli ki jaka ai jingïarap, ki Women Helpline kiba la jubab ïa palat 2 klur tylli ki jingphone, bad ka jingpyntreikam ïa ki Nari Adalats-ki jingïalang ba la pynshong nongrim ha ka imlang sahlang na ka bynta ban pynbeit ïa ki jingeh.
Ki jingpynkylla ha ka aiñ bad ka imlang sahlang kum ka jingpynduhnoh ïa ka Triple Talaq, ka jingpynkiew ïa ka rta shongkurim katkum ka aiñ, ka jingpynjlan ïa ka shuti kha khun, bad ka jingpynphai biang ïa ka hok longtrai ha J&K ka la pynskhem shuh shuh ïa ka jinglong laitluid jong ki kynthei.
Ka jingïalam nakhmat
Ki kynthei kim dei shuh tang ki nongïoh jingmyntoi-ki dei ki nongïalam. Ka jingmynjur ïa ka Nari Shakti Vandan Adhiniyam ka la pynthikna ïa ka jingbuh kyrpang 33% na ka bynta ki kynthei ha Lok Sabha bad ki Ïing dorbar thaw aiñ ha ki Jylla, ka sienjam ba kongsan ban pynrung ïa ka jinglong nongïalam jong ki kynthei ha ki kyrdan ba ha khlieh duh.
Naduh ka jingpynïaid ïa ki kam haw haw kum ka Chandrayaan 3 haduh ka jingpyndep ïa ka jingpule na ka National Defence Academy, ki kynthei jong ka ri ki lamkhmat ïa ki kam bapher bapher-naduh ka science bad ka teknoloji haduh ka kam ïada ri bad kam pynher liengsuiñ. Ka India mynta ka sngew sarong ïa ka jingbun tam ki kynthei kiba ñiah liengsuiñ ha ka pyrthei bad ka jingkiew jong ki kynthei kiba la pyndep ïa ka STEM.
Ka Jingpynkut
Ki khatwei snem ba la leitnoh kim shym la pynbha tang ïa ki jingkheiñ jingdiah-ki la pynkylla ïa ki khana. Ki khana shaphang ka jinglah ïaishah, ka jingkiew shaphrang bad ka jingsarong. Katba ka India ka nang ïaid sha ka Amrit Kaal jong ka, ka Nari Shakti kam dei shuh tang ka jingïohi jngai-ka dei ka bor kaba batai ïa ka lawei jong ka India.